Herfstexcursie Ameland 21 t/m 25 oktober 2023
Inleiding
Afgelopen zomer hebben we het 40 jarig jubileum van de Vogelwacht Uden gevierd. De Herfstexcursie van dit jaar naar Ameland is ook de veertigste keer geweest in de geschiedenis van de Vogelwacht. Als de herfstexcursie in 2020 niet was gecanceld i.v.m. corona dan hadden vorig jaar naar Schiermonnikoog al de veertigste kunnen noteren. De deelnemers aan de herfstexcursie naar Ameland van dit jaar zijn dus deelgenoot geweest van een jubileum excursie. Waar blijft de tijd, 40 jaar lang elke herfst naar een Waddeneiland. Uiteindelijk zijn we met 21 personen op stap gegaan. Dit jaar hadden we uitzonderlijk veel nieuwelingen, liefst 7 personen zijn voor de eerste keer mee geweest op herfstexcursie. Eigenlijk was Vlieland dit jaar aan de beurt. Maar omdat er op Vlieland geen fatsoenlijke groepsaccommodatie voor 20 á 30 personen aanwezig is en andere verblijven iets te duur waren, is op het laatste moment uitgeweken naar Ameland. Daar konden we gelukkig weer terecht in Sier aan Zee. Daar zijn we vier jaar geleden ook geweest en dat was toen uitstekend bevallen. We kunnen zeggen dat het deze keer ook weer fantastisch geregeld was. Uitstekend eten, zeer vriendelijk personeel en goede, wel iets te kleine kamers voor 4 personen. Maar het allerbelangrijkste was natuurlijk dat we zelf een hele mooie excursie hebben gehad. Het weer was goed, niet teveel wind en slechts twee dagen een paar buitjes. We hebben liefst 130 soorten vogels waargenomen, waarvan natuurlijk de Vale Gierzwaluw de allermooiste was. Maar die Grauwe Pijlstormvogel was ook niet verkeerd , want die zie je niet elke herfstexcursie.
De 21 deelnemers: Ad Bekkers, Willie en Willemien Bergmans, Peter van de Braak, Vera Brounts, Martien van Dooren en Dieny Fleuren, John Hermans, Anette van den Heuvel, Inge van den Heuvel, Ralf van Hoof, Conny Koenen, Jack van Pelt, Arjan Peters, Erwin Riesewijk, Livonne Rommers, William van der Velden, Arend Vermaat, Peter en Tonny Vlamings, Thea van Zuylen
Zaterdag 21 oktober
Allemaal op tijd opgestaan en om 06.00 uur zaten alle vijf de auto’s op de snelweg. We hebben geen oponthoud gehad en iedereen arriveerde ruimschoots op tijd in Holwerd. Omdat er zeven nieuwelingen bij waren moesten we even kennismaken met elkaar, maar dat verliep allemaal goed. De boot kon toch vertrekken om half tien ondanks de erg ondiepe vaargeul van de afgelopen dagen, maar hij deed er daarom wel een kwartier langer over. Koffers in de bagagekar deponeren en de boot op. De meesten gingen op het dek staan want het was goed weer. De eerste vogels mochten genoteerd worden, want alleen op de boot en op Ameland telden ze mee voor de vogellijst. Eider, Zwarte Zee-eenden en Roodkeelduiker o.a. Vanaf de boot was het een klein stukje lopen naar Kiewiet, waar we onze fietsen en fietstassen konden ophalen. Allemaal hadden we elektrische fietsen besteld op twee na en dat waren niet de jongsten van de groep, Peter en Tonny Vlamings. Onze bagage werd door Kiewiet in een overkapte aanhangwagen naar Sier gebracht en daar gestald, want we konden pas vanaf een uur of drie in onze kamers. Dus gingen we vanaf de boot, met wat nodig was voor onderweg, op pad in enkele groepjes. Wij begonnen meteen rechtsaf langs de wadkant met