Vogelwacht goes Falsterbo 2008
Veel vogelaars zijn gefascineerd door de vogeltrek. Het is bijna niet voor te stellen dat 4-6 miljard vogels in de hele wereld aan het einde van de broedperiode, gedurende herfst, winter en voorjaar vertrekken naar een overwinteringgebied. Voor sommige soorten is de trek maar enkele duizenden kilometers maar er zijn ook soorten bij die elk jaar de gehele wereld over trekken van broed- naar wintergebied. Omdat er geen thermiek boven zee is en veel vogels het liefst zo veel mogelijk over land vliegen zijn er een aantal plaatsen in Europa waar grote concentraties vogels te zien zijn. Iedereen kent wel Gibraltar, waar veel Europese vogels de oversteek wagen naar Afrika. Ook Eilat in Israël is een bekende plek die veel oostelijke vogels passeren om daarna uit te zwerven in het Afrikaanse land.Voor een Nederlandse vogelaar is de dichtstbijzijnde interessante vogeltrek plaats Falsterbo. Hier in het uiterste zuidwesten van Zweden nemen veel Scandinavische vogels de kortste route over zee naar Denemarken. Via Denemarken en Duitsland passeren daarna veel vogels Nederland om hier door te trekken of om hier de winter door te brengen. De vlakke, hamervormige landtong van Falsterbo, dat 7350 ha omvat in het meest zuidwestelijke deel van Zweden, is de beste plaats voor de najaarstrek van vogels in het land. Het varieert van zandige stranden, zandbanken, lagunes, moerassen, weiden, hooivelden, bossen en heide. Verschillende delen van het gebied zijn natuurreservaat. De landtong van Falsterbo is een knooppunt in de Europese vogeltrek. In het voorjaar, maar vooral in de herfst, trekken er honderdduizenden vogels langs en maken er een tussenstop. Over de jaren heen zijn er al meer dan 330 vogelsoorten waargenomen. Steltlopers, eenden en sternen zijn goed vertegenwoordigd, maar het is de roofvogeltrek die de meeste vogelaars trekt. Het aantal zangvogels is overigens ook indrukwekkend met 1,1 miljoen Vinken en Kepen die op één enkele ochtend kunnen doortrekken. Vanaf midden augustus tot november kun je er vele vogelsoorten zien. Kwikstaarten en Piepers trekken door in augustus en september. Half/eind september is de beste tijd voor Sperwers, Vinken, Eiders, Sijzen en Spreeuwen. Hieronder zie je een overzichtskaart van het gebied. Al jarenlang hadden we het plan om met de Vogelwacht in september naar Falsterbo te gaan, maar dikwijls kwam er iets tussen. Dit jaar is het er dan eindelijk van gekomen. Van 25 september tot en met zondag 28 september zijn we met tien personen naar Falsterbo afgereisd.
Hierbij de belevenissen van dag tot dag.
Donderdag 25 september 2008
Vroeg op. Om 5 uur ’s morgens vertrokken we vanaf de Groenhoeve met twee auto’s richting Falsterbo. Van Hengelo ging het naar Hamburg-Lubeck-Putgarden. Hier hebben we de boottocht genomen naar Denemarken. Nauwelijks in Denemarken rijdend zagen we langs de autoweg eerst een Zeearend, daarna een Visarend. Ook de vele Rode Wouwen verdienen een vermelding. Langs Kopenhagen en met een tolbrug en tunnel de oversteek naar Malmö in Zweden. Rechtsaf richting Falsterbo. Rond 16.00 uur arriveerden we op ons logeeradres in Zweden. We verbleven in het Bird Observatory centrum. Dit is een pension waar de ringers ondergebracht worden die ringonderzoek doen bij de vuurtoren. Er zijn echter meerdere kamers die door kleine gezelschappen afgehuurd kunnen worden.
Dit levert geld op waardoor de ringers dit werk kunnen doen. Aanvankelijk was de kennismaking een beetje stroef. Veel regels, zoals geen eigen slaapzak gebruiken, schoenen uit voordat je binnenkomt. Maar afijn we komen voor de vogels en zijn hier alleen maar voor de eet en de slaap.Een Zwarte Specht begroet ons vanuit z'n boomholte.
Besloten werd om snel naar de vuurtoren te gaan om te kijken of er nog trek is. De vuurtoren ligt bij de golfbaan en vormt het uiterste puntje van Zweden. Hier gaan de vogels over en proberen zo kort mogelijk over zee Denemarken te bereiken. In de bosjes en duinen is van alles te zien.
We zien prachtig de Velduil, Bruine Kiekendief en Slechtvalk.
Er is bijna geen trek, toch zien we veel soorten, Koolmees, Pimpelmees, Klapekster, Bonte Kraai, Tapuit, Roodborst, Groenling, maar ook vele wadvogels, zoals Groenpootruiter, Goudplevier en Bontbekplevier.
In de schemer zijn we terug naar ons onderkomen gereden en hebben daar de pan nasi, gemaakt door Susanne (alsnog bedankt!!) opgewarmd. Tien hongerige magen hadden in een mum van tijd de heerlijke nasi verorberd en kon onder het genot van een uit Nederland meegebracht drankje de lijst opgemaakt worden. Na een lange dag werd er al vroeg gesnurkt.
Vrijdag 26 september 2008
Wederom vroeg op. Om 6.30 uur werd er gedoucht. We besloten om eerst de vroege trek waar te nemen en hierna te ontbijten. Om 7.15 uur ging het dan ook al richting vuurtoren. De tocht naar de punt bij Nabben duurt even, aangekomen op het uiterste punt zie je alleen vogelaars. Wel honderden staan hier om het fenomeen vogeltrek waar te nemen. We horen en zien Finnen, Duitsers, Engelsen, Zweden en natuurlijk Nederlanders. Volgens de ervarende vogelaars was er niet veel vogeltrek.
Voor mij en de meeste van ons was het echter toch al indrukwekkend. Grote groepen Houtduiven die zilverachtig opkleurden in het morgenzonlicht. Maar ook groepen mezen, Vinken en Kepen. In een poel konden we prachtig een Waterral en een Porseleinhoen volgen die door Peter ontdekt was.
Na enkele uren begonnen we honger te krijgen en zakte de trek hier ook in, zodat besloten werd om terug te gaan naar ons onderkomen om te ontbijten. In de plaatselijke supermarkt brood gekocht en het ontbijten kon beginnen. Wat een honger kan iemand hebben als er al enkele uren zijn doorgebracht in de natuur. Na het ontbijt zijn we naar de heide gegaan om de daar aanwezige roofvogeltrek waar te nemen. We troffen het, honderden Buizerden cirkelden in grote kringen rond, vergezeld van vele Rode Wouwen, Sperwers en een enkele Blauwe Kiekendief.
Hoogtepunt vond ik zelf de grote groep Notenkrakers die overtrokken. Zouden we deze invasievogel dit jaar ook in Nederland te zien krijgen? Na de middag werd besloten om naar Borringesjon te gaan. Dit ligt wel een eind van Falsterbo, maar is de moeite van het bezoek waard. Het is een groot meer. Aangekomen zagen we meteen prachtig een Visarend en Boomklevers. Op een andere zandweg was mooi een Grauwe Klauwier te bewonderen, een laat exemplaar, de meeste zijn al op weg.Langs dit zandpad zagen we ook de Zeearend boven het meer vliegen met daarbij Raven, Tapuiten in het veld en honderden Putters op de distels, vergezeld van Vinken en Kepen.
Op de terugweg naar Falsterbo een groep van 47 Rode Wouwen, die we vanaf een parkeerplaats mooi hebben kunnen fotograferen.
In Falsterbo zijn we naar Alasjon en Hovbacken gegaan. Een gebied aan de kust met meertjes, bosjes en gras. Typische kleine vakantiehuisjes op een rij, laten zien dat het bij warmer weer hier zeer druk kan zijn.
In de bosjes zien we zeer veel goudhaantjes, op het gras enkele Tapuiten en zowaar nog een Roodborsttapuit. De slikvlakten langs de kust waren goed voor Kemphanen en Pijlstaarten. De avond begint te vallen, zodat we weer richting onderkomen moesten.
Peter en Leo hebben een heerlijke spaghetti voor mekaar getoverd, die ook weer snel op was.
Wederom werd de avond afgesloten met het lijsten en het nodige bokbier.
Zaterdag 27 september 2008
Weer vroeg uit de veren om naar de vuurtoren en Nabben te gaan. Hier aangekomen bleek de trek niet zo massaal te zijn.
De mistnetten stonden overal opgesteld voor de ringers.
Bij de vuurtoren werd nog een groepsfoto gemaakt en gingen we ontbijten. Na het ontbijt stond Fyledalen op het programma. Dit is een prachtig dal waar een heleboel vogels te zien moeten zijn. Het is echter wel een tijd rijden om hier te komen. In het dal aangekomen stoppen we om een IJsvogel te fotograferen. Na een kwartier kwam echter de reden van ons bezoek aan Fyledalen opdagen, namelijk een Steenarend. Dit is de zuidelijkste broedplaats van een Steenarend in Zweden.
