Vogelwacht Uden goes Helgoland

Inleiding

Van vrijdag 22 september tot en met maandag 25 september zijn een 24-tal vogelaars naar Helgoland gegaan. Dit waren de volgende leden: Willie Bergmans, Cor Broeren, Petra Bremer, Hans Brouwer, Wil van de Crommert, Ad Donkers, Annetje Elfrink, Mark van Els, Bart Gras, Jan-Willem Hermans, John Hermans, Petra Hermens, Katja Kleinveld, Connie Koenen, Theo van Oort, John Obdam, Isidro Rendon, Harry Rooyakkers, Theo Veldpaus, Trudy Veldpaus, Theo Versteegden, Sander van der Vleuten, Ruut Westerbeek, Jos van der Wijst

De deelnemers ©Mark van Els

Vrijdag 22 september

We moesten al vroeg uit de veren en vertrokken om 4.30 uur vanaf de Groenhoeve naar Cuxhaven. Onderweg even een sanitaire stop en na zo’n vijf uur rijden kwamen we aan in de haven. Deze keer zouden we niet de snelboot nemen, maar de gewone boot. Het kostte wat kruim, voordat we allemaal bij de juiste boot stonden. Om 10.15 uur vertrok de boot om zo’n 2,5 uur later te arriveren op een zonnig Helgoland. Tijdens de boottocht konden we al genieten van de vogels en zagen we een Kleine Jager, Grote Jager, grote groepen Rotganzen, Roodkeelduiker en Graspiepers. Op het eiland hebben we eerst onze bagage naar de Jeugherberg gesjouwd. Een fikse inspanning, het eiland is niet zo groot, maar de Jeugdherberg ligt aan het andere eind van de aanmeerplaats. Aangekomen kregen we de sleutels en kon de indeling beginnen. Uiteraard hadden we stapelbedden en willen de meesten onderin liggen, maar zoveel kamers hebben we niet. Na enig passen en meten kon ook onze oudste deelnemer Harry zijn bedje opmaken. Er vormden zich een drietal groepen die het eiland rondstruinden. Onze groep ging eerst naar het strandje voor de jeugdherberg. In de vloedlijn scharrelden Bonte Strandloper, Bontbekplevier, Goudplevier, Kemphaan, Witte Kwikstaart, Gele Kwikstaart en diverse Boerenzwaluwen vlogen voorbij. We vonden op het strand een dode Zeekoet. Gelukkig zagen we op zee ook een levende. Vanuit dit strand gaat met trappen een steil pad omhoog om op de klif te eindigen. Helgoland is beroemd om deze klif, een roodgekleurde rotskust, die 61 meter uit de zee omhoog rijst. Op de rotsrichels broeden verschillende soorten zeevogels als Alk en Jan-van-Gent. Van deze laatste soort zijn nog enkele jongen aanwezig die mooi te zien zijn en wel zeer dichtbij. De oude vogels vliegen af en aan, waarbij het toch de kunst is om deze scherp in de lens te krijgen. Hierna zijn we naar het hoge gedeelte van het dorp gelopen. Er zou al enkele dagen een Kortteenleeuwerik aanwezig zijn. Een vogelsoort die we eigenlijk in Spanje moeten tegenkomen. Na enig speurwerk hebben we de vogel gevonden en konden we hem mooi bekijken. Via het dorp naar beneden gelopen en toch nog Grauwe en Bonte Vliegenvanger gezien. Het begon al donker te worden, zodat we richting Jeugdherberg gingen. Na het eten uiteraard gelijst. John nam deze taak op zich. Na deze lange dag kwamen we al uit op 53 soorten.

Bonte Strandloper ©Mark van Els

Bontbekplevier ©Mark van Els

Bontzandsteen ©Vogelwacht Uden

Jan-van-Gent ©Mark van Els

Jan-van-Gent ©Mark van Els

Zeehond ©Mark van Els

Zaterdag 23 september

Na het ontbijt zijn de troepen weer aangetreden voor een nieuwe dag. Een zeer zonnige dag. Onze groep besloot om eerst naar het boven naar het Oberland te gaan. Er vlogen veel kleine zangertjes rond. De trek was goed op gang met soorten als Grauwe Vliegenvanger, Gekraagde Roodstaart en Graspieper. We kwamen in de buurt van de plek van de Kortteenleeuwerik en konden het niet laten om toch even te gaan kijken. Het beestje was nog steeds present. Hierna was het tijd voor de Jan-van-Genten. Het licht stond geweldig, dus volop mogelijkheden voor de fotografen om mooie plaatjes te schieten. Er werd nog even getwijfeld of er een Kuifaalscholver te zien was, maar na enig beraad waren we het er toch over eens dat het een Aalscholver was. Na een lange tijd bij de Jan van Genten gezeten te hebben, werd besloten om naar het eilandje Düne te gaan. Hiervoor moesten we door het dorpje naar de aanlegsteiger van de boot naar Düne. We hadden geluk, we konden meteen instappen en werden naar Düne gevaren. In de zon hebben we ons brood opgegeten en zijn naar het strand gelopen. Hier was het vanwege het mooie weer zeer druk. Dit stukje strand schijnt een op zijn Duits FKK strand te zijn, een naaktstrand kwamen we achter. FKK staat voor Freie Korper Kultur, ofwel vrij vertaald niets om het lijf. Buiten wat behoorlijke lijven zagen we ook gewone zeehonden. Langs de vloedlijn dribbelden Bontbekplevieren, Rosse Grutto’s, Bonte Strandlopers en Drieteenstrandlopers. John wilde deze fotograferen, toen er opeens een dame in een oranje outfit kwam aanlopen die zei dat fotograferen op een FKK strand verboden is! Nota bene 10 meter verder hield het FKK gebied op en mocht je wel fotograferen. Of wij belangstelling erin hebben om deze lijven te fotograferen? Vogeltjes zijn veel mooier. Voor de kust zagen we nog een Regenwulp voorbij vliegen en mooi dichtbij op de zeegolven dobberde een Alk. Aan de andere zijde van het eiland aangekomen konden we genieten van de vele Zeehonden en een enkele Grijze Zeehond, die hier lekker in de zon te luieren lagen. We wisten van de vorige keer dat achter de duinen een meertje lag. Uiteraard moest dit nu ook bekeken worden. Een Waterral was mooi te zien. Er was echter nog een meertje meer. Hier aangekomen zagen we de Smienten zitten die hier de vorige keer ook zaten, maar de verassing was toch wel een Bokje wat zich op twee meter afstand liet zien. De fotografen met hun grote lenzen moesten terug gaan staan om het beestje vol in de lens te krijgen. Ik heb ze nog nooit van zo nabij kunnen bekijken. Prachtig. Hier zagen we ook Gele Kwikstaart, Waterhoen, Grauwe Vliegenvanger en Bonte Vliegenvanger. We moesten weer naar de boot die ons nabij het dorpje afzette. We hadden een biertje verdiend en zijn tenslotte nog even naar de Jan-van-Genten in het Oberland gelopen. Op weg naar de jeugdherberg kwamen we nog wat Vuurgoudhaantjes tegen. Het lijsten na het eten werd weer gedaan en de teller kwam op 91 soorten.

Jan-van-Gent ©Mark van Els

Jan-van-Gent ©Mark van Els

Smient ©Mark van Els

Goudplevier ©Mark van Els

Drieteenstrandloper ©Mark van Els

Graspieper ©Mark van Els

Zondag 24 september

Opnieuw stonden we op met prachtig weer. Onze groep is eerst naar het Oberland gelopen om niet eerst naar de Jan-van-Genten te gaan, maar via de vuurtoren af te dalen naar een stukje aan zee, Kringel genaamd. Bij de vuurtoren troffen we enkele Sijsjes aan, die even later door een Sperwer geattaqueerd werden. Ook zagen we een Bladkoning, maar het beestje was al weer snel verdwenen in het dichte struikgewas. We nemen het hem niet kwalijk met al die Sperwers in de buurt. Aan de voet aangekomen hebben we de hele tijd de vogeltrek bestudeerd. Er kwam van alles voorbij, wat te denken van Gekraagde Roodstaarten, Zanglijsters, Boomvalk, een Kleine Mantelmeeuw, veel Sperwers en zelfs een Velduil vloog voorbij. Na een paar uur kijken zijn we richting haven gegaan. Onderweg in het gras veel Graspiepers en Vinken. In de haven de boterhammen soldaat gemaakt. Hier was echter niet veel te zien, zodat we weer terug zijn gegaan naar Kringel. Bij een klein plasje hebben we mooi de Kleine Strandloper kunnen bekijken. Ze doen hun naam eer aan, erg klein. Via het dorp zijn we weer naar boven naar het Oberland gegaan om nog de Jan-van-Genten te bekijken. Het aantal jongen neemt nu per dag af en het is een kwestie van enkele dagen dat deze allen zijn uitgevlogen. Na een mooie dag begon het toch wat te miezeren. De stand die avond bracht ons op 103 soorten. Ben benieuwd wat morgen, alweer de laatste dag ons brengt.

