Voorjaarsexcursie Lauwersmeer (24 t/m 28 mei 2017)
Inleiding Peter Noy
De 24ste voorjaarsexcursie was dit voorjaar gepland in het Nationaal Park Lauwersmeer. De groep van 21 deelnemers kon dit jaar kiezen uit een vierdaags- of vijfdaags arrangement. Dit had als voordeel dat de helft van de groep al op woensdag 24 mei naar Noord-Nederland kon afreizen. Doordat de gemiddelde leeftijd van de deelnemers steeds wat hoger wordt, merk je dat de groep pensionados binnen de Vogelwacht gestaag groeiende is. Ondergetekende is ook een van de gelukkigen. Geheel volgens de traditie werd op vrijdag een bezoek gebracht aan het mooie eiland Schiermonnikoog. Een dergelijke trip is altijd de moeite waard vanwege het veelzijdige karakter van het eiland. Het is daar heerlijk fietsen en aan vogels geen gebrek. De weergoden waren ons bijzonder gunstig gestemd, geen regen, alle dagen zon met een temperatuur van 18 tot 23 graden! alineaDe 24ste voorjaarsexcursie was dit voorjaar gepland in het Nationaal Park Lauwersmeer. De groep van 21 deelnemers kon dit jaar kiezen uit een vierdaags- of vijfdaags arrangement. Dit had als voordeel dat de helft van de groep al op woensdag 24 mei naar Noord-Nederland kon afreizen. Doordat de gemiddelde leeftijd van de deelnemers steeds wat hoger wordt, merk je dat de groep pensionados binnen de Vogelwacht gestaag groeiende is. Ondergetekende is ook een van de gelukkigen. Geheel volgens de traditie werd op vrijdag een bezoek gebracht aan het mooie eiland Schiermonnikoog. Een dergelijke trip is altijd de moeite waard vanwege het veelzijdige karakter van het eiland. Het is daar heerlijk fietsen en aan vogels geen gebrek. De weergoden waren ons bijzonder gunstig gestemd, geen regen, alle dagen zon met een temperatuur van 18 tot 23 graden!
Camping Lauwersoog
Dit uit de kluiten gewassen vakantiepark ligt onder de rook van Lauwersoog en dicht bij de haven van waaruit de veerboot naar Schiermonnikoog vertrekt. In Restaurant “Het Booze Wijf” hebben we ons culinair laten verwennen met aansluitend koffie/thee en het traditionele ‘lijsten’ (vogelchecklist bijhouden). De camping cottages, waarin we overnachtten, waren klein maar gezellig. Het was af en toe wel behelpen maar uiteindelijk kon iedereen er zijn draai vinden. Tijdens ons verblijf van vijf dagen, was er voldoende tijd ingebouwd om de verschillende natuurgebieden rondom het Lauwersmeergebied te bezoeken (Jaap Deensgat, Ezumakeeg). Nieuw was het bezoek aan het Zuidlaardermeer (op de heen- én terugreis). De ontdekking van een Witvleugelstern was een van de hoogtepunten. Met de boot naar Schiermonnikoog is een welkome afwisseling en geeft de deelnemers het vertrouwde Waddengevoel. Op de (elektrische) fiets met de wind door de haren, langs de Westerplas, richting Kobbeduinen en via de Waddendijk weer terug. En tussen de middag een lekker visje bij de enige, echte visboer op het eiland, heerlijk toch! Het waren weer vijf prachtige dagen, waarbij men veel kon bijpraten en vogels spotten (118 soorten). Na 24 jaar zit het organiseren van de Hemelvaartexcursies er voor mij op. Hierbij bedank ik iedereen voor het vertrouwen en de gezelligheid in al die jaren. We hebben samen toch heel wat leuke excursies meegemaakt!
De 21 deelnemers aan deze voorjaarsexcursie Tiny van Boekel, Simone van de Burgt, Hans en Jacqueline Cartigny, Martien van Dooren en Dieny Fleuren, Petra Henraat, John Hermans, Els en Frans Loeffen, Sjan en Peter Noy, Marlies Noy, Liesbeth en Ramon Verkaar, Fien en Nico Verstegen, Tonny en Peter Vlamings en Marie-Louise en Jeroen Vonk.
Woensdag 24 mei 2017. Marlies Noy
Om 8.45 uur staan we met een groep van elf Vogelwachters klaar bij de Groenhoeve in Uden. De overige tien deelnemers zullen zich morgenvroeg bij de groep aansluiten. Het is prachtig weer en het zonnetje schijnt al. Peter heet ons welkom en Sjan deelt de benodigde reispapieren uit. Met drie auto’s vertrekken we richting het Zuidlaardermeer, net ten zuiden van de stad Groningen. Voordat we aankomen, maken we een sanitaire stop bij een minicamping en drinken daar een kop koffie. Vervolgens rijden we over een lang en erg smal pad (later komen we er achter dat dit een fietspad is!). We arriveren in een prachtig natuurgebied en parkeren de auto bij Uitkijktoren Oostpolder (Zuidlaardermeer). Veel groen en ondergelopen weilanden waar talloze vogels zich thuis voelen. We zien Visdiefjes, Rietzangers, een Blauwborst en een Bruine Kiekendief. Even later ontdekken we de Blauwe Reiger, Krakeend, Tureluur en Grutto. John reageert verheugd als hij twee Steltkluten opmerkt: “Er broeden maar enkele tientallen paren in Nederland!” In korte tijd zien we bij het meer veel soorten: Meerkoet, Aalscholver, Kluut en er drijft zelfs een nep eend op het water.De harten van diverse vogelaars beginnen sneller te kloppen bij het zien van een Witgesterde Blauwborst! Ik hoor allerlei kreten van verrukking. Hierna wandelen we naar de kijkhut ‘De Hondsrug’. De Oostpolder ligt in het stroomdal van het riviertje de Hunze. Sinds een aantal jaren heeft de Oostpolder er een nieuwe functie bij gekregen. De afwisseling van nat en droog maakt de Oostpolder voor veel vogels, en dus ook voor ons vogelaars, tot een paradijs. Dit Hondsruggebied behoort tot een Unesco Geopark. Het bestaat uit heuvelruggen en beekdalen. Bij de volgende stopplaats zien we de Geoorde Fuut. John gaat op zoek naar de Witwangstern. Hij meent dat ze hier niet te zien zijn omdat het landschap te dichtbegroeid is. Deze vogels zoeken toch een meer open moerasgebied. We ontmoeten ook twee mannen van het Groningen Landschapsbeheer. Zij leggen uit dat zij het waterniveau in de gaten houden en eventuele overtredingen beboeten. Ze zagen dat wij over een fietspad hebben gereden. Tot onze opluchting geven ze ons geen boete maar zeggen schertsend dat we onze telescopen moeten inleveren... We zien ook een Geoorde Fuut met een jong op haar rug. Wat een schattig gezicht! Er wordt tot ieders verrassing een Zeearend gespot die iets verderop in een hoge boom zijn nest heeft. We gaan naar de Oostpolder. Dit is een mooi en drassig gebied. Het is oorspronkelijk een landbouwgebied geweest maar door ingrijpen van de mens omgevormd tot een plas-/drasgebied. John zet al snel het zien van twee Steltkluten op Waarnemeningen.nl. Ook de Witwangstern met zijn klikkerige geluid wordt gespot! Ze komen zelden voor in Nederland. Er zijn in het verleden enkele keren broedende Witwangsterns in Nederland waargenomen. Kokmeeuwen cirkelen boven de broedende Sterns en Futen en beschermen hen tegen bijvoorbeeld de Bruine Kiekendief en andere predatoren. Het is een herrie van jewelste; alles lijkt hier geluid te maken. Kortom, het is een kakofonie van geluiden. We bezoeken vervolgens nog twee vogelkijkhutten. We zien de superzeldzame Witvleugelstern en een Zwarte Stern die aan het bidden is. Deze vogels baltsen in de lucht en vangen daar insecten. Ook een Rietzanger laat zich bewonderen. Na al dit moois rijden we moe maar voldaan naar Camping Lauwersoog waar we aan het einde van de middag aankomen. We treffen een groot campingterrein aan met bijbehorend restaurant en café. We krijgen de beschikking over vijf stacaravans die klein zijn maar volledig ingericht. gingen we om 18.30 uur met zijn allen aan tafel in restaurant Het Booze Wijf. Het hele restaurant hangt vol met vis- en bootattributen. We zitten onder een grote roeiboot die ze aan het plafond hebben opgehangen. Het eten smaakt heerlijk en na de maaltijd drinken we nog een kop koffie, praten nog wat na en vertrekken om een uur of half elf naar onze stacaravan. Het is een prachtige dag geweest.
Donderdag 25 mei 2017. Jacqueline Cartigny
De eerste nacht op ‘Camping Lauwersoog’ zit erop en bij het ontbijt komen de verhalen los. Jeroen die Marie-Louise een nachtzoen wilde geven en met bed en al omkantelde. Inclusief het glas water dat op het nachtkastje tussen hen in stond. Gelukkig was het warm dus verkoelend. We beginnen de dag met een wandeling langs de Strandweg en spotten de Meerkoet, Knobbelzwaan, Fuut en Aalscholver. Rond 11.00 uur verwelkomen we de tweede groep. Drinken koffie met Friese Oranjekoeken op het terras aan de jachthaven. Als groep twee zich geïnstalleerd heeft, rijden we naar het Jaap Deensgat en zien er de Rietgors, Blauwborst en zes in het riet vliegende Baardmannetjes. Vervolgens rijden we naar de Pompsterplaat (achter Kollumeroord) aan de zuidkant van het Lauwersmeer om een grote wandeling te maken. We spotten daar maar liefst twee Zeearenden. Wat schitterend! Jammer dat het zo warm is, de vogels houden zich rustig. Tot nu toe hebben we 94 soorten gescoord. Na afloop drinken we iets in het ‘Roode Hoofd’ en ontdekken dat er een ‘halve zool’ meeloopt. Frans liep beide hakken van zijn schoenen af. Met een voldaan gevoel gaan we om 18.30 uur aan tafel. Vanwege de drukte (Hemelvaartsdag) moeten we even wachten en wordt er stokbrood met pesto en kruidenboter aangeboden van het huis. En als je dan denkt dat je rustig kunt gaan slapen, wordt de slaapkamerdeur opengerukt en staat Tonny plotsklaps bij ons bed, oeps……het verkeerde huisje. Uiteindelijk is het stil en slapen we in, na een zonnige dag met mooie waarnemingen.
Vrijdag 26 mei 2017. Liesbeth Verkaar
Voor vandaag stond een uitstapje naar Schiermonnikoog gepland. Als je zo dichtbij dat mooie eiland je honk hebt, mag een bezoekje hier naartoe niet ontbreken. Dankzij het prachtige weer was het erg druk op de boot. We konden vanaf onze camping naar de afvaartplaats lopen, een wandeling van een minuut of twintig. Geen gedoe met parkeren dus. De boot vertrok om kwart over negen (een kwartier eerder dan de geplande afvaart) en doet er ongeveer drie kwartier over. Eenmaal op het eiland was het wachten op onze fietsen. De meesten hadden een elektrische fiets besteld, iets wat achteraf niet echt nodig was. Het waaide amper en er werd veel gestopt. Op de eilanden heb je eigenlijk al meteen een eilandgevoel: rust en ruimte. De grote meute ging toch naar de toeristenplaatsen en het strand, zodat we weinig last van hen hadden. We hebben deze dag de bekende vogelplekken bezocht en dankzij het mooie weer heerlijk kunnen vogelen. De bekendste plekken zijn toch wel: de Westerplas, langs het Wad (liefst bij laag water), de Kobbeduinen en de zee aan de noordkant. Bij die laatste hebben we een vreemd fenomeen meegemaakt. Overal op het eiland was het stralend weer, maar aan het Noordzeestrand hing zeemist. Dat was een vreemde gewaarwording. Wandelaars doemden op uit de mist, sommige fanatiekelingen lagen toch in hun zwemgoed te ‘zonnen’. Vogels waren hierdoor natuurlijk niet goed te zien. Gelukkig konden we toch nog een groepje vliegende Grote Sterns en enkele Drieteenstrandlopertjes ontdekken. Deze laatste waren al in zomerkleed. Meestal zien we deze vogels tijdens de herfstwaddenexcursie in winterkleed en ze zijn dan heel licht gekleurd. Ze hebben dan een spierwitte borst en een lichtgrijze rug. In zomerkleed hebben ze een rossige kop en borst en de rug is veel meer getekend. Ze rennen op het strand voor de golven uit en eten dan de aangespoelde diertjes. Ze kunnen enorme afstanden afleggen. Ze broeden in het hoge noorden, dus als wij ze zien, zijn ze nog op trek. Interessante beestjes zijn het. Zeehond? Op een gegeven moment was er wat beroering in de groep. Links en rechts werd er Zeehond geroepen. Hierop afgaand en hopend een mooie Zeehond te zien, liep ik vlug naar de groep waar het geluid vandaan kwam. Wat was het geval? Er zwom een hond in het water en een grapjas had hem zeehond genoemd. Wel een beetje een afknapper hoor. Het was een hele lichte hond en hij kreeg zelfs de naam IJsbeer mee. Nou vraag ik je… Deze tijd van het jaar zien we natuurlijk veel jong spul. We kwamen langs een Aalscholverkolonie. Wat kunnen die beesten toch enorm poepen, de bomen zagen helemaal wit. Blijkbaar willen de bomen nogal eens het loodje leggen als de broedtijd voorbij is. De jongen in het nest moeten het toch warm hebben gehad. Ze hebben amper bescherming tegen de zon en hijgen om hun warmte kwijt te kunnen. Gelukkig was het niet zo warm als in Uden, dat scheelde toch al snel zes, zeven graden. We zagen ook verschillende Lepelaars, wat zijn die toch prachtig als je ze in de vlucht ziet. Jammer genoeg heeft Peter Noy aangegeven dat hij stopt met het organiseren van de voorjaarsexcursie. Hij heeft dit vierentwintig jaar gedaan, dat is toch een hele prestatie. En de meesten weten wel dat het niet zomaar even organiseren is, maar dat alles tot in de puntjes verzorgd wordt. Sommigen zeggen zelfs dat hij alles tot achter de komma geregeld heeft. Peter houdt nu eenmaal niet van half werk en het kost hem heel wat vrije uurtjes. Nu hij met pensioen is, wil hij andere dingen gaan doen. Vele Vogelwachters hebben mooie excursies met hem meegemaakt en je hoefde je alleen maar in te schrijven en mee te gaan, de rest werd geregeld. Voor Peter is het tijd voor iets anders en mag een ander het stokje overnemen. Wie oh wie? Hierbij wil ik Peter hartelijk bedanken, ik was er heel vaak bij en met veel plezier. Mooie vogels en gezelligheid waren troef!
Zaterdag 27 mei 2017. John Hermans
’s Morgens op de camping hoorden we een Gekraagde Roodstaart, bij ons in Uden in de Maashorst een gemakkelijke soort maar hier in het hoge noorden van Groningen zijn er beduidend minder Gekraagde Roodstaarten. Maar daar staat dan weer tegenover dat je hier meer Braamsluipers ziet dan bij ons. Na het ontbijt begonnen we onze tocht achter vakantiepark Suyderoogh waar je een vlakte hebt waar veel vogels in het ondiepe water aan het foerageren zijn. Tot op enkele decimeters konden we een Boerenzwaluw zien en even later had Frans de vogel in zijn handen. Zo te zien was het een jonge Boerenzwaluw die niet helemaal gezond was. Toch kon de vogel vliegen en we hebben hem/haar verder met rust gelaten. Er stond een ervaren vogelaar naast ons die al snel een Flamingo opmerkte. Verder allerlei eenden zoals Zomertalingen, Slobeenden, Wilde Eenden, Krakeenden en toch ook nog een enkele Pijlstaart en een Smient. De laatste twee eenden zijn eenden die in noordelijkere streken broeden. Het kan zijn dat het nog geen volwassen vogels zijn die dit jaar in Nederland blijven om te overzomeren maar het kan ook zijn dat ze nog voor de zomer richting het noorden vliegen om daar te gaan broeden. Zo zagen we bijvoorbeeld veel Rotganzen die nog allemaal richting Siberië gaan om daar te broeden. Officieel zeggen we dat een Rotgans een wintergast is, maar van september tot en met mei kunnen we in Nederland de Rotgans zien (acht à negen maanden per jaar). Een Rotgans is maar drie tot vier maanden bezig met vliegen van en naar het broedgebied inclusief het broeden. Het overgrote deel van het jaar bevindt een Rotgans zich in Nederland. De vogelaar gaf ons door dat in de buurt van de camping een Grote Karekiet zat te zingen in een klein stukje riet van tien bij vijf meter. Wij er naar toe en al bij het uitstappen uit de auto hoorden we de Grote Karekiet zingen. Bij het stukje riet aangekomen bleven we de Grote Karekiet horen, maar het zien was er niet bij. Ook in het Lauwersmeer is de Grote Karekiet een zeldzame gast dus al snel zagen we meer vogelaars komen om deze soort te kunnen noteren. Door het ontbreken van oud, dik riet is de Grote Karekiet als broedvogel in Nederland bijna overal verdwenen. Men is nu op een aantal plaatsen bezig om dit oude riet te laten staan zodat het weer beter zal gaan met de Grote Karekiet. Wel apart dat je ziet dat de vogel hier zeldzaam is, terwijl in Bulgarije en Hongarije in elk rietveldje wel een Grote Karekiet te zien is. Maar dit is dan inderdaad wel in dikke rietstengels die in staat zijn om het nest van een Grote Karekiet te kunnen dragen. Na deze mooie verrassing reden we naar de vogelkijkhut bij het Jaap Deensgat. Vooraan bij het riet zagen we met enkele personen de Grauwe Kiekendief vliegen, een mannetje waarbij ik door de telescoop heel mooi de zwarte streep over zijn vleugel kon zien. Ten opzichte van de Blauwe Kiekendief is dit een belangrijk kenmerk, maar als je een aantal van deze kiekendieven hebt gezien valt ook al meteen op dat de Grauwe Kiekendief veel smallere vleugels heeft dan een Blauwe Kiekendief. Verder zagen we weer enkele Baardmannetjes, Brandganzen, Rietzangers en een Grote Zilverreiger. In Zoutkamp hebben we even een kopje koffie gedronken. Van daaruit zijn we langs de proefboerderij in het Lauwersmeer gereden om dan uit te komen bij grote graslanden met aan de rand veel meidoornstruiken. Hier moest de Grauwe Klauwier zitten. Na ongeveer een kwartier de toppen van de struiken nagekeken te hebben, zagen enkele personen een mannetje Grauwe Klauwier met voedsel in zijn bek. Een leuke waarneming van deze voor Nederland nog steeds zeldzame vogel. Als laatste gebied hebben we Ezumakeeg bezocht. Dit blijft toch wel het mooiste gebied in het Lauwersmeer. We waren de auto nog niet uit of er vloog al een Boomvalk langs ons heen. Op het ondiepe water zaten tal van steltlopers, de meeste nu al mooi in het zomerkleed, iets wat wij minder zien omdat we veelal in voor- en najaar deze steltlopers zien. Zo zagen we mooi enkele Krombekstrandlopers met hun bruinrode verenkleed. Dit is een steltloper die hoofdzakelijk in OostEuropa zijn broedgebied heeft, waardoor de soort in Nederland zeldzaam is, maar Ezumakeeg is het beste gebied om rond deze tijd Krombekstrandlopers te zien. Er zaten heel veel Bontbekplevieren, verschillende Kemphanen en een Kleine Plevier. Bij ons zie je vrijwel alleen maar Kleine Plevieren, maar in de kustgebieden zie je veel meer Bontbekplevieren. De Dwergmeeuw is ook een soort die je niet veel ziet, maar in Ezumakeeg wel heel geregeld. Opmerkelijk was dat ik alleen maar exemplaren heb gezien in winterkleed en nog niet in zomerkleed. Als laatste halte zijn we met enkele personen nog even de haven van Lauwersoog in gereden. Hier zagen we in een berg zand veel Oeverzwaluwen die bezig waren met gaten graven. Alles bij elkaar weer een heel geslaagde dag met enkele niet alledaagse soorten en zeker niet om te vergeten met prachtig weer.
5
Zondag 28 mei 2017. Martien van Dooren
Zondag, alweer de laatste dag van ons verblijf aan het Lauwersmeer. Gelukkig wat minder warm dan zaterdag en weer een mooi programma voor de boeg. Maar eerst alles netjes opruimen in onze luxe villa’s en de koffers inpakken. Om acht uur zoals gebruikelijk het ontbijt met de mogelijkheid om een lunchpakketje te maken voor onderweg. Na afscheid genomen te hebben van het personeel van restaurant Het Booze Wijf was het tijd voor de traditionele groepsfoto. Dat was dit jaar zonder de vlag van Vogelwacht Uden. Die waren we vergeten mee te nemen. De route ging vandaag langs de Waddenkust richting Pieterburen en dan verder naar het Zuidlaardermeer, net onder Groningen. Langs de kust hoopten we de Breedbekstrandloper te kunnen spotten. Deze vogel komt hier in de maand mei tijdens de voorjaarstrek in zeer kleine aantallen voor. Hij is iets kleiner dan de Bonte Strandloper en dankt zijn naam aan de extra brede snavel met een iets geknikte punt en hij heeft opvallend korte poten. Maar je moet geluk hebben en vaak langdurig met een telescoop tussen de andere strandlopertjes zoeken om er eentje uit te kunnen pikken. Helaas lukte ons dat niet. John Hermans had ondertussen nog wel op Waarneming.nl gezien dat er in de omgeving een Koereiger werd gemeld. Maar dat was iets te ver terug om nog in het schema te kunnen inpassen. Volgende stop was bij een gebouwtje van Staatsbosbeheer waar allemaal huiszwaluwennestjes onder de dakrand zaten. Mooi schouwspel om al die bouwvakkers aan het werk te zien en hun onderlinge gekrakeel. Bij het Zuidlaardermeer aangekomen was het tijd voor koffie en iets lekkers. Café-Restaurant De Leine lag aan het begin van onze wandelroute, dus dat kwam goed uit. Tijdens de wandeling hebben we minstens acht koppeltjes broedende Zwarte Sterns gezien. Na nog even op de uitkijktoren rondgekeken te hebben over dit prachtige natuurgebied, dat een eldorado is voor watervogels, moesten we weer een stuk rijden naar de andere kant van het Zuidlaardermeer waar de Witwangsterns zaten. Onderweg nog mooi enkele Gele Kwikstaarten en Tureluurs kunnen fotograferen, de laatste zoals het hoort, staande op een paal. Witwangsterns hebben we mooi kunnen zien, maar niet zo dichtbij als woensdag toen we ook in dit gebied waren. De Witwangstern is van de drie in Nederland voorkomende moerassterns de zeldzaamste (naast de Witvleugel- en Zwarte Stern). Hij lijkt ook meer op een Visdiefje dan op een Zwarte Stern. Alleen door zijn korte staart en donkergrijze onderbuik is hij goed te onderscheiden van het Visdiefje. Verder waren er Meerkoetjes met jongen en ook een koppeltje Geoorde Futen met jong kroost. Daarom werd er besloten om de voorjaarsexcursie van de Vogelwacht Uden 2017 af te sluiten en koers te zetten naar het zuiden. Het was weer een schitterende ervaring geweest met veel mooie vogels en prachtig weer. Onderweg in de auto konden we juichen want het was ‘TomTom’ Dumoulin die ons de snelste route voorschotelde.
Vogelwaarnemingen voorjaarsexcursie Lauwersmeer 2017 door John Hermans (totaal 114 soorten)
| 01. Aalscholver | 22. Fitis | 43. Holenduif | 64. Meerkoet | 85. Spreeuw | 106. Witwangstern |
| 02. Baardman | 23. Flamingo | 44. Houtduif | 65. Merel | 86. Steenloper | 107. Wulp |
| 03. Bergeend | 24. Fuut | 45. Huismus | 66. Nachtegaal | 87. Steltkluut | 108. Zanglijster |
| 04. Blauwborst | 25. Gaai | 46. Huiszwaluw | 67. Nijlgans | 88. Stormmeeuw | 109. Zeearend |
| 05. Blauwe Reiger | 26. Gekraagde Roodstaart | 47. Kauw | 68. Oeverloper | 89. Tafeleend | 110. Zilvermeeuw |
| 06. Boerenzwaluw | 27. Gele Kwikstaart | 48. Kemphaan | 69. Oeverzwaluw | 90. Tapuit | 111. Zilverplevier |
| 07. Bontbekplevier | 28. Geoorde Fuut | 49. Kievit | 70. Ooievaar | 91. Torenvalk | 112. Zomertaling |
| 08. Bonte Strandloper | 29. Gierzwaluw | 50. Kleine Karekiet | 71. Pimpelmees | 92. Tuinfluiter | 113. Zwarte Kraai |
| 09. Boomkruiper | 30. Grasmus | 51. Kleine Plevier | 72. Putter | 93. Tureluur | 114. Zwarte Roodstaart |
| 10. Boomvalk | 31. Graspieper | 52. Kleine Strandloper | 73. Rietgors | 94. Turkse Tortel | |
| 11. Bosrietzanger | 32. Grauwe Gans | 53. Kleine Mantelmeeuw | 74. Rietzanger | 95. Veldleeuwerik | |
| 12. Braamsluiper | 33. Grauwe Kiekendief | 54. Kluut | 75. Roek | 96. Vink | |
| 13. Brandgans | 34. Grauwe Klauwier | 55. Kneu | 76. Roodborst | 97. Visdief | |
| 14. Bruine Kiekendief | 35. Groenling | 56. Knobbelzwaan | 77. Roodborsttapuit | 98. Waterhoen | |
| 15. Buizerd | 36. Groenpootruiter | 57. Koekoek | 78. Rosse Grutto | 99. Watersnip | |
| 16. Grote Canadese Gans | 37. Grote Bonte Specht | 58. Kokmeeuw | 79. Rotgans | 100. Wilde Eend | |
| 17. Drieteenstrandloper | 38. Grote Karekiet | 59. Koolmees | 80. Scholekster | 101. Winterkoning | |
| 18. Dwergmeeuw | 39. Grote Stern | 60. Krakeend | 81. Slobeend | 102. Wintertaling | |
| 19. Eidereend | 40. Grote Zilverreiger | 61. Krombekstrandloper | 82. Smient | 103. Witoogeend | |
| 20. Ekster | 41. Grutto | 62. Kuifeend | 83. Sperwer | 104. Witte Kwikstaart | |
| 21. Fazant | 42. Heggenmus | 63. Lepelaar | 84. Spotvogel | 105. Witvleugelstern |