Vogelwacht goes Estland 2012
Alvorens van dag tot dag onze belevenissen te beschrijven eerst wat algemene informatie over Estland.
Estland (Estisch: Eesti) officieel de Republiek Estland (Ests: Eesti Vabariik) is een land in Noordoost-Europa, dat
in het westen wordt begrensd door de Oostzee, in het noorden door de Finse Golf, in het oosten door Rusland en in
het zuiden door Letland. Het is de noordelijkste en de kleinste van de drie Baltische landen, en het onderscheidt
zich van het middelste Baltische land Letland onder andere door de taal, die Finoegrisch is en niet Baltisch.
Estland heeft in totaal 561 kilometer aan landsgrenzen. De kustlijn is vele malen langer en meet 3794 km. Er zijn
drie grote rivieren: de Emajõgi, de Pärnu en de Narva. Alleen de Emajõgi en de Narva worden bevaren. Estland is een
overwegend vlak land, waarvan de noordkust echter op veel plaatsen steil uit zee oprijst, en dat in het zuidoosten
overgaat in heuvelland. Hier ligt dan ook de hoogste berg van Estland, Suur Munamägi (Grote Eierberg, 318 m), die
net iets lager is dan de hoogste van Nederland. De oostgrens met Rusland wordt grotendeels gevormd door het
Peipusmeer (3555 km²) en het Meer van Pskov, en noordelijker door de rivier de Narva. Alleen in het zuiden heeft
Estland geen natuurlijke grens. Westelijk en noordelijk van Estland liggen honderden eilanden, waarvan het overgrote
deel onbewoond is, waarvan sommige door de Sovjet-Unie als militair terrein zijn gebruikt. De grootste eilanden zijn
Saaremaa en het dichtbeboste Hiiumaa, beide met een herkenbaar eigen karakter. Deze beide eilanden vormen eigen
provincies. Kleinere bewoonde eilanden zijn Muhu, Vormsi, Vilsandi, Abruka, Kihnu en Ruhnu.
Natuurbescherming
Bijna 10 procent van Estland is beschermd door een of andere natuurbescherming. Er zijn vijf nationale parken
(Vilsandi, Matsalu, Soomaa, Karula en Lahemaa) en honderden natuurparken om de flora, fauna, biotopen en landelijke
gebieden te beschermen. Het grootste gedeelte hiervan ligt aan de Baltische kust en de eilanden, welke bescherming
bieden aan broedkolonies. In het binnenland zijn grote veengebieden en oude bossen beschermd. De meeste Esten zijn
zich bewust van het beschermen van deze gebieden. Er zijn veel natuurorganisaties en -groepen ontstaan na de
onafhankelijkheid in 1991.
Maandag 21 mei 2012
Om 7:45 vertrekken we met 24 enthousiaste vogelaars vanaf Weeze naar Estland. In Estland was het mooie weer,
waardoor we de grillige kustlijn prachtig konden zien. Rond 11:00 uur zijn we geland in Talinn.
vlag Estland ©Peter van de Braak
vlucht ©Peter van de Braak
Talinn ©Peter van de Braak
De vlucht met Ryanair was goed verlopen.
Nadat we de koffers compleet hadden konden we de 3 gereserveerde busjes inladen, het vogelen was ondertussen
begonnen...Huiszwaluwen, Gierzwaluwen, Vink etc..werden genoteerd. Velen deden dit digitaal, waarbij de waarnemingen
achteraf te vinden zijn op www.observado.org
De navigatie en portofoons werden geïnstalleerd zodat we konden vertrekken. Onderweg naar Keila. Bij Pöösaspea is
het meest noordwestelijke punt van Estland en ook een belangrijk migratiepunt. Het is al laat in mei, waarbij al
veel vogeltrek aan ons voorbij is gegaan. Onderweg hebben we diverse stops. In een klein dorpje Laitse was de eerste
stop. De Kramsvogels vlogen om ons heen, jonge vogels zaten in het gras.
Kramsvogel ©Peter van de Braak
Kramsvogel ©Peter van de Braak
Laitse ©Peter van de Braak
In de verte hoorden we onze eerste Noordse Nachtegaal. Verder zaten hier Putters, Ooievaars, en een zingende
Spotvogel. Maar we moesten door, de dag was nog lang! Rond 12 uur zagen we onze eerste Zeearend prachtig
overvliegen, een Visarend werd door anderen in de verte gezien. Opvallend waren de Paapjes die hier overal zaten.
Zeearend in beeld ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
Paapje ©Peter van de Braak
Via een mooi bospad reden we richting de noordelijke punt, tenminste dat dachten we. We kwamen uit in Dirhami.
vanaf hier hadden we ook een mooi uitzicht over de zee.
bospad ©Peter van de Braak
Dirhami ©Peter van de Braak
Oostzee ©Peter van de Braak
Op zee was weinig trek te bekennen; Bergeend, Grote manteleeuw, enkele Kokmeeuw en en een Middelste Zaagbek was de
score. Terug lopend naar de parkeerplaats hoorde we een Sijsje overkomen, maar zagen we ook een Boomvalk en zelfs
een Smelleken. Volgens onze beschrijving zou er een Zwarte Specht net buiten Dirhami hebben gebroed. Het ovale
nestgat was inderdaad gevonden en na even gewacht te hebben vloog de Zwarte Specht de weg over! Een Gekraagde
Roodstaