Noord-Italie en Zwitserland

Inleiding

zomervakantie wilden we richting het zuiden, nu eens geen Frankrijk maar Italië. Met ons gezin met pubers zochten we een combinatie van natuur/cultuur en vooral vermaak voor de jeugd. De Adriatische kust leek ons wel wat. Om dit in 1 keer te rijden was wat veel, vandaar een tussenstop in Zwitserland. Net als voorgaande reizen hebben we ook doelsoorten, soorten die we erg graag wilden zien. Voor Zwitserland was dit de Rotskruiper en voor Italië de Dwergaalscholver!

Maandag 21 juli

Deze dag zijn we met volle auto in de morgen vertrokken. Het weer in Nederland was niet al te best, koud en regenachtig. Gedurende de reis zag je de temperatuur stijgen. Na een vignet gekocht te hebben in Zwitserland (30euro) zijn we de vogelsoorten bij gaan houden. Diverse Rode-en Zwarte Wouwen hebben we onderweg in Zwitserland gezien. Rond 5 uur kwamen we aan op de camping Aareslucht bij Meiringen. Deze ligt aan een kloof (Aaresluchtkloof) en rondom waren diverse wandeltochten te lopen. Na de tenten opgezet te hebben en natuurlijk gegeten te hebben (voordeel van oudere kinderen dat ze ook meehelpen, zelfs voor je koken), zijn we nog even de omgeving gaan verkennen. Achter de camping al direct Grote Gele Kwikstaart, Zwarte Roodstaart met jongen, Putters. Het was nog wel bewolkt, maar de vooruitzichten waren gelukkig goed.

Dinsdag 22 juli

Tja als je dan naast de ingang van Aareslucht stond, ontkom je er niet aan om daar ook te gaan lopen. Ik had ook vernomen dat de Rotskruiper hier is gezien. De wandeling door de kloof is een wandeling van ongeveer 1,5 km en duurt ongeveer 45 minuten (volw 6,5 fr, kind 3,5 fr incl korting van de camping).Op het einde is er een mogelijkheid om met de trein terug te gaan of dezelfde wandeling terug te nemen (onze keus).

We starten vanaf Ingang Oost, waarboven 3 roofvogels in een thermiek vlogen; Zwarte Wouw, Buizerd en Torenvalk. Na een kleine afdaling zagen we tot onze verbazing al direct de Rotskruiper (De doelsoort) en wel op 2 meter van ons af!! Als een vlinder foerageerde deze tegen de steile rotsen aan. Bij iedere beweging spreidde deze de vleugels. Hierbij was het rode van de vleugels goed te zien. Zodra de Rotskruiper stil zit gaat deze op in de grijze rotsen. Helaas voor ons vloog de vogel naar de overkant van de kloof, waar een 2e exemplaar zat. Een goede start van de wandeling, die overigens redelijk druk bezocht werd. Het toppunt was wel de Duitse vrouw met een tweeling-buggy met 2 schophondjes erin!! In de kloof hebben we de volgende soorten gezien; Grote Gele Kwikstaart en Zwarte Roodstaart. Na de wandeling ben ik nog terug gegaan om de Rotskruiper te fotograferen.