Bonte Kraai ©Mark van Els

Steenloper ©Mark van Els

Tapuit ©Mark van Els

Bokje ©John Hermans

IJsgors ©Mark van Els

Waterrietzanger ©Mark van Els

Maandag 25 september

Na het ontbijt hadden we geregeld dat onze bagage werd opgehaald, zodat we die niet zelf bij ons hoeven te houden. Uiteraard moest alles opgeruimd worden en werd de groepsfoto gemaakt. Toen alles achter de rug was kon met vogelen begonnen worden. We moesten echter later in de middag op de boot zijn om huiswaarts te keren. Onze groep besloot om weer naar Kringel te gaan. Hier is de trek mooi waar te nemen. Ook nu weer verschillende Sperwers, die hun kostje bij elkaar proberen te vergaren. De Kleine Strandlopers lieten zich even zien. Er wordt veel vogelonderzoek gedaan op Helgoland. We kwamen enkele studenten tegen die Tapuiten aan het vangen waren voor ringonderzoek. Ook nu weer kwam ineens een Velduil voorbij, toch altijd weer een prachtige vogel om waar te nemen. Plotseling dook er ook een Koekoek op. Dit was wel een hele late trekvogel (enkele dagen later hebben we ook in de Maashorst nog een Koekoek waargenomen). Het weer was guurder, dus besloten we om toch even wat te wandelen en zijn we naar de Jan-van-Genten gegaan voor een laatste blik. Plotseling zei mijn broer: “kijk een IJsgors”. Vlakbij en totaal niet schuw konden we deze vogel mooi zien. Het aanwezige publiek, dat komt kijken naar de Jan-van-Genten, zal wel gedacht hebben waarom we zo verheugd reageerden op een klein bruin gestreept vogeltje. Ondertussen zagen we Theo van Oort langs komen, op zoek naar zijn rugzak, die hij vergeten was mee te nemen. Wat een mooie vogeldag, we moesten echter naar de haven, de boot wacht niet. Terwijl we onderweg waren, zagen we een aantal jonge onderzoekers enigszins gestrest rondstruinen in een bramenwal. Op de vraag wat ze zagen, kwam het antwoord Aquatic Warbler. Geweldig, op zijn Nederlands heet dit een Waterrietzanger. Een zeldzame soort die onder andere in Oost-Polen broeden in open, natte zeggenweiden. Door ontwatering worden hier deze gebieden ook steeds zeldzamer en dus ook de Waterrietzanger. Een klein, zeer gestreept vogeltje, waarbij de witte oogstreep goed opvalt, evenals zijn gele middenkruinstreep. Ondanks dit ‘oponthoud’ kwamen we toch nog op tijd aan in de haven en bracht de boot ons in twee uur naar Cuxhaven. Theo mistte nog steeds zijn rugzak, die gelukkig later is opgestuurd. Na zo’n 4,5 uur rijden kwamen we moe maar voldaan aan in Uden. Uiteindelijk kwamen we dus uit op 105 soorten. Rest me nog Peter van de Braak te bedanken voor de organisatie. Helaas kon Peter op het laatste moment door familieomstandigheden niet mee op deze reis.

Kleine Strandloper ©Mark van Els

Jan-van-Gent ©Vogelwacht Uden

Zeehond ©Vogelwacht Uden

105 Vogelwaarnemingen Helgoland.

Jan-Willem Hermans