Hemelvaartexcursie Texel 2016

Inleiding (door Peter Noy)

De 23e voorjaarsexcursie alweer, wat gaat de tijd toch snel. Vorig hebben we tijdens het Hemelvaartweekend een bezoek gebracht aan de Biesbosch inclusief de provincie Zeeland. Dit voorjaar hadden we een deel van de Stayokay Den Burg (Texel) afgehuurd. Het aantal deelnemers stond op 26, wat iets minder is dan voorgaande jaren. Een voordeel hiervan is dat je bij een kleinere groep wat flexibeler bent met het bezoeken van de vogelkijkpunten. Hoewel het fietsen in grotere groepen nog wat problemen (veiligheid) gaf. Daar moet de volgende keer extra aandacht aan worden besteed! We hebben alle dagen uitstekend weer gehad, iedereen heeft genoten van het wandelen, fietsen en het bezoeken van de diverse vogelgebieden. Stayokay Den Burg (Texel) Vogelwacht Uden komt sinds jaren bij dit uitstekende hostel. Het gebouw is vrij nieuw en van alle gemakken voorzien. Een nadeel is de grote glazen pui in de eetzaal, waardoor het aan het einde van de middag erg warm wordt in het restaurant. Dit is opgelost door de volgende dag een ander gedeelte van het restaurant te reserveren. Door het mooie weer konden we regelmatig gebruik maken van het buitenterras, waar het goed toeven was. Donderdagavond kon de groep gebruik maken van de videoruimte waar John Hermans een mooie diapresentatie hield over IJsland. We werden op zaterdagavond verrast door een muziekbandje, dat in het bargedeelte van de Stayokay het publiek vermaakte met goede (luister)muziek. Iedereen genoot daar zichtbaar van. De verrassing kwam op Moederdag; alle moeders werden verblijd met een luxe ontbijtbuffet. Natuurgebieden Er was ruim voldoende tijd ingebouwd om de verschillende natuurgebieden op Texel te bezoeken. Zowel met de auto als de fiets hebben we gedurende vier dagen diverse interessante vogelgebieden op het eiland bezocht. Gebieden als het Ottersaat, Dijkmanshuizen, Minkewaal, Wagejot, de Petten, de Geul, de Slufter, de Mokbaai en Utopia, we hebben ze allemaal bezocht. Er zijn in totaal 113 verschillende vogelsoorten gespot waaronder de Lepelaar, Zwarte Ooievaar, Bruine Kiekendief, Middelste Zaagbek, Zomertortel etc. Mooi was ook de grote groep Regenwulpen die nog druk aan het foerageren was voordat ze verder trekken richting noordelijke broedgebieden.

Vertrek vanaf de Groenhoeve met reisinfo van Peter Noy ©Martien van Dooren

Vertrek vanaf de Groenhoeve met reisinfo van Peter Noy ©Martien van Dooren

Vertrek vanaf de Groenhoeve met reisinfo van Peter Noy ©Martien van Dooren

Op het terras bij de Stayokay op Texel ©Martien van Dooren

Op het terras bij de Stayokay op Texel ©Martien van Dooren

Op het terras bij de Stayokay op Texel ©Dieny Fleuren

De Stayokay ©Martien van Dooren

Tiny van Boekel, Marie Louise Prince, John Hermans, Harrie Rooijackers, Dieny Fleuren, Francien van de Elsen en Simone van de Burgt ©Martien van Dooren

Tonny en Peter Vlamings, tiny van de Elsen, John Hermans, Harrie Rooijackers en Peter Noy ©Martien van Dooren

Donderdag 5 mei 2016 (door Jeroen Vonk)