Woensdag 23 juli

Als je vele bergen in de omgeving hebt wil je natuurlijk ook een berg gaan beklimmen. Deze dag hebben we gekozen om met een kabelbaan omhoog te gaan en hier een wandelroute gaan lopen. Bij het gehucht Schwendi is een kabelbaan-station (1020m), die je met een afstand van 2,3 km naar een hoger station (1357m). Helaas waren er deze dag meer mensen op de gedachte gekomen, waardoor we bijna 2 uur moesten wachten om omhoog te kunnen. Gelukkig was het erg lekker zonnig waardoor het wachten minder erg was. Bij de geraniums zaten diverse vlinders; Koolwitje, Koninginepage en een Kolibrievlinder. Na 1,5 uur waren we aan de beurt. In een 8 persoonscabine vertrokken we met zijn 9en? Gelukkig kwamen we boven goed en heelhuids aan! Van hieruit was een wandeling uitgezet van 1,5 uur berg opwaarts. Ook hier gold dat dezelfde route weer teruggelopen moest worden. (gelukkig wel omlaag). De wandeling was er mooi, langs een stromende beek liepen we tussen de rotsen omhoog. Onderweg o.a. Rotszwaluw, Waterpieper, Zwarte Roodstaart, Koolmees, Grote Gele Kwikstaart, Alpenheggenmus. Op het eind van de route was een gigantische Kabelbrug (met 102 meter spanwijdte is dit de langste hangbrug van Europa) met een prachtig uitzicht op de Triftglestsjer. Onder de 70 meter hoge brug stroomde het gletsjerwater weg.

Hier vlogen enkele Alpenkauwen rond, ook zagen we hier een Alpenheggemus op de rotsen zitten. Deze kregen we niet zo mooi te zien als 2 jaar geleden!! Nadat we genoten hadden van het prachtige uitzicht zijn we dezelfde route teruggelopen. Na een tijdje hoorden we de Alpenmarmotten (die we onderweg slechts enkele hebben gezien) alarmeren. Een Steenarend kwam een meter of 10 van ons af aangevlogen. Wat een enorm machtig gezicht deze volwassen Steenarend. Helaas verdween deze net zo snel als die kwam en hebben geen foto kunnen nemen.

Terugkomend bij de kabelbaan-halte kregen we een nummer, waaruit bleek dat we weer eens 1,5 uur moesten wachten. Op zich niet erg in de bergen, maar wel als de zon erachter verdwijnt! Het kleine koffiekraampje deed het er goed van; soep, warme chocolademelk, braadworst ging er als warme broodjes over de toonbank. We waren die dag bijna de laatste die terug gingen, het was ook al rond zevenen. Helaas voor ons waren de winkels dicht, maar gelukkig konden we op de camping nog wat melk, eieren en meel (van eigenaresse) kunnen kopen, waarmee we heerlijke pannenkoeken konden maken.

Donderdag 24 juli

Na het ontbijt hebben we de spullen gepakt, de camping afgerekend en vertrokken we richting Italië. Via de Susterpas zijn we naar het zuiden gegaan. Op de pas nog even met sneeuw gooien. Ook hier waren Alpenkauwen aanwezig en Zwarte Roodstaarten. Via de Gottharttunnel zijn we Italië ingegaan (geen file), na een 4 uur durende rit door een redelijk saai landschap kwamen we bij de kust aan. De camping die we via internet hadden geselecteerd was camping Spina in Lido di Spina. Het is voor ons begrip een mega camping, maar wel met diverse natuurgebieden en zee in de omgeving. Tegen de avond kwamen we aan, dus snel tent opzetten en koken. Met op de achtergrond een Nachtzwaluw en Dwergooruil gingen we slapen.

Vrijdag 25 juli

Rustdag? Door de hitte werden we vroeg wakker, ook de diverse duiven maakten hier flink geluid. Vele Turkse Tortels maar ook Zomertortels zaten tussen de dennenbomen. Ook de Groenling en Italiaanse Mus en overvliegende Bijeneters lieten zich horen.. Rustig aan hebben we ontbeten en zijn we naar het strand gegaan. Een Italiaanse vogelaar die toevallig langs ons stond vertelde me de interessante vogelplekken. Hij had zojuist onze doelsoort de Dwergaalscholver nog gezien. Het was een verzwakt exemplaar die hij op een andere plaats weer losgelaten had. Met de vogeltips zijn we toch maar een rondje gaan rijden. Een goede plek voor Dwergaalscholvers (grootste kolonie van Italië) was bij Punte Alberete (aan de SS309). Hier staat een grote observatietoren die uitkijkt op een waterplas. De Italiaan waarschuwde ons wel op te passen met je auto (laat niets van waarde zichtbaar achter). Vanuit de toren hebben we onze doelsoort prachtig gezien (minimaal 100) tussen de gewone Aalscholvers in.