We hebben de vogel een tijd kunnen volgen, een onvergetelijk gezicht. Iets verder heb je bij een parkeerplaats een formidabel uitzicht over het dal. Hier stond een groep Nederlandse vogelaars ook naar de Steenarend te kijken. Jammer genoeg kwam de vogel niet meer opdagen. Wel zagen we hier verschillende Buizerden, Rode Wouwen en een vrouwtje Blauwe Kiekendief. Ook werd de noordse vorm van de Staartmees vastgelegd op foto. Van hieruit zijn we op weg gegaan naar het meer genaamd Krankesjon. John is hier ooit geweest en zag toen vele Visarenden. Wij hadden nu echter minder geluk, het was stil op het meer.
We zagen wel verschillende soorten eenden, zoals Wilde Eend, Tafel en Krakeend. Ook zeer veel Meerkoeten waren er te zien. We besloten om terug te gaan naar Falsterbo. Onderweg zagen we nog een Zeearend. Langs de kust veel Ringmussen. Bij het Falsterbo canal was ook niets bijzonders te zien.
We gingen weer naar de vuurtoren. Hier zagen we een Zwarte en zelfs nog een Gekraagde Roodstaart. De avond werd afgesloten met pannenkoeken en uiteraard het lijsten.
Zondag 28 september 2008
We zijn nog even naar de vuurtoren gegaan, maar niets gezien, zodat we naar huis reden. We gingen nu niet met de boot van Denemarken naar Duitsland, maar over de weg. In kilometers om, maar in tijd iets korter. In Duitsland begon het te regenen. We kunnen terugkijken op een geslaagde excursie, die zeker voor herhaling vatbaar is. Om circa 19.00 uur kwamen we thuis aan.
Hieronder de 117 waargenomen soorten;
| 01. Aalscholver | 22. Gaai | 43. Huismus | 64. Meerkoet | 85. Smient | 106. Wintertaling |
| 02. Appelvink | 23. Geelgors | 44. Huiszwaluw | 65. Merel | 86. Sperwer | 107. Witte Kwikstaart |
| 03. Bergeend | 24. Gekraagde Roodstaart | 45. IJsvogel | 66. Middelste zaagbek | 87. Spreeuw | 108. Wulp |
| 04. Blauwe Kiekendief | 25. Gele Kwikstaart | 46. Kauw | 67. Notenkraker | 88. Staartmees | 109. Zanglijster |
| 05. Blauwe Reiger | 26. Goudhaan | 47. Keep | 68. Oeverzwaluw | 89. Steenarend | 110. Zeearend |
| 06. Boerenzwaluw | 27. Goudplevier | 48. Kemphaan | 69. Paapje | 90. Stormmeeuw | 111. Zilvermeeuw |
| 07. Bontbekplevier | 28. Graspieper | 49. Kievit | 70. Pijlstaart | 91. Tafeleend | 112. Zwarte Kraai |
| 08. Bonte Kraai | 29. Grauwe Gans | 50. Klapekster | 71. Pimpelmees | 92. Tapuit | 113. Zwarte Roodstaart |
| 09. Bonte Strandloper | 30. Grauwe Klauwier | 51. Kleine Mantelmeeuw | 72. Porseleinhoen | 93. Tjiftjaf | 114. Zwarte Ruiter |
| 10. Boomklever | 31. Grauwe Vliegenvanger | 52. Kleine Strandloper | 73. Putter | 94. Toendrarietgans | 115. Zwarte Specht |
| 11. Boomkruiper | 32. Groenling | 53. Kluut | 74. Raaf | 95. Torenvalk | 116. Zwarte Zee-eend |
| 12. Boompieper | 33. Groenpootruiter | 54. Kneu | 75. Rietgors | 96. Tureluur | 117. Zwartkop |
| 13. Brandgans | 34. Grote Bonte Specht | 55. Knobbelzwaan | 76. Ringmus | 97. Turkse Tortel | 118. |
| 14. Brilduiker | 35. Grote Canadese Gans | 56. Kokmeeuw | 77. Rode Wouw | 98. Veldleeuwerik | 119. |
| 15. Bruine Kiekendief | 36. Grote Lijster | 57. Kolgans | 78. Roek | 99. Velduil | 120. |
| 16. Buizerd | 37. Grote Mantelmeeuw | 58. Koolmees | 79. Roodborst | 100. Vink | 121. |
| 17. Dodaars | 38. Grote Stern | 59. Koperwiek | 80. Roodborsttapuit | 101. Visarend | 122. |
| 18. Eider | 39. Grutto | 60. Krakeend | 81. Rotgans | 102. Waterral | 123. |
| 19. Ekster | 40. Havik | 61. Kramsvogel | 82. Scholekster | 103. Watersnip | 124. |
| 20. Fazant | 41. Heggenmus | 62. Kruisbek | 83. Sijs | 104. Wilde Eend | 125. |
| 21. Fuut | 42. Houtduif | 63. Kuifeend | 84. Slechtvalk | 105. Winterkoning | 126. |