Die dag die ook de warmste van het jaar tot nu toe was, trokken wij als vogels naar het noorden. De route leidde naar het Wad. De één gaat daar op zoek naar een volle maag en soms met de bedoeling nog verder te trekken. De ander houdt het als eindbestemming en gaat kijken naar al wat vliegt. Als ganzen in elkaars slipstream reden we in twee rijtjes zo’n tweehonderd kilometer noordwaarts, het voedselrijke Texel als doel. De soms voor ‘dom’ gehouden ganzen weten op hun geïntegreerde navigatie feilloos de juiste route te nemen. Voor sommigen onder ons was dat, zelfs met TomTom en tot op de minuut uitgewerkte route van Peter nog een hele opgave. Misschien er zelf toch te veel doorheen gekwaakt tijdens de uitleg? De boot wacht niet, maar de volgende weer wel zodat we met ietsje vertraging toch ‘compleet’ (helaas moest Marlies verstek laten gaan) bij de Stayokay in Texel aan de koffie met lokale koek zaten. En ja hoor, voor een paar geluksvogels zat al meteen op het parkeerterrein op vijftien meter afstand een Putter op zijn gemak de show te stelen. Een goed voorteken. De middag gebruikten we om per auto in ganzenpas naar enkele uitkijkpunten aan de waddenkant te gaan. Dat leverde naast veel te scoren vogelsoorten ook veel verbrande koppen op want de zon verborg zich weinig. Ter ere van Hemelvaart keken we ook eens extra naar boven en zagen we tussen de condens sporen van vliegtuigen eenden, Lepelaars, kiekendieven, sternen, meeuwen, ganzen, Visdiefjes en nog veel meer gevederd spul dat niet elke minder geroutineerde vogelaar meteen thuis kan brengen. Ter ere van Bevrijdingsdag, waarvoor op Texel enthousiast gevlagd werd, keken we bevrijd en onbespied rond. En ook de sterns, Visdiefjes en Kokmeeuwen waanden zich blijkbaar onbespied want er waren continu parende stelletjes te zien. De kuikens die ik een paar jaar eerder rond deze tijd in de kolonies zag waren nu nog in de maak. Ter ere van onze korte vakantie genoten we van het prachtige weer en elkaars gezelschap. En met af en toe een blik door andermans telescoop kwamen ook wat meer bijzondere soorten als Zwartkopmeeuw en een Noordse Stern binnen bereik. Aan het eind van de middag belandden we zelfs in ‘Utopia’, ofwel het gewenste/gedroomde land. Een paar vrijwilligers van Natuurmonumenten Nederland bivakkeerde daar in een aangepaste schaftkeet. Overdag wat uitleg en toelichting geven en dan ’s avonds ‘alleen op de wereld’ met alleen maar vogels om je heen. Dan doet Utopia zijn naam eer aan. Op de verre achtergrond deden enkele plastic kiekendieven verwoede pogingen om druk fladderend los te komen van de staak waaraan ze vastzaten met als bedoeling het verjagen van de ganzen van het pas ingezaaide bouwland. Intussen gaf de klok aan dat het ook voor ons tijd was om te gaan foerageren. Bij de Stayokay wachtte ons frites met hamburger. Bij de maaltijd afsluitende koffie noteerden we tachtig verschillende soorten. En dat voor een half dagje waarnemen. De avond werd verder gevuld met een fotopresentatie door John en dat gaat dan weer wat verder dan het Wad!

Regenwulp ©Martien van Dooren

Tureluur ©Martien van Dooren

Informatiewagen Natuurmonumenten ©Martien van Dooren

Oeverzwaluwenwand ©Martien van Dooren

In de rij voor het diner ©Martien van Dooren

Peter Noy, Tiny van Boekel en Harrie Clemens ©Martien van Dooren

Veldleeuwerik ©Martien van Dooren

Vogels zoeken bij kijkhut Dijkmanshuizen ©Martien van Dooren

Waar zullen we heen gaan? ©Martien van Dooren

Vrijdag 6 mei 2016 (door John Hermans)

Vandaag stond er een fietstocht gepland langs de verschillende natuurgebiedjes langs de wadkant van Texel. Fietsend richting Oudeschild kwamen we langs het fietspad in een sloot een jagende Blauwe Reiger tegen. We stonden er met zijn allen maar enkele meters af maar de Blauwe Reiger was zo gefocust op het jagen dat onze opwinding geheel aan de Blauwe Reiger voorbijging. Mooi zagen we zo het behoedzame lopen en dan die nek uitstrekken en ineens uithalen. Verschillende keren konden we zien dat de Blauwe Reiger een klein visje binnenhaalde. Via Oudeschild kwamen we uit bij het eerste natuurgebiedje: Het Ottersaat. Ottersaat is een zoute kwelplas met enkele eilandjes waar op gebroed wordt. Het meest in het oog springend zijn de Visdiefjes en Kokmeeuwen die hier in behoorlijke aantallen broeden. Daartussen broeden nog een aantal Kluten en Tureluurs. Ook zagen we nog steeds vrij veel Rotganzen. Tot half mei verblijven ze op de Waddeneilanden om daarna nog helemaal de tocht te maken naar Taymir in Noord-Siberië. Een aantal van ons zagen op donderdag hier twee Zwartkopmeeuwen wegvliegen. Ze lijken enigszins op een Kokmeeuw maar hebben nauwelijks zwart in de vleugels en van dichtbij valt de zwarte kop op terwijl een Kokmeeuw meer een bruine kop heeft. Een mooie waarneming want de soort is nog steeds zeldzaam in Nederland. Je vindt ze meer langs de mediterrane kust. Helaas zagen we ze op vrijdag niet dus dit geeft aan dat het meer doortrekkers zijn dan broedvogels. Verder zagen we hier nog een Kanoet en enkele Bontbekplevieren. Iets verder zaten in het gras nog een grote groep Rosse Grutto’s en Regenwulpen bij elkaar. Ook deze soorten moeten nog naar het hoge noorden om daar te broeden. Opmerkelijk bij de Rosse Grutto’s zo in het voorjaar is dat je een aantal exemplaren ziet die nog een licht verenkleed hebben en je ziet een aantal vogels die al behoorlijk roodbruin gekleurd zijn. De licht gekleurde exemplaren zijn de vrouwtjes en de roodbruin gekleurde de mannetjes. Bij onze Grutto zie je dat de mannetjes en vrouwtjes beide meer gekleurd zijn zodat je, als je zo’n gemengde groep ziet, al meteen weet dat het hier om Rosse Grutto’s gaat. Achter Ottersaat ligt Dijkmanshuizen. Dit is vooral een mooi gebiedje voor allerlei steltlopers. We zagen dan ook al snel Bosruiters, Grutto’s, Kieviten, een Kemphaan, Oeverlopers, enkele Zwarte Ruiters met een mannetje wat al geheel zwart gekleurd was (zomerkleed), Bonte Strandlopers en twee Kleine Strandlopers. Een mooie gelegenheid om de verschillende steltlopers te leren kennen. Daarna zijn we richting Oosterend gefietst om een terrasje te pikken want het was al vroeg in de middag. Net voordat we Oosterend binnen reden zagen een aantal van ons een overvliegende Zomertortel. Voor enkele jaren geleden zag je de Zomertortel ook nog bij ons maar sinds twee jaar broedt er geen paar meer in de Maashorst. Ook op Texel hebben we maar enkele Zomertortels gezien. Helaas is het nog steeds zo dat ze in de Middellandse Zeelanden massaal worden geschoten waardoor wij er nauwelijks meer zien. Na de koffie met gebak vlug doorgereden naar Utopia. Voor enkele jaren geleden heeft Natuurmonumenten hier een plasdras gebied gecreëerd waar inmiddels duizenden broedparen Grote Stern aanwezig zijn. Kijk maar naar Beleef de lente. De beelden van de Grote Stern komen van Utopia af. Telkens zagen we Grote Sterns langs vliegen met een vis in de snavel en overal hoor je de rauwe roep van de Grote Stern. Tussen al deze Grote Sterns pikte Tiny er vrij snel nog een Noordse Stern tussenuit. De Noordse Stern heeft hier in Nederland de meest zuidelijke verspreiding. De soort broedt tot in het Noordpoolgebied. Gedurende twee tot drie maanden zijn ze hier en de rest van de tijd zijn ze onderweg. Ze overwinteren helemaal in het Zuidpoolgebied. Een Nederlandse Noordse Stern heeft maar liefst 90.000 kilometer gevlogen in 273 dagen. Dat is een gemiddelde van maar liefst 329 kilometer per dag! Dat is voor mij wat vogels kijken tot iets speciaal maakt. Als je bij Utopia over de dijk kijkt zie je buitendijks de Schorren liggen. Hier broeden vooral veel Lepelaars. Ik zag er minimaal tachtig, maar heel ver weg. Opvallend was ineens een grote groep van duizenden Rosse Grutto’s. Dit geeft aan dat de meeste van deze vogels nu nog moeten vertrekken om in het Noorden te gaan broeden. Vanaf half mei verlaten ze Nederland. Pas in juni komen ze in het broedgebied aan waarna ze snel eieren leggen en hun jongen grootbrengen om daarna weer terug naar Nederland te vliegen. Hierbij zijn onze wadden zo belangrijk dat als ze er niet waren er enkele soorten zouden uitsterven zoals de Rosse Grutto. Bij de Schorren had Peter het er nog over dat er nog geen Slechtvalk gezien was waarna ik zei dat ze allemaal zitten te broeden en dat je ze nu moeilijk of niet zou zien. Toch maar eventjes de paaltjes afkijken en warempel een Slechtvalk zat op een paaltje loerend om verzwakte vogels te kunnen onderscheppen. Met de telescoop hebben we deze Slechtvalk goed kunnen zien ondanks de ‘ondulatie’ (luchttrilling). Vanuit de Schorren zijn we richting de Slufter gefietst waar we langs de kanten vrij veel Gele Kwikstaarten zagen. Ook een enkele Veldleeuwerik liet zich horen. Ook op Texel hoor je deze soort nog maar op enkele plaatsen terwijl je ze vroeger overal hoorde. Bij de doorgangen naar de Slufter zijn we maar vlug doorgefietst want tijdens deze tijd lijkt het wel of iedereen naar de Slufter moet; veel te druk voor ons. Ter hoogte van de Slufter langs het fietspad zijn we wel even gestopt bij een klein plasje. Hier zat een paartje Zomertalingen en de Wintertaling zat er langs zodat we goed het verschil hebben kunnen waarnemen. Via de bossen richting Den Burg fietsend kwamen we ergens een ijscokar tegen. Toch maar even gestopt en twee heerlijke ijsjes naar binnen gewerkt. In de bossen hadden we nog enkele typische bossoorten zoals de Grote Bonte Specht, de Boompieper, Fitis, Tjiftjaf, Tuinfluiter en Zwartkop. Net buiten de bossen zat een Ooievaar in het veld. Volgens mij een niet alledaagse verschijning op Texel. Alles bij elkaar een aantal leuke soorten en vooral mooi weer zodat het fietsen aangenaam was.