Verder vanuit deze hut; Blauwe Reiger, Purperreiger, Grote- en Kleine Zilverreiger, Ralreiger, IJsvogel, Kievit, Bosruiter, Oeverloper, Zwarte ruiter, Kokmeeuw, Geelpootmeeuw, Witwangstern(50), Wilde Eend, Fuut, Dodaars, Aalscholver, Dwergaalscholver, Torenvalk, Meerkoet, Waterhoen, Cetti's zanger, Kleine Karekiet, Graszanger, Spreeuw, Italiaanse Mus, Zomertortel, Houtduif.Een grote waterrat zat hier achter een Groene Smaragdhagedis aan. Na het avondeten zijn we ook nog naar het aan de camping gelegen meer Vene di Bellocchio gegaan. Hier zaten; Kokmeeuw, Geelpootmeeuw, Dunbekmeeuw(1), Grote Stern, Lachstern, Visdief, Groenpootruiter, Krombekstrandloper, Kleine Plevier, Bontbekplevier, Strandplevier, Tureluur, Kleine Zilverreiger, Blauwe Reiger.

Zaterdag 26 juli

In de ochtend zijn we na het ontbijt gaan vogelen. Ons doel was het meer Vene di Camachio Via de S306 zijn we richting het noorden gereden. We namen echter een afslag te vroeg. Deze hobbelige weg ging naar een oud pompstation. Aan de linkerzijde was een zoutwaterpan waar diverse meeuwensoorten zaten. Een klein aantal Zwartkopmeeuwen met jongen zaten er op een eilandje. Verder nog Visdief, Bosruiter, Geelpootmeeuw, Steltkluut, Kleine Zilverreiger. Een mannetje Wielewaal kwam over ons hoofd heen vliegen. Op de hoogspanningsdraad zaten enkele Bijeneters. Na dit moois toch maar omgedraaid en de juiste weg opgezocht. We reden hier langs een kanaal waar wel erg veel gevist word. Hier in Italië vissen ze vanuit een vaste hut met een groot net, wat ze in het water laten zakken. Deze hutten zag je op vele plaatsen staan, snap niet dat er nog vis tussen de netten door kan zwemmen.

Aan de vele reigers en sterns te zien was het een visrijk water. We volgenden de Po Delta route, die rondom het meer gaat. Halverwege kun je nog via een veerpont naar de overkant. Hier hebben we niet voor gekozen, maar via het binnenland verder te rijden. Bij het haventje zaten honderden zwaluwen, waarvan vele Oeverzwaluwen. Op de hoogspanningsmasten zagen we naast de vele Zomertortels een Scharrelaar zitten. Erg lang liet hij zich niet zien, hij vloog richting een bosje waar een 2e exemplaar zat. Hier ook Torenvalk en vrouwtje Grauwe Kiekendief. Langs de bloemrijke berm waren diverse soorten vlinders te zien. Een dode steenuil lag ook langs deze weg. Verder nog Bijeneters, Graszangers, Putters, Buizerd. De westzijde van het meer gaf niet vel soorten, enkel Futen en Meerkoeten. Het bezoekerscentrum lag er verlaten bij, misschien lag het aan de tijd dat we er aan kwamen (13:00 uur siësta). Voor 3euro kon je er een vogelwandeling maken. Rondom dit bezoekerscentrum zaten Ralreigers, Blauwe Reiger, Kleine Zilverreiger, Purperreiger, Lepelaar, Lachstern, Geelpootmeeuw, Kleine Plevier.Verderop zagen we nog een Dwergaalscholver zwemmend in het water.

Een mannetje Blauwe Kiekendief bleef een meter of 10 van ons af vliegen boven de weg, prachtig! Via een pont zijn we naar de S309 gegaan. Verder deze dag nog op de camping vele Zomertortels, Turkse Tortel, 2 Nachtzwaluwen. Grauwe Vliegenvanger, Bijeneters, Lachsterns (ov), Braamsluiper, Merel.