natuurlijk de nodige mooie wadvogels met hun prachtige geluiden, zoals Kanoeten, Groenpootruiters en Bonte Strandlopers. Voor de invoerders op waarneming.nl was het even heel erg druk. Daarna zijn we ook even overgestoken naar de Noordzeekust aan de andere kant van het eiland, waar heel ver weg Jan van Genten en wat dichterbij Roodkeelduikers te zien waren in de telescoop. Maar omdat het zo’n helder weer was haalden de specialisten met goede ogen er zelfs een Grauwe Pijlstormvogel uit. Die zie je niet elke herfstexcursie. De dag kon al niet meer stuk. We zagen vlak achter de vloedlijn op zee ook enorm veel Zwarte Zee-eenden dobberen en grote slierten van deze vogels langs vliegen. Voor de minder ervaren vogelaars waren er natuurlijk altijd nog de Drieteenstrandlopertjes, die van dichtbij op het strand te zien waren. Prachtig gezicht om deze kleine vogeltjes te zien foerageren aan de vloedlijn. Binnendijks aan de wadkant zijn we weer teruggefietst richting Hollem waar Sier aan Zee is gelegen, ons onderkomen. Iets buiten Nes hebben we nog naar een Roodhalsgans gezocht. Die was door de groep van Willie Bergmans gemeld op onze Amelandapp. Zij hadden hem tussen een hele grote groep Rotganzen en Brandganzen gevonden. Maar helaas hebben we hem niet meer gevonden. Deze pech werd echter ruimschoots gecompenseerd door een luid roepend IJsvogeltje dat laag over het water langs kwam gevlogen en vlakbij op een rietstengel ging zitten. Verderop zagen we grote groepen Goudplevieren en Watersnippen in de weilanden. Aangekomen bij Sier was het al rond half zes en dus bijna donker. Tijd om de kamers op te zoeken en de bedden op te maken of voor de laatkomers meteen aan tafel want rond half zeven hadden we ons diner in de vorm van een lopend buffet. Er was genoeg voor iedereen en na het eten gingen we nog “lijsten” onder aanvoering van John Hermans. We bleken de eerste halve dag al 75 vogels bij elkaar gesprokkeld te hebben. Daarna werd aan de bar of in de recreatiezaal bij de brandende openhaard nog wat nagepraat met een glaasje en daarna naar bed want het was een lange dag geweest vanaf ’s morgens circa 5.00 uur.
Martien van Dooren
Zondag 22 oktober
Gingen we gisteren nog in een grote groep vanaf de boot op weg, vandaag splitsen we ons op in kleinere groepjes. De ochtend begint nog miezerig. Wij, Arend, Inge, Ralf en ik, rijden naar het groene strand bij Hollum, via de vuurtoren. Daar zou de pestvogel zijn gesignaleerd, maar helaas...we zien geen spoor van hem. Over het weidse duinlandschap vliegen o.a. Kramsvogels en we zien Goudhaantjes. Aan het groene strand zien we verder op zee Zwarte Zee-eenden, een Roodkeelduiker. Dichterbij Dodaars, Steenloper en allerlei andere steltlopers. In dit verslag noteer ik overigens láng niet alle soorten die we hebben gezien. Ondanks de harde wind uit het zuiden bekijken we de zeetrek vanaf de hoge duinovergang aan het smalste strand van de Noordzee, ten noorden van Ballum. Ook daar weer Zwarte Zee eenden, Roodkeelduiker, Alk, maar de meeste vogels worden te ver zeewaarts geblazen. Vlak voor onze voeten zit een hele wolk Putters in de struiken met een paar Groenlingen. Vervolgens fietsen we een stukje zuidelijk, richting eendenkooi, via een weiland waar een ree staat te grazen en talloze