Herfstexcursie Terschelling 19 t/m 23 oktober 2024
Inleiding
Dit jaar zijn we met de Vogelwacht voor de 41ste keer op herfstexcursie geweest en Terschelling was deze keer aan de beurt. In de hele historie vanaf het begin was dit de elfde keer dat we naar Terschelling zijn geweest. Naar Ameland en naar Schiermonnikoog zijn we ook elf keer geweest en naar Vlieland maar zes keer. Dat laatste heeft te maken met een gebrek aan goede groepsaccommodaties en bovendien is Vlieland momenteel een van de duurdere eilanden. Texel is niet zo geschikt voor een herfstexcursie en daarom zijn we daar maar één keer geweest. In Terschelling hadden dit jaar veel vogelwachtleden wel zin en in een mum van tijd zat de inschrijving vol en hadden we een wachtlijst. Gelukkig konden er op het laatst nog twee kamers bijgeboekt worden en zouden we met 29 personen op reis gaan. Maar nog geen week voor vertrek sloeg de pechduivel toe. Er kwamen helaas 4 afmeldingen binnen, waaronder twee chauffeurs. In allerijl moesten er nieuwe chauffeurs gevraagd worden. Gelukkig stond er nog een persoon op de reservelijst, die ook nog graag mee wilde. Na enkele dagen van passen en meten, konden we zaterdag 19 oktober toch naar Terschelling, maar met 26 i.p.v. 29 personen. Met die 26 personen hebben we een prachtige herfstexcursie gehad. Het weer was voortreffelijk. Nauwelijks regen, niet te koud, maar wel wat wind. Maar dat laatste was niet zo erg, want bijna iedereen was voorzien van een elektrische fiets. Het aantal vogels viel wat tegen als je bedenkt dat we op Terschelling toch altijd wel 125 soorten weten te scoren. Dit jaar bleef de teller op 110 plus een hybride Bonte Kraai steken. Maar veel werd goedgemaakt door de Gestreepte Strandloper, die de Vogelwacht Uden als eerste ontdekte op de Noordsvaarder bij West-Terschelling. Deze vogel is in Nederland een dwaalgast, waarvan er elk jaar maar een paar gezien worden. Ons onderkomen was bij de Stayokay. Daar zijn we al veel vaker geweest en ook nu was alles weer perfect geregeld. Vriendelijk personeel en lekker eten in buffetvorm.
De 26 deelnemers: Riky Alma, Ad Bekkers, Peter van de Braak, Vera Brounts, Martien van Dooren en Dieny Fleuren, Wout van Eldijk, Jan-Willem Hermans, John Hermans, Annette van den Heuvel, Hans van den Heuvel, Inge van den Heuvel, Conny Koenen, José Kuijken, Erwin Riesewijk, Lies Schoenmakers, Ton Smits, William van der Velden, Theo Veldpaus, Hermien Verkuijlen, Arend Vermaat, Nico en Fien Verstegen, Peter en Tonny Vlamings, Thea van Zuylen.
Zaterdag 19 oktober
In alle vroegte waren we ’s morgens om half zes al klaar om af te reizen naar Harlingen. Theo Veldpaus werd door Hans van den Heuvel bij ons thuis afgezet en daarna gingen we op weg naar Zetten om Vera Brounts op te halen. Via de Terschelling app bleek dat alle chauffeurs goed op schema richting de haven van Harlingen zaten. Onderweg was het geen best weer, regen en mist. Maar alle auto’s waren ruimschoots op tijd bij de veerboothaven. De chauffeurs moesten nog wel even hun auto naar de langparkeerplaats brengen, maar een uur voor de afvaart was iedereen met zijn koffer bij de vertrekhal van rederij Doeksen. Tijd genoeg om alvast de groepsfoto te maken, want dat is op de laatste dag van de herfstexcursie meestal niet zo gemakkelijk te organiseren, er is altijd wel iemand die niet op tijd is. De regen was intussen min of meer opgehouden. Na aanmelding met onze groepskaart konden we om half 10 richting de boot. Alle tassen werden in de bagagekarren gezet en daarna konden we via de loopbrug de veerboot op. Het was niet zo druk dus overal plaats genoeg. De overtocht duurde circa twee uur en dat gaf voldoende tijd om wat te eten en onderling bij te praten. Degene die buiten wilden staan om alvast te kunnen vogelen hadden minder geluk, want het regende nog steeds een beetje en het was erg mistig. Maar hoe dichter we Terschelling naderden hoe droger het werd en de mist werd ook steeds dunner. Aangekomen in de haven van West Terschelling moesten we de tassen weer uit de bagagekarren halen en in de aanhangwagen van Tijs Knop zetten, want die zou ze naar ons verblijf de Stayokay brengen, waar we echter pas vanaf vanaf drie uur terecht konden. In de haven bij dezelfde Tijs Knop konden we de fietsen ophalen, 24 elektrische en twee gewone met alleen maar een versnellingsapparaat. Dat verliep allemaal soepeltjes en de waddenexcursie kon nu echt beginnen. Enigszins onthand door het ontbreken van onze vaste deelnemer Willie Bergmans was het even zoeken wie met wie in een groepje wilde , maar al snel waren we op weg. In de jachthaven ontdekten we al meteen een IJsvogeltje op de rotswand. Deze was prachtig te zien in de telescoop. Een stuk verder voorbij de Stayokay fietsten we rechtsaf en voorbij het industrieterrein kwamen we over de dijk in de bocht bij de Waddenzee. En daar zat de volgende mooie waarneming vlak voor onze ogen, een Paarse Strandloper, ontdekt door Riky Alma. Die zien we ook niet elk jaar op de Wadden. Natuurlijk zaten er wel overal Steenlopers, naarstig op zoek naar voedsel onder en tussen de stenen en het wier. Op de Waddenzee dobberde een groepje Middelste Zaagbekken en enkele Eiders. Van die laatsten lagen er ook enkele te rusten op de strekdam te samen met een aantal Aalscholvers. Verder fietsend langs het Wad, soms buitendijks, soms binnendijks omdat het hoog water was, zagen we twee Kleine Zilverreigers en een Grote Zilverreiger. Binnendijks zat een groep Goudplevieren in het weiland te blinken in een bleek zonnetje en iets verderop in een plasje vlogen er vijf Watersnippen op. De Krakeenden en Slobeenden bleven wel goed zitten. Genietend van alle waddengeluiden die de meesten een jaar lang niet gehoord hadden, zijn we bij Hoorn dwars overgestoken richting de Noordzee, want in het Hoornsebos zou een Blauwstaart zitten. Deze was daar gisteren nog gezien. Maar na een uur tevergeefs zoeken moesten we ons tevreden stellen met een Blauwe Kiekendief en een Buizerd. Dan maar zoetjesaan richting Stayokay, want het begon al wat later te worden. Maar plotseling kwam er een bericht dat hij op de plek waar wij gestaan hadden was gehoord en gezien deze middag. De fietsen werden gedraaid en weer richting Hoornderbos ging het. Maar weer tevergeefs, ook na tapen werd hij niet gezien. Omdat het al na vijven was zijn we toch maar richting de Stayokay gefietst. Daar stond de bagagekar van Tijs Knop keurig volgens afspraak en konden we inchecken. Kamer zoeken, stapelbed opmaken en daarna eten. Het warme buffet smaakte uitstekend. Na afloop hebben we onder het genot van een drankje de vogellijsten ingevuld en onze vaste omroeper John Hermans liet daarna luid en duidelijk horen wat we de eerste dag gezien hadden en dat was niet onverdienstelijk, 77 soorten. Nog even wat napraten en toen gingen de meesten naar bed, want het was een lange dag geweest.
Martien van Dooren
Zondag 20 oktober
Nog voordat we op de fiets zaten hadden we al ontzettend veel lol. Riky vertelde dat op haar kamer afgesproken was dat iemand de klok zou zetten op 07.00 uur. Riky zou dan als eerste gaan douchen. Nu wil het geval dat er bij iemand anders (naam is bekend bij de redactie) al om 03.15 uur de wekker afging en jullie raden het al; Riky stapt nietsvermoedend uit het bed en gaat zich douchen. (Dit noem ik nu eens een vroege vogel). Met een grote groep gingen we op weg naar het Groene Strand. Bij de haven aangekomen zagen we al een Groenpootruiter en enkele Rosse Grutto’s. Rosse Grutto’s broeden in het hoge noorden van Noorwegen en Rusland. Ze vliegen over het algemeen in een ruk naar onze Wadden. Hier vetten ze weer op om daarna de reis te vervolgen om verder te overwinteren in de Banc D’Arguin voor de kust van Mauritanië. Na onze fietsen weggezet te hebben liepen we het Groene Strand op. Dit heeft iets weg van wadlopen want op veel plaatsen staat nog een klein laagje water waar je door loopt. Het was hoog water en dan zie je veel vogels langs de vloedlijn zoetjes aan dichterbij komen. We zagen grote aantallen Scholeksters, Rosse Grutto’s en Wulpen. Gelukkig weer veel Scholeksters want de laatste jaren hebben we er duidelijk minder gezien dan voor twintig jaar geleden. Het stoppen van de kokkelvisserij heeft ervoor gezorgd dat er weer voedsel is voor de Scholeksters. Peter van de Braak liep iets voorop om foto’s te maken van enkele vogels en riep ons omdat er vlak voor hem een andere vogel liep. Aangekomen bij Peter zagen we een vogel die je tot op vier meter kon benaderen en we zeiden al snel tegen elkaar dat het een Gestreepte Strandloper moest zijn. Dit is een dwaalgast die ik heb zien broeden in de Lena Delta, helemaal in Oost-Siberië. Jaarlijks worden ze wel in Nederland gezien maar het blijft toch wel een bijzondere waarneming en zou tijdens de gehele vakantie de interessantste soort zijn die we hebben gezien. Zo’n Gestreepte Strandloper heeft al snel een reis gemaakt van maar liefst 5000-6000 km om hier terecht te komen. Na een minuut of tien vloog de Gestreepte Strandloper een eind weg, terwijl William met een groep onderweg was naar ons om deze Strandloper ook te zien. Gelukkig kwam de vogel weer terug en hebben ze de Gestreepte Strandloper ook uitgebreid kunnen waarnemen want ook zij konden de vogel tot op meters benaderen. Wij liepen onder tussen verder want het Groene Strand is vrijwel elke keer dat we er komen de plaats voor het waarnemen van de Strandleeuwerik. Ook deze soort broedt op de toendra’s van het hoge noorden maar komt in de winter naar onze kust om hier te verblijven. Dikwijls zie je de Strandleeuwerik in de vloedlijn waar allerlei rotzooi ligt. Tussen deze rotzooi vinden ze allerlei zaden waarmee ze zich voeden. Uiteindelijk zagen we helemaal achter op het Groene Strand 10 Strandleeuweriken, maar ze lieten zich niet van dichtbij zien. Dikwijls zijn vogels van het hoge noorden niet schuw, want ze komen daar nauwelijks mensen tegen. Via de duinen (waar nauwelijks vogels zaten) zijn we naar de zee gefietst. Met de telescoop zagen we hier al snel enkele Jan van Genten. Geregeld kwamen er Zwarte Zee-eenden langs gevlogen en zagen we op het water enkele Roodkeelduikers en een Zeekoet. Als je zo langs de kust stilstaat komen langs de vloedlijn telkens Drieteenstrandlopers voorbij gelopen. Het blijft altijd een leuk gezicht om deze vogels snel langs de vloedlijn te zien rennen. Arend stond met een groepje langs de duinenrand en wees ons op een groep Strandleeuweriken en een Sneeuwgors. Helaas waren deze vogels ook niet dichtbij te benaderen. Ze vlogen al snel weg. Volgens mij was dit een groep die net over zee zijn komen aanvliegen om even te rusten, maar weer verder vliegen naar een andere overwinteringsplaats. Even later bij een duinmeertje hebben we onze boterhammen opgegeten. Peter hoorde meteen een Waterral, we zagen een late Tjiftjaf en op het water dreven enkele Wintertalingen. Via de wadkant zijn we terug gefietst naar de Stayokay, waarbij we onderweg nog mooie groepen Brandganzen en Rotganzen zagen. Bij een van de groepen zagen we nog enkele Kolganzen. Martien wilde ze iets dichterbij op de foto zetten, pakte een fiets en stopte enkele honderden meters van ons vandaan om deze vogels te fotograferen. Wij wilden ook naar Martien fietsen maar toen bleek dat Peter zijn fiets miste. Jullie raden het al; Martien had de fiets van Peter meegenomen terwijl zijn fiets met op het zadel een groen hesje al van een grote afstand herkenbaar was. Om 18.00 uur waren we aan het eten maar een groepje van vier van ons, toevallig allemaal inwoners van het Oventje in Zeeland, hadden zich in de tijd verkeken en kwamen pas om 18.45 uur aan in de jeugdherberg. Zij dachten ’s middags nog helemaal naar het eindpunt van de Boschplaat te kunnen fietsen en wandelen. Door de forse afstand raakte van een van hen ook nog de accu van de fiets leeg en moest hij de laatste zes km naar de Stayokay tegen de wind in trappen zonder ondersteuning. Gelukkig was er nog eten genoeg maar of het nog warm was weet ik niet. Na het eten gaan we traditie getrouw nog lijsten. Hierna wordt er nog bij het nuttigen van een biertje de waarnemingen doorgekeken in de boeken, maar tegenwoordig gaan de meesten al vroeg naar bed. Vroeger was dit wel anders.
John Hermans
Maandag 21 oktober
De dag begint bewolkt, slechts een klein streepje zon piept tussen donkere wolken door als we langs het jachthaventje fietsen, richting de Brandaris. Een groep stopt bij het Cementerio en ik rijd met een andere groep mee naar het militaire kerkhof, tevens oude begraafplaats. De wensvogel van vandaag is de Bladkoning. Helaas laat dit koninkje niet van zich horen, wel de Winterkoning, Merel, Mezen, Sijsjes, Roodborstje en Koperwieken. We vervolgen de weg richting Doodemanskisten (een duinmeertje in het bos aan de noordwestkant van West Terschelling) en stoppen vanwege de Vuurgoudhaantjes die in de hoge struiken langs het pad te horen en te zien zijn en daar scheert ook een Sperwer over. Op het water van de Doodemanskisten zwemmen Wilde Eenden, Krakeend, Slobeenden en een Wintertaling laat zich heel mooi van redelijk dichtbij bewonderen. Er zitten wel een stuk of acht Blauwe Reigers op de kant. Verder weer, naar de Meertjes, waaronder het Meertje van Hee, door het bos over fietspad én mulle zandpaden. Dat is ondanks de e-bikes nog niet zo simpel 😉. Bij het meertje zette William het geluid van Mezen en o.a. een Dwergooruil aan. Daardoor komen Pimpel- en Koolmezen en Goudhaantjes tevoorschijn in alarmhouding, om de Dwergooruil aan te vallen! We fietsen verder, maar eerst maakt Hermien, door het mulle zand en die loodzware fiets, een flinke snoekduik in de struiken, gelukkig zonder vervelende gevolgen. Het was wel een hilarisch gezicht. Overigens horen we in het bos natuurlijk de Grote Bonte Specht, Winterkoning, Roodborst, maar geen zeldzame vogelsoorten en zeker geen met een blauwe staart! Zo lang als we in de beschutting van het bos blijven is de temperatuur oké, maar gaandeweg dichter naar het wad wordt het flink koud door de harde wind. Richting Lies zien we meerdere kruidenrijke graslanden, een welkome afwisseling van de grote velden met Engels Raaigras. Onderweg zit een Slechtvalk mooi op de grond, hij vliegt natuurlijk op en dat is ook een heel mooie waarneming. In de weilanden zitten een paar Lepelaars, een Knobbelzwaan en Grote Zilverreiger. Op weg naar de Stryper Kwelder zien we een grote groep Goudplevieren, 380 stuks volgens de kenners. Ook Kieviten, Scholeksters en Spreeuwen vrolijken de boel op. Het water staat hoog, onder aan de dijk op de basaltblokken zit een enorme groep Scholeksters (ongeveer 1000). Iedere keer als er fietsers langskomen vliegen ze massaal op, synchroon, met die zwart-witte tekening, wat een weergaloos mooi gezicht! Tijd voor de lunch, we picknicken op de bankjes bij de Stryper Kwelder, waar heel veel Smienten zwemmen tussen het riet. Watersnippen vliegen op, er is een Lepelaar en een Grote Zilverreiger, Fuut, Tureluur en wat verderop in de zee zwemmen veel Eiders. Aan de landzijde van de dijk eten Grauwe, Kol- en Brandganzen van het malse gras. Ook erg leuk was de waarneming van eerstejaars Spreeuwen die voedsel zaten te pikken op een zeewierbed, wat een prachtige kleuren heeft zo’n doodgewone Spreeuw. Na de lunch valt de groep waar we vandaag mee gestart zijn in groepjes uiteen. Helaas voelde ik me niet helemaal lekker en heb na de middag af moeten haken en ben teruggegaan naar de Stayokay. Gelukkig heeft William van der Velden de verslaglegging toen van mij overgenomen. Een groepje kiest voor koffie met Cranberrygebak en een ander groepje gaat via de wadkant westwaarts. De wadkant brengt verder niets nieuws en we besluiten om naar de Kroonpolder te fietsen. Genoeg gefietst voor vandaag, lekker om even te gaan wandelen. De Kroonpolder is een grote zoetwaterplas net achter de duinen aan de westkant van Terschelling. Deze plas is volledig omgroeid door struiken en riet en daarom lopen we naar het einde van de plas en zoeken daar een hoog duin op om over de plas te kunnen kijken. De wandeltocht was behoorlijk zwaar. Door de hoge waterstand waren grote stukken van het pad veranderd in modderpoelen. Via koeienpaadjes tussen de Duindoorn door konden we de meeste modderpoelen ontwijken. Eenmaal op het hoge duin aangekomen kunnen we in alle rust de Kroonpolderplas scannen. Nagenoeg alle soorten zoetwater eenden zijn te zien: Wilde, Kuif-, Slob- en ook twee prachtige mannetjes Tafeleend. Verder zit er op het eerste oog weinig bijzonders. Rustig met de telescoop de rietkraagjes afzoeken leverde nog een Dodaars op. Een roepje uit het duindoorn onder aan het duin trekt onze aandacht. Het duurt even voor het kwartje valt; daar zit een Bladkoning te roepen! De wensvogel van de dag, alleen wel op een onverwachte plek! De Bladkoning komt al roepend bij een aanliggend duin omhoog en laat zich goed genoeg zien voor bevestiging via verrekijker en telescoop en het maken van een bewijsplaatje. De tijdelijke opwinding verdwijnt weer als de Bladkoning achter het duin verdwijnt. Tijdens de wandeling terug naar de fietsen komen we nog een groepje mezen tegen. In die groep zien we één Staartmees, dus die kan ook op de lijst. Het wordt langzaam maar zeker steeds donkerder. Tijd om terug te fietsen richting de Stayokay. Aan het wad bewonderen we nog een groepje Zilverplevieren, die zich door de motregen en de langzaam invallende duisternis mooi van dichtbij laten zien. Na wederom heerlijk eten en het gezamenlijk lijsten keert de rust al snel terug in de Herberg.
Annette van den Heuvel en William van der Velden
Dinsdag 22 oktober
Om zeven uur opgestaan en om half acht naar beneden voor het ontbijt. Lekker ontbijtje en daarna het lunchpakketje gesmeerd voor onderweg met iets lekkers erbij en een flesje water. Het zou weer een mooie dag worden zonder regen, maar wel een stevig windje. Daarom maar even gekeken of de batterij goed vol was, om niet hetzelfde probleem te krijgen als de Zeelanders van het Oventje op zondag. Onze groep startte maar weer met dezelfde route als gisteren, langs het wad. Het was helaas hoogwater, maar wel een schitterende zonsopkomst. We hebben daarom niet veel vogels gezien behalve Oeverpiepers, een paar groepen overvliegende Brandganzen en een Tapuit. Maar de stilte en daardoorheen het geluid van de vogels in de verte en het ruisen van het wad was prachtig om te horen. Bij de wierschuur gingen we links en een stuk verder niet links naar paal 18, maar we fietsten rechtdoor richting de Boschplaat. We stalden onze fietsen bij een parkeerplaats en liepen een stukje het duin op totdat de zee te zien was. Met de telescoop waren enkele Jan van Genten goed te zien en ook Middelste Zaagbekken en Zwarte Zee-eenden. De paddenstoelenspecialisten onder ons vonden tussen het helmgras een Helmstrofaria, een zo zeldzame paddenstoel dat Obsidentify hem niet kende. Of was het misschien een Duinveldridderzwam? Wat doet het er ook toe, hij was mooi en dat is het belangrijkste. Daarna nog even het strand op geweest waar de Drieteentjes weer talrijk langs de vloedlijn op en neer renden. Verder geen bijzondere waarnemingen hier. Terug naar de fietsen en een stukje verder gefietst om te zoeken naar de Bladkoning en Kruisbekken, die daar zouden zitten. Maar we hebben ze niet gevonden, wel enkele Staartmezen. Het verdere plan was om door de duinen en over kleine weggetjes naar de Kaap en Kobbeduinen te gaan via de Doodemanskisten (een duinmeertje in het bos aan de noordwestzijde van West Terschelling). Maar eerst moest er een visje gegeten worden bij de veerhaven. Drie man bestelde daar een bucket klein met Kibbeling, maar dat bleek toch een behoorlijk grote emmer te zijn waar een heel gezin van had kunnen eten. Goed gevuld en goed gemutst gingen we op weg naar de Kobbeduinen. De groep was in de loop van de dag verkleind tot een man of zeven, de paddenstoelenspecialisten waren afgehaakt bij het zien van een Witte Kluifzwam. Wij hebben een forse wandeling gemaakt over een smal en slijkerig pad dwars door het struweel. Uiteindelijk kwamen we bij de duinen uit. Na een steile klim zagen we tussen de duinen door de zee beneden liggen en daar zagen we de eerste, maar ook enige keer Kluten tijdens deze herfstexcursie. Waren we toch niet voor niets naar boven geklommen. We gingen dezelfde weg terug naar beneden, maar we moesten onze apparatuur goed onder onze jas houden, want anders werd het gezandstraald. Terug bij de fietsen stonden daar ook de twee paddenstoelen specialisten, ze hadden mijn zadeldekje herkend. Toch handig zo’n ding, dan weet je niet alleen zelf waar je fiets staat! Zoetjesaan gingen we richting Stayokay want het liep al richting 4 uur en ik wilde voor het avondeten nog even douchen. Onderweg nog een gevecht tussen een Sperwer en Havik in de lucht mogen aanschouwen. Het was weer een mooie dag geweest en om kwart over zes kon ik fris gewassen aan het buffet beginnen. Dat was weer voortreffelijk, met name de soep en het dessert. Als toetje daarna ook nog lijsten onder de strenge leiding van John Hermans. De totaalscore na dinsdag kwam uit op 110 vogelwaarnemingen. We konden na een paar biertjes met een tevreden gemoed gaan slapen.
Martien van Dooren
Woensdag 23 oktober
Alweer de laatste dag van onze herfstexcursie. Deze dag staat altijd in het teken van beddengoed inleveren, koffers inpakken en in de aanhangwagen van de fietsenverhuurder, dit jaar Tijs Knop, zetten. De groepsfoto, altijd weer een geregel om iedereen op tijd bij elkaar te krijgen, hoefde nu niet want die hadden we al op zaterdag gemaakt bij ons vertrek in Harlingen. Na het ontbijt kon iedereen nog tot 12.00 uur doen waar hij zin in had. Nog snel een laatste vogel ergens zoeken, een cadeautje voor het thuisfront zien te vinden in het winkelcentrum van West Terschelling, een Kibbelingetje eten in de veerhaven of alle drie deze opties. Dieny en ik zijn nog een stuk langs het wad gefietst nadat we bij de Stayokay alles afgehandeld hadden en onze dank voor de vriendelijke medewerkers en het lekkere eten hadden uitgesproken. Stukje binnendijks en stukje buitendijks gefietst met prachtig helder weer. We konden mooie foto’s maken van Smienten, Slobeenden, Oeverpiepers en Rotganzen. Ter hoogte van Midsland zijn we omgekeerd om binnendijks terug te gaan naar West Terschelling. Wie troffen we daar op het pad tussen de schapenpoep, Maurice Franssen en zijn vrouw van de Vogelwacht Uden. Even bijkletsen, maar het werd ineens ook heel erg mistig, plotseling opkomende zeemist. Tot onze aankomst in Harlingen is dit zo gebleven. Maar eerst nog even in West Terschelling de fietsen inleveren bij Tijs Knop en wat rondneuzen bij de Brandaris. Daarna druppelde iedereen binnen in de wachtruimte van rederij Doeksen, na de koffers uit de aanhanger van Tijs Knop te hebben gehaald. Een half uurtje wachten en toen konden we aan boord. Maar een mooi afscheidsprentje maken van de Brandaris was er niet bij, nog steeds dichte mist. Na 1,5 uur zat de boottocht er weer op en stonden we aan vaste wal. Het einde van een fantastische herfstexcursie. Twee en een half uur later kon iedereen op de app melden dat hij weer veilig thuis was. Tot volgend jaar. Dan gaan we naar Schiermonnikoog. Ook niet verkeerd!
Martien van Dooren
110 vogelwaarnemingen door William van der Velden
| 01. Aalscholver | 22. Goudplevier | 43. Kleine Barmsijs | 64. Pimpelmees | 85. Tafeleend | 106. Zilverplevier |
| 02. Bergeend | 23. Graspieper | 44. Kleine Jager | 65. Putter | 86. Tapuit | 107. Zwarte Kraai |
| 03. Bladkoning | 24. Grauwe Gans | 45. Kleine Mantelmeeuw | 66. Rietgors | 87. Tjiftjaf | 108. Zwarte Mees |
| 04. Blauwe Kiekendief | 25. Groenling | 46. Kleine Zilverreiger | 67. Roodborst | 88. Torenvalk | 109. Zwarte Roodstaart |
| 05. Blauwe Reiger | 26. Groenpootruiter | 47. Kluut | 68. Roodborsttapuit | 89. Tureluur | 110. Zwarte Zee-eend |
| 06. Bontbekplevier | 27. Grote Bonte Specht | 48. Kneu | 69. Roodkeelduiker | 90. Turkse Tortel | |
| 07. Bonte Strandloper | 28. Grote Gele Kwikstaart | 49. Knobbelzwaan | 70. Rosse Grutto | 91. Veldleeuwerik | |
| 08. Boomkruiper | 29. Grote Mantelmeeuw | 50. Kokmeeuw | 71. Rotgans | 92. Vink | |
| 09. Brandgans | 30. Grote Stern | 51. Kolgans | 72. Scholekster | 93. Vuurgoudhaan | |
| 10. Bruine Kiekendief | 31. Grote Zilverreiger | 52. Koolmees | 73. Sijs | 94. Waterhoen | |
| 11. Buizerd | 32. Havik | 53. Koperwiek | 74. Slechtvalk | 95. Waterral | |
| 12. Dodaars | 33. Heggenmus | 54. Krakeend | 75. Slobeend | 96. Watersnip | |
| 13. Drieteenstrandloper | 34. Holenduif | 55. Kuifeend | 76. Smelleken | 97. Wilde Eend | |
| 14. Eider | 35. Houtduif | 56. Lepelaar | 77. Smient | 98. Winterkoning | |
| 15. Ekster | 36. IJsvogel | 57. Meerkoet | 78. Sneeuwgors | 99. Wintertaling | |
| 16. Fazant | 37. Huismus | 58. Merel | 79. Sperwer | 100. Witgat | |
| 17. Fuut | 38. Jan van Gent | 59. Middelste Zaagbek | 80. Spreeuw | 101. Witte kwikstaart | |
| 18. Gaai | 39. Kanoet | 60. Nijlgans | 81. Staartmees | 102. Wulp | |
| 19. Gestreepte Strandloper | 40. Kauw | 61. Oeverpieper | 82. Steenloper | 103. Zanglijster | |
| 20. Gierzwaluw | 41. Keep | 62. Paarse Strandloper | 83. Stormmeeuw | 104. Zeekoet | |
| 21. Goudhaan | 42. Kievit | 63. Pijlstaart | 84. Strandleeuwerik | 105. Zilvermeeuw |
Martien van Dooren