Ooievaar ©Martien van Dooren

Peter Noy, Martien van Dooren, Tiny van de Elsen en John Hermans ©Martien van Dooren

Zwartkopmeeuw ©Martien van Dooren

Bontbekplevier ©Martien van Dooren

Grote Stern ©Martien van Dooren

Blauwe Reiger op jacht ©Martien van Dooren

Lekker wandelweer ©Martien van Dooren

Visdiefjes ©Martien van Dooren

Rotganzen ©Martien van Dooren

Eider ©Martien van Dooren

Wintertaling ©Martien van Dooren

Krakeenden ©Martien van Dooren

Zaterdag 7 mei 2016 (door Martien van Dooren)

Al vroeg op, want het weer zou opnieuw prachtig worden. Veel zon, veel graden, geen regen en geen wind. Prachtige omstandigheden om te gaan fietsen. En dat deden de meesten dan ook. De Thijsseroute langs de mooiste natuurplekjes op Texel. Maar een klein groepje van vijf personen, waartoe ikzelf ook behoorde, ging met de auto op pad. Wij wilden ons wat sneller kunnen verplaatsen om wat meer gebieden te bezoeken en daardoor ook meer soorten te vinden. We begonnen aan de Wadkant bij het haventje van Oudeschild, waar niets bijzonders zat. Even buiten Oudeschild op een rommelig terreintje met veel stenen nog gezocht naar de Zwarte Roodstaart, maar helaas niet kunnen vinden. Zat waarschijnlijk al te broeden. Verder noordwaarts hadden we meer succes bij Wagejot. Daar zat een eenzame Middelste Zaagbek. Bij Dijkmanshuizen en Utopia zaten dezelfde soorten als daags van tevoren, zoals Visdief, Grote Stern, Kleine Strandloper, Zwarte Ruiter en boven het rietveld een Bruine Kiekendief. Verder richting Cocksdorp waren de afgelopen dagen enkele Morinelplevieren gezien, in de buurt van de Oorsprongweg. Een zandweggetje tussen de akkerlanden door ingereden en daar een tijdje met de telescoop alles afgezocht, maar geen succes. Wel diverse Bruine Kiekendieven gezien en in het struweel bij de boerderijen diverse kleine zangvogels gehoord zoals Zwartkop, Tuinfluiter, Fitis en Tjiftjaf. Door naar De Cocksdorp, waar we op het Wad ook niets spectaculairs konden ontdekken tussen de Bonte Strandlopers, Tureluurs en Bontbekplevieren. Wel kwamen er steeds Huiszwaluwen op het wad vlak bij ons modder halen voor hun nesten, een mooi schouwspel om gade te slaan. Via het drukke centrum van De Cocksdorp, waar even gepauzeerd werd om wat te eten, naar de golfbaan bij bungalowpark De Krim. Hier hebben we de auto geparkeerd voor een korte wandeling langs een watertje. Op weg daar naar toe hoorden we heel duidelijk de Zomertortel vlak bij ons in een boom koeren, maar hij liet zich niet zien. Verderop tijdens de wandeling zagen we Graspiepers, Grasmussen en een Braamsluiper. Uiteindelijk hoorden we ook het geluid van de Kleine Karekiet, maar hij liet zich niet zien. Terug richting auto liet de Zomertortel zich niet spotten. Via de Vuurtorenweg ging het verder richting de Robbenjager. Daar aangekomen zagen we een hele groep vogelaars op een klein heuveltje staan. Daar was waarschijnlijk iets te zien. Het waren Dutch Birders, die hun jaarlijks weekendje uit op Texel hadden. Zij bleken heel in de verte in hun telescopen een Zwarte Ooievaar te hebben. John zette zijn telescoop ook op en had hem al snel te pakken. Maar het was ook in de telescoop maar een puntje. Gelukkig kwam hij onze kant op zeilen en uiteindelijk was hij met de verrekijker en zelfs het blote oog goed te zien. Dat was wel een aparte waarneming. Gauw een foto gemaakt als bewijsplaatje. Omdat het al een flink stuk na de middag was, besloten we naar het zuiden te gaan, want we wilden ook nog naar de Petten, de Mokbaai en de Horsmeertjes. Daar aangekomen was bij de Petten en de Mokbaai niet veel te zien, maar bij de Horsmeertjes deden we wel enkele mooie waarnemingen. Om te beginnen de Zomertortel. In het begin vlogen er steeds twee zenuwachtig achter elkaar aan in het rond. Maar op een gegeven moment ging er een rustig in een boom vlak bij ons zitten, zodat we er mooie foto’s van konden maken. Nog maar nauwelijks bij het water aangekomen begon er een Nachtegaal luidkeels te zingen en uiteindelijk liet hij zich ook goed zien voor een foto. Dat ging goed, laten we dan ook maar de Blauwborst gaan zoeken dachten we. Maar dat viel tegen, we kregen hem niet te horen, laat staan te zien. We kwamen ook verschillende mensen tegen die ons vroegen of wij hem hadden gezien, maar we moesten hen teleurstellen. Op het einde van de pad kwamen we bij een uitkijkpunt waar we over het meer konden kijken. Daar kregen we heel in de verte nog een Geoorde Fuut te zien, ook geen alledaagse bezienswaardigheid in Nederland. Op de terugweg naar de auto zat er nog heel mooi een Braamsluiper in het topje van een boom te zingen. Omdat de klok inmiddels rond vijf uur aangaf, gingen we weer richting Stayokay in Den Burg, want rond half zes kwam de fietsenverhuurder de fietsen weer ophalen bij ons verblijf. Bij terugkomst bleek dat de fietsers ook een prachtige dag hadden gehad. Iedereen tevreden en zoals elke dag nog een lekker diner in het vooruitzicht om half zeven. Daarna nog een kopje koffie, een afsluitende avondwandeling en tot slot nog een drankje in de bar. Vandaag zonder livemuziek.

Martien van Dooren bij Ottersaat ©Dieny Fleuren

Grote Stern ©Martien van Dooren

Zomertortel ©Martien van Dooren

Visdiefje ©Martien van Dooren

Zwarte Ooievaar ©Martien van Dooren

Middelste Zaagbek ©Martien van Dooren

Nachtegaal ©Martien van Dooren

Tafeleend ©Martien van Dooren

Ontbijten en lunchpakketje maken ©Martien van Dooren

De 26 deelnemers aan deze voorjaarsexcursie:

Francien Arts, Jan van Bergen, Cinta Bharos, Tiny van Boekel, Vera Brounts, Simone van de Burgt, Harrie Clemens, Martien van Dooren, Francien en Tiny van den Elsen, Dieny Fleuren, Petra Henraat, John Hermans, Lenie van Heusden, Sjan en Peter Noy, Harrie Rooijakkers, Toos Snijders, Theo van der Velden, Liesbeth Verkaar, Hermien en Lambert Verkuijlen, Tonny en Peter Vlamings en Marie-Louise en Jeroen Vonk. Helaas was Marlies Noy verhinderd.

Bijna klaar voor de groepsfoto ©Martien van Dooren

Vogelwaarnemingen door Peter Noy