Wulpen, Scholeksters en Kieviten foerageren en grote groepen Spreeuwen overvliegen. De felrode meidoornbessen en rozenbottels fleuren het landschap op. In de duinen zijn de oranje bessen van de duindoorns al grotendeels verdwenen. Uit zo’n meidoornhaag, halfweg Nes en Ballum vliegen dan toch twee Pestvogels op! Arend en Ralf zien en horen ze nog juist op tijd, een andere mooie waarneming is een opvliegende Houtsnip. Een regenbui drijft ons naar Nes voor koffie met heerlijk gebak en met nieuwe energie fietsen we naar de pier bij de KNRM waar Brilduikers, Middelste zaagbek, Toppers en Oeverpiepers worden gesignaleerd. Van daar uit fietsen we langs het fantastisch vogelrijke wad richting Hollum. Als grote groepen Scholeksters, Bonte Strandlopers, eenden en meeuwen op de vleugels gaan, ontdekken we de aanstichter daarvan: een Slechtvalk. Hij laat zich goed bewonderen terwijl hij op een hogere rand in het wad zijn prooien in de gaten houdt. Vlakbij Sier aan Zee heeft Ralf met zijn arendsoog plotseling de Vale Gierzwaluw in beeld! Door snel te reageren maakt hij foto’s als bewijsmateriaal, erg knap om zo snel van de fiets te springen en scherp te stellen. Het was een enorm gelukkige waarneming, voor hem maar ook voor de andere vogelaars, die op de app gewaarschuwd werden en vanuit Sier naar buiten kwamen gerend. De rondcirkelende Vale Gierzwaluw werd van alle kanten bewonderd en, hoe lastig ook door de ondergaande zon, gefotografeerd voordat hij weer van het eiland verdwijnt. Teruggekomen in de herberg horen we andere mooie verhalen, zoals van: Tonny en Peter die vandaag behalve een Noordse Stern en Tapuit aan de waddenkant ook een opvliegende Velduil in het vizier kregen. Arjan heeft genoten van het fietsen over het eiland terwijl de zon de velden, opvliegende Goudplevieren, Strandlopers, Kieviten en Spreeuwen kleurde. Livonne is helemaal gelukkig met haar waarneming van vandaag, ze ziet een rover, waarschijnlijk een Buizerd? In de buurt van de eendenkooi, Willy ziet hem van bovenaf, maar Livonne kan zijn kop goed zien omdat hij over haar heen vliegt: de Steppekiekendief ..of toch niet? Vlakbij de veerboot, in een Slenk, heeft William een IJsvogel gefilmd van heel dichtbij. Het beestje blijkt gewond, één oogje zit dicht en de veertjes op zijn kopje zijn verward. Verder is de Kanoet leuk om te zien omdat de meeste doortrekkers uit Siberië alweer weg zijn. Op het strand komt als toetje een Smelleken voorbijgevlogen. Onze paddenstoelendeskundige-in-opleiding Thea laat enthousiast een foto zien van een nog te determineren paddenstoel. Is het de Roodsteel Russula of de Duivelsbrood Russula? Een super leuke waarneming is die van twee Torenvalken die dicht naast elkaar op een tak zitten, vlakbij de vogelwand. Peter van de Braak zag op de Noordzee een Alk die laag over zee, dicht aan de kust vloog. Ook heel veel Zwarte Zee-eenden en de Kleine Jager, weliswaar ver op zee, maar goed te zien was dat hij een meeuw aanviel. Ik ben opnieuw onder de indruk van de enorme kennis over vogels, hun gedrag, geluiden, specifieke kenmerken en wetenswaardigheden, over de trek, richting en afstand bij heel veel van de leden van de Vogelwacht. En dat ze ook nog eens zo gul zijn met het geduldig delen van die kennis met de “eeuwige” beginners zoals ik zelf.
Anette van den Heuvel
Maandag 23 oktober
Met een grote groep vandaag naar het andere einde van het eiland gereden; het Oerd. Dit is een natuurgebied waar vanuit de wad-zijde het water in en uit het gebied kan lopen. Het is een ruig gebied met vele vogels, maar moeilijk toegankelijk door de vele slenken die er lopen. Als eerste nieuwe waarneming werd al meteen bij de vuurtoren een Boomkruiper gehoord. Iets verder heb je de Badweg waar een dag van tevoren door andere vogelaars dan onze groep enkele Koereigers waren waargenomen. Helaas hebben wij ze niet gezien, maar bij een boerderij zagen we wel mooi het eerste mannetje Zwarte Roodstaart in een kapotte schuurraam zitten. Weer iets verderop zaten grote groepen Grauwe Ganzen, Brandganzen en Rotganzen en ook een viertal Kolganzen. Bij ons in de buurt zie je rond deze tijd veel Kolganzen vliegen, maar op de Wadden overheersen toch de Grauwe Ganzen, Brandganzen en Rotganzen. We besloten tot aan Nes binnendijks naar het Oerd te fietsen. Halverwege bij een plasje zagen we een groep Baardmannetjes, altijd weer leuk om deze grappige vogeltjes te zien. Tussen deze Baardmannetjes ook enkele Rietgorzen. Opmerkelijk want de dagen ervoor hadden we nog nauwelijks een Rietgors gezien en deze dag op diverse plaatsen. Wellicht dat de afgelopen nacht er een aantal waren binnengekomen. Vanaf Nes zijn we buitendijks gaan rijden omdat daar een Sneeuwgors door iemand was gezien. Helaas ook voor deze waarneming kwamen we te laat. Onderweg wel de gebruikelijke wad-soorten zoals Wulpen, Scholeksters, Goud- en Zilverplevieren, Bonte Strandlopers, Tureluurs, Bergeenden en Rotganzen. Deze soorten zijn allemaal in grote getale aanwezig op de wadden. Bij het Oerd aangekomen zijn we naar de zeezijde doorgestoken en hebben we eerst een tijd aan zee gestaan. Hier hebben weer een aantal typische zee-soorten kunnen waarnemen zoals vele Zwarte Zee-eenden, een enkele Jan van Gent en verschillende Roodkeelduikers. Sommigen zagen nog een Grote Zee-eend langs vliegen, herkenbaar aan de witte spiegel op zijn vleugels. Verder nog een langs vliegende Grote Stern die zelfs een enkele keer in het water dook op zoek naar vis. Dit zijn de laatste Grote Sterns die voorbij komen want ze overwinteren hoofdzakelijk langs de Middellandse Zee. Het fietspad loopt tot ongeveer het midden van het Oerd. Hier heb je een hoog duin wat als uitzichtpunt is ingericht. Met de telescoop konden we met moeite aan het einde van het Oerd een Slechtvalk op een paaltje waarnemen. Terug fietsend ben ik op een gegeven moment rechtsaf gedraaid en is de groep verder gegaan richting het wad. Zij hebben die dag nog mooi de Grote Pieper gezien en als verdere krenten nog drie IJsvogels, Barmsijs, Grote Gele Kwikstaart en Houtsnip. Ik ben naar ons onderkomen, Sier aan Zee, teruggefietst en ben gaan wandelen op de kop van het eiland. Richting de wad-zijde zag ik dichtbij een Alk en een vrouwtje Zwarte Zee-eend zwemmen die ik mooi kon fotograferen. Opmerkelijk want normaal kom je deze vogels alleen aan de zeezijde tegen. Meestal zijn het niet gezonde vogels, maar beide exemplaren doken veelvuldig onder om voedsel te verzamelen. Een teken dat ze toch niet veel mankeren. Ik ben zo ver doorgelopen tot ik bij een krib aankwam. Hier zaten op het einde van de krib enkele Paarse Strandlopers die we nog niet eerder hadden waargenomen. Gelukkig heeft naderhand nog vrijwel iedereen deze Paarse Strandlopers kunnen waarnemen. Je ziet Paarse Strandlopers in de winter alleen tussen rotsblokken en dan vooral aan de zee. Aangezien die er niet zoveel zijn op Ameland zijn de Paarse Strandlopers uitgeweken naar een krib aan de wad-zijde. Terug wandelend naar ons onderkomen kwam ik de groep van Willie tegen die ik uitlegde waar ze de Paarse Strandlopers konden waarnemen. Willemien ging niet mee. Ik was nog aan het praten met Willemien waarbij plotseling tien meter voor mij een Sperwer op een paal ging zitten. Ik heb er prachtige opnames van kunnen maken maar na een twintigtal seconden vloog de Sperwer op zijn kenmerkende stiekeme manier weer weg. Zeer laag vliegend om ineens een groep vogels te kunnen verrassen. Alles bij elkaar weer een mooie dag met heel mooi weer en we hebben zes nieuwe soorten aan onze lijst kunnen toevoegen.
John Hermans
Dinsdag 24 oktober
Nat, nat, nat. Maar dat was grotendeels onze eigen schuld. Want nat werden we van onderen door het ploeteren door het water. We zij ’s morgens na het ontbijt onder prachtige weersomstandigheden vertrokken naar het strandpaviljoen van Nes en hebben daar onze fietsen gestald en zijn gaan wandelen, linksaf tussen de duinen door over een pad dat rechts werd geflankeerd door een drassig gebied. We waren op zoek naar de Strandleeuweriken en Sneeuwgorzen, maar dat viel niet mee in eerste instantie. Wel zagen we nog diverse soorten die nog niet door iedereen gescoord waren zoals bijvoorbeeld een Kneu en Zwartkop. Toen er geen Strandleeuweriken te bespeuren waren zijn we maar rechtsaf gegaan dwars door het plasdrasgebied. Maar dat werd steeds drassiger en de waterdichtheid van de meeste schoenen was niet zo best. Maar eenmaal kletsnat van binnen maakte het ook niet meer uit, natter kon toch niet meer. Ikzelf stapte nog bijna op een Bokje dat met een sierlijke bocht weg vloog. Een nieuwe dagsoort voor de meesten van ons. Uiteindelijk kwamen we toch weer in een wat droger duinengebied aan. Misschien iets voor een Velduil? Maar hij liet zich niet zien. Arjan Peters die elders aan het vogelen was had hem wel gevonden op het strand. Hij dacht in eerste instantie aan een Ransuil. Peter van de Braak had nog een lastig te determineren vogeltje gefotografeerd, maar we dachten uiteindelijk toch aan een Fitis. Het was intussen tijd geworden voor de middaglunch. De rugzakken werden opengemaakt, maar ik constateerde tot mijn ontsteltenis dat al mijn etenswaren nog in mijn fietstas zaten. Gelukkig had William zoveel bij dat hij mij wel een paar sneetjes kon schenken. Vol goede moed gingen we daarna weer op pad. Na een tijdje in een brede drijfjacht door de duinen gelopen te hebben meldde William een paar Strandleeuweriken in zijn telescoop op het strand. En jawel, uiteindelijk toch gevonden. Want de vrees werd al uitgesproken dat dit toch niet de eerste Waddenexcursie in 40 jaar zou worden zonder Strandleeuweriken. De fotografen kwamen toen natuurlijk in actie. Peter van de Braak en ik zijn nog even naar de vloedlijn op het strand gelopen. Daar zaten enkele meeuwen met ringen en een Geelpootmeeuw. Toen we dichterbij kwamen ontdekten we ook nog een Pontische Meeuw, twee nieuwe soorten voor de vogellijst. Daarna toch maar weer terug naar de fietsen, onderwijl goed zoekend naar die andere soort de Sneeuwgors. Dat wilde nog maar niet lukken. Rond half een kwamen we in de motregen weer bij onze fietsen en omdat het net iets meer was dan motregen hebben we in het strandpaviljoen koffie met gebak en/of een soepje gegeten. Na dit korte regenintermezzo fietsten we door de duinen terug richting Hollum om daar op het strand naar Sneeuwgorzen te gaan zoeken. De fietsen werden langs de weg geparkeerd en door de duinen zijn we naar het strand gelopen. Deze keer hadden we wat meer geluk en na niet al te lange tijd vonden we een paar Sneeuwgorzen, ook weer op het strand. Onze dag was weer goed. De fotografen deden weer hun ding en we konden daarna weer terug naar onze fietsen. De Paarse Strandloper was ons laatste grote doel voor vandaag. Die zat aan de andere kant van Hollum op het wad bij een basaltblokken rij. John Hermans had hem daags van te voren daar gezien en dat gemeld m.b.v. Google maps. Maar helaas had hij dat gedaan met een live locatie en was toen weer verder gegaan. Daar aangekomen zagen we hem vrij snel door de telescoop zitten op de rotsblokken. Maar dat was natuurlijk niet voldoende voor de fotografen. Gelukkig was het eb en we konden na een gevaarlijke klauterpartij over de glibberige rotsen tot vrij dichtbij de Paarse Strandlopers komen. Ze waren goed te fotograferen. Nadat we weer terug waren bij onze maatjes en de fietsen werd er gewezen op de donkere wolken die er aankwamen. Dat beloofde een flinke bui die een tijdje kon aanhouden. En omdat het al vier uur was geweest werd besloten om terug te gaan naar Sier aan Zee. Even nog wat consternatie omdat Peter van de Braak zijn fiets niet kon vinden. Maar de dader was snel opgespoord. John Hermans had, niet voor de eerste keer deze excursie, de verkeerde fiets genomen terwijl hij zijn eigen fiets op slot had gezet. Na een snelle fietstocht was iedereen toch min of meer net voor de bui weer bij Sier. Behalve Erwin Riesewijk, want die moest zo nodig nog paddenstoelen gaan zoeken in het bos. Hij hield het niet meer droog. Door de vroege thuiskomst konden we op tijd gaan eten en hadden we nog voldoende tijd om te lijsten en daarna enkele glaasjes te nuttigen. Het was weer een schitterende, typische Wadden-excursiedag. Prachtige vogels, wind, een bui, natte schoenen en ’s avonds moe.
Martien van Dooren
Woensdag 25 oktober
Woensdag is het alweer de laatste dag van de herfstexcursie. Om half twee gaan we met de veerboot naar het vaste land. Dus hebben we maar een halve dag om nog te vogelen. Op zo’n laatste dag zijn er bovendien nog tijdrovende bezigheden als koffers inpakken, bedden afhalen en het maken van de groepsfoto. Dat laatste is vaak nog een heel gedoe om iedereen op tijd op de fotolokatie te krijgen. Maar deze keer viel het mee en rond half tien zat iedereen weer op de fiets. De meesten gingen via de wadkant richting Nes waar de veerboot lag. Dieny en ik hadden nog wat financiën af te handelen bij de receptie, maar konden daarna de groep toch vrij snel achterhalen. Die stonden te kijken en luisteren naar een Vuurgoudhaantje en Koperwieken in een boom. Verderop aan het Wad zagen we nog mooi twee Kleine Zilverreigers, te onderscheiden van de Grote Zilverreiger door zijn zwarte poten met gele tenen. Ook de Paarse Strandlopers zaten er nog. In de buurt van Nes gekomen zaten er nog enkele Kanoeten vlak onder de dijk bij het KNRM station te foerageren en iets verder binnendijks was nog een Tapuit goed fotografeerbaar. Maar het laatste hoogtepunt van de herfstexcursie moest nog komen. Nadat we onze fietsen op de veerdam bij Kiewiet weer hadden ingeleverd en er nog tijd over was om wat rond te kijken, werd er een Roodkeelduiker in de haven ontdekt. De camera’s kwamen natuurlijk weer tevoorschijn, want een Roodkeelduiker van zo dichtbij aanschouwen dat gebeurt zelden. Al duikend zwom hij de hele haven door. Dat was een schitterende afsluiting van een succesvolle herfstexcursie. Totaal hebben we maar liefst 130 vogels waargenomen. Deze lijst werd tijdens de excursie zeer nauwkeurig bijgehouden door met name William van der Velden, John Hermans en Peter van de Braak. Maar we hebben hem wel met zijn allen zo vol gekregen.