Zondag 27 juli

Vandaag wilde we een stadje of staatje gaan bezoeken; Rimini en San Marino. Rimini is een leuke badplaats, waar helaas op zondag erg weinig te doen is. Na een aantal oude gebouwen bekeken te hebben, zijn we doorgereden naar San Marino (De kleinste staat van Europa). In het oude gedeelte waren allerlei oude ambachten te zien. Aan vogels een nieuwe soort deze vakantie; de Europese kanarie (geldt die nu voor soort in Italië?). Op de terugweg zijn we langs Cwevia gereden, hier is een van de weinige Flamingo kolonies in Italië te zien. Een honderdtal zaten er in de zoutpannen (westen van SS309). Hier zagen we ook nog; Zwarte Wouw, Groenpootruiter, Krombekstrandloper, Kleine Strandloper, Dunbekmeeuw (met jongen), Geelpootmeeuw.

Maandag 28 juli

Nog voor het ontbijt even naar zee toe, hier was de Italiaanse vogelaar ook. Hij was de ringen van de Grote Sterns aan het aflezen. De meeste waren hier in de omgeving geringd. Aan het water voor de zee zaten; vele Grote Sterns, Visdief, Dwergstern (7), Zwartkopmeeuw, Geelpootmeeuw, Kokmeeuw, Strandplevier (wel 100), Bonte Strandloper. In de middag zijn we ondanks de hitte toch nog gaan vogelen. We zijn hier naar het meer Pialassa della Baione gegaan, dit was niet erg interessant voor vogels, een enkele Kleine Zilver- en Blauwe reiger, vissende Dwergaalscholvers waren hier te zien. Na een rondrit rond dit meer zijn we naar de parkeerplaats Alberete gereden. Hier is een wandeling uitgezet in een soort Ooibos. Naast een Kleine Zilverreiger en een zingende Nachtegaal (eerste) hebben we er weinig gezien. Volgens de borden zou er hier een kolonie Zwarte Ibissen zitten. Helaas hebben we deze hier niet gezien. De wandeling hebben we trouwens niet helemaal gelopen, het pas was te overwoekerd door planten.

Ook vertrouwde we de parkeerplaats niet helemaal, hiervoor waren we al teveel door diverse voor gewaarschuwd (Gelukkig stond de auto er nog).Van hieruit nog even naar de uitkijkpost Alberete gegaan. Dit is toch wel het punt voor de Dwergaalscholver, tientallen vliegen er af en aan. Wat zuidelijker is ook nog een uitkijktoren. Lopend naar de toren kom je langs kleine waterplassen, hier was de Dwergaalscholver rustend in de bomen te zien. Ook een Witoogeend zwom er rond. Bij de toren die uitkijkt op het noorden van de plas zagen we; IJsvogel, Dwergaalscholver, Purperreiger, Knobbelzwaan, Wilde Eend, Witwangstern, Meerkoet, Buidelmees, Zwartkop. Terugkomend op de camping zat een mooie Draaihals in een boom.

Dinsdag 29 juli

Als je maar 100km van Venetië afzit moet je daar zeker even naar toe. Even? Na een 2 uurtjes rijden hadden we de auto in een parkeergarage geparkeerd. Met bootlijndiensten zijn we de stad gaan bekijken. Aan vogels hebben we maar 4 soorten gezien; Geelpootmeeuw, Aalscholver, Italiaanse Mus en vele Stadsduiven!!

De stad is overigens prachtig met vele oude gebouwen, steegjes, winkels etc.. De moeite waard!

Woensdag 30 juli

Vanuit de wel erg hete kust hebben we onze spullen weer gepakt en zijn we noordelijk vertrokken. ''Eén van de meren was de doelbestemming; Het Iseomeer ten westen van het Gardameer. Op de snelweg naar het Iseomeer hebben we een 3-tal dode Kerkuilen zien liggen (Lichte exemplaren). In de middag kwamen we aan op een camping in Pisogne. Het weer was goed, zonnig 32 graden!

Donderdag 31 juli, Vrijdag 1 augustus

Een dag lekker uitrusten en zonnen op de camping direct aan het meer. Veel vogels waren er in niet aanwezig. Op het meer enkele Knobbelzwanen, Futen, Meerkoeten en Kokmeeuwen. Op de camping zelf diverse zwaluwen; Boeren, Oever en Huiszwaluwen. Verder nog; Grauwe Vliegenvanger, Merel, Zwartkop, Groenling, Italiaanse Mus.

Zaterdag 2 augustus

Vanmorgen zijn we vroeg vertrokken om het natuurreservaat "Veenafgravingen van de Sebino"te bezoeken. Dit is een moerassengebied in Lombardije. In dit moerassengebied zijn 2 wandelroutes uitgezet (noordelijke en zuidelijke). We hebben onze auto bij het klooster van Cluny in Lamosa geparkeerd. Van hieruit zijn we de zuidelijke route gaan lopen. Deze route van 4 kilometer gaat rondom de diverse plassen via loopplanken en bruggetjes. Op diverse punten heb je een mooi overzicht over dit plassengebied. Bij het eerste uitkijkpunt zagen we al een Purperreiger foerageren. Even later vlogen er 2 Woudaapjes langs ons heen, een prachtige start. Verderop vloog een IJsvogel luid piepend van ons af. De Rietzangers waren net als in het vorige gebied nauwelijks waarneembaar.

Een enkele Kleine Karekiet waagde het nog zijn zang te laten horen. Af en toe hoorden we ook nog Buidelmezen. Voordat we bij het klooster aankwamen vloog een Buizerd uit een boom. Een daarbij aanwezige Boomvalk vloog er kekkerend omheen. Bij het klooster zat nog een koppeltje Grauwe Klauwieren met jongen in de Olijvenbomen.

Zondag 3 augustus

Aan de Oostelijke kant van het Iseomeer is een Rotsformatie met daarom heen een Natuurreservaat. Na het ontbijt zijn we hier naar toe gegaan. Dit natuurreservaat ligt bij het gehucht Cislano. Hier hebben we een wandeling gemaakt rondom de "piramides". Deze aardpiramides zijn veroorzaakt door de morenengrond en de erosie van regenwater. De grootste piramide is 30 meter hoog heeft van onderen een diameter van 8 meter, waarboven een kei van ongeveer 4 meter ligt. Vreemd gezicht deze piramides.

Bij de wandeling van ongeveer 4km hebben we niet vele vogelsoorten gezien; Witte Kwikstaart, Zwarte Roodstaart, Zwartkop, Huiszwaluw, Gierzwaluw. Wel zaten en diverse vlindersoorten.

Maandag 4 augustus

Nadat we de zuidelijke wandeling hadden gedaan wilden we vandaag de noordelijke wandeling lopen. Hier was tevens een Vogelobservatietoren van waaruit je over het gehele gebied kon kijken.Ook hier direct een Purperreiger in het moeras. Verder nog een Blauwe Reiger. Opvallend trouwens dat er geen zilverreigers zitten (zoutmindende soort?) Bij de Observatietoren zat nog een jonge Gekraagde Roodstaart en waren er Buidelmezen te horen. Een onafgemaakt nest hing nog in de wilgen. Verder nog een aantal Aalscholvers, Grauwe Vliegenvangers een overvliegende Koekoek gezien. Het bezoekerscentrum zag er indrukwekkend uit maar was helaas gesloten. Dit gebied lijkt me in het voorjaar een prachtig gebied met diverse moerasvogels. Volgens het informatiebord broeden er; Blauwe Reiger, Purperreiger, Woudaapje, Kwak, IJsvogel, Baardman, Buidelmees. Verder staat op het infobord dat je 1 euro voor dit gebied moet betalen. In een folder staat echter dat dit alleen geldt voor groepen met meer dan 5 personen.