Martien van Dooren
130 vogelwaarnemingen
01. Aalscholver | 24. Fuut | 47. IJsvogel | 70. Middelste Zaagbek | 93. Smelleken | 116. Watersnip |
02. Alk | 25. Gaai | 48. Jan van Gent | 71. Nijlgans | 94. Smient | 117. Wilde Eend |
03. Baardmannetje | 26. Geelpootmeeuw | 49. Kanoet | 72. Noordse Stern | 95. Sneeuwgors | 118. Wilde Zwaan |
04. Barmsijs | 27. Goudhaantje | 50. Kauw | 73. Oeverpieper | 96. Sperwer | 119. Winterkoning |
05. Beflijster | 28. Goudplevier | 51. Keep | 74. Paapje | 97. Spreeuw | 120. Wintertaling |
06. Bergeend | 29. Graspieper | 52. Kievit | 75. Paarse Strandloper | 98. Staartmees | 121. Witte Kwikstaart |
07. Blauwe Kiekendief | 30. Grauwe Gans | 53. Kleine Jager | 76. Pestvogel | 99. Steenloper | 122. Wulp |
08. Blauwe Reiger | 31. Grauwe Pijlstormvogel | 54. Kleine Mantelmeeuw | 77. Pijlstaart | 100. Stormmeeuw | 123. Zanglijster |
09. Bokje | 32. Groenling | 55. Kleine Zilverreiger | 78. Pimpelmees | 101. Strandleeuwerik | 124. Zilvermeeuw |
10. Bontbekplevier | 33. Groenpootruiter | 56. Kluut | 79. Pontische Meeuw | 102. Tafeleend | 125. Zilverplevier |
11. Bonte Strandloper | 34. Grote Bonte Specht | 57. Kneu | 80. Putter | 103. Tapuit | 126. Zwarte Kraai |
12. Boomkruiper | 35. Grote Gele Kwikstaart | 58. Knobbelzwaan | 81. Rietgors | 104. Tjiftjaf | 127. Zwarte Roodstaart |
13. Brandgans | 36. Grote Mantelmeeuw | 59. Kokmeeuw | 82. Ringmus | 105. Topper | 128. Zwarte Ruiter |
14. Brilduiker | 37. Grote Pieper | 60. Kolgans | 83. Roodborst | 106. Torenvalk | 129. Zwarte Zee-eend |
15. Bruine Kiekendief | 38. Grote Stern | 61. Koolmees | 84. Roodborsttapuit | 107. Tureluur | 130. Zwartkop |
16. Buizerd | 39. Grote Zee-eend | 62. Koperwiek | 85. Roodhalsgans | 108. Turkse Tortel | |
17. Dodaars | 40. Grote Zilverreiger | 63. Krakeend | 86. Roodkeelduiker | 109. Vale Gierzwaluw | |
18. Drieteenstrandloper | 41. Havik | 64. Kramsvogel | 87. Rosse Grutto | 110. Veldleeuwerik | |
19. Dwergmeeuw | 42. Heggenmus | 65. Kruisbek | 88. Rotgans | 111. Velduil | |
20. Eider | 43. Holenduif | 66. Kuifeend | 89. Scholekster | 112. Vink | |
21. Ekster | 44. Houtduif | 67. Lepelaar | 90. Sijs | 113. Vuurgoudhaantje | |
22. Fazant | 45. Houtsnip | 68. Meerkoet | 91. Slechtvalk | 114. Waterhoen | |
23. Frater | 46. Huismus | 69. Merel | 92. Slobeend | 115. Waterral |
Martien van Dooren