Dinsdag 5 augustus

Na alle goeds komt toch een eind, vandaag gingen we vertrekken richting Uden.....Helaas kregen we 5km voor de Gottharttunnel problemen met de dynamo en hebben we een extra overnachting geboekt op een camping. Op de camping toch nog overvliegende Raven, Buizerd en prachtig een Steenarend gezien.

Woensdag 6 augustus

In de middag was de auto weer gerepareerd en konden we vertrekken richting Holland.

Waargenomen soorten Zwitserland;

Fuut, Kokmeeuw, Blauwe Reiger, Knobbelzwaan, Wilde Eend, Zwarte Specht, Grote Bonte Specht, Zwarte Wouw, Rode Wouw, Buizerd, Torenvalk, Steenarend, Ekster, Zwarte Kraai, Kauw, Raaf, Alpenkauw, Merel, Spreeuw, Meerkoet, Kievit, Houtduif, Turkse Tortel, Huiszwaluw, Boerenzwaluw, Rotszwaluw, Gierzwaluw, Waterpieper, Grote gele Kwikstaart, Witte Kwikstaart, Winterkoning, Alpenheggemus,Roodborst, Zwarte Roodstaart, Koolmees, Pimpelmees, Boomkruiper, Rotskruiper, Huismus, Vink, Putter, Groenling, Goudvink, Kruisbek,

Waargenomen soorten Italië;

Fuut, Dodaars, Aalscholver, Dwergaalscholver, Koereiger, Kleine Zilverreiger, Grote Zilverreiger, Blauwe Reiger, Purperreiger, Lepelaar, Flamingo, Knobbelzwaan, Bergeend, Nijlgans (esc), Witoogeend, Wilde Eend, Zwarte Wouw, Rode Wouw, Grauwe Kiekendief, Buizerd, Torenvalk, Boomvalk, Sperwer, Fazant, Ekster, Bonte Kraai, Kauw, Gaai, Wielewaal, Merel, Spreeuw, Waterhoen, Meerkoet, Scholekster (zeldzaam in Italië), Kluut, Steltkluut, Kleine Plevier, Bontbekplevier, Strandplevier, Kievit, Bonte Strandloper, Krombekstrandloper, Kleine Strandloper, Bosruiter, Witgat, Tureluur, Zwarte Ruiter, Groenpootruiter, Wulp, Kokmeeuw, Dunbekmeeuw, Zwartkopmeeuw, Geelpootmeeuw, Dwergstern, Grote Stern, Lachstern, Visdief, Witwangstern, Holenduif, Houtduif, Turkse Tortel, Zomertortel (opvallend veel), Dwergooruil (op camping), Nachtzwaluw, Oeverzwaluw, Boerenzwaluw, Gierzwaluw, IJsvogel, Bijeneter, Scharrelaar, Groene Specht, Grote Bonte Specht, Draaihals, Kuifleeuwerik, Nachtegaal, Italiaanse mus, Vink, Putter, Groenling, Europesche Kanarie, Zwartkop, Rietzanger, Kleine Karekiet, Grauwe Vliegenvanger, Buidelmees

Waargenomen soorten Italie, Pisogne;

Fuut, Aalscholver, Blauwe Reiger, Purperreiger, Wouwaapje, Knobbelzwaan, Wilde Eend, Zwarte Wouw, Buizerd, Boomvalk, Bonte Kraai, Merel, Spreeuw, Waterhoen, Meerkoet, Kokmeeuw, Geelpootmeeuw, Houtduif, Turkse Tortel, Oeverzwaluw, Boerenzwaluw, Gierzwaluw, Huiszwaluw, IJsvogel, Italiaanse Mus, Vink, Putter, Groenling, Europesche Kanarie, Zwartkop, Kleine Karekiet, Buidelmees, Pimpelmees, Staartmees, Grauwe Vliegenvanger, Gekraagde Roodstaart, Koekoek

Peter van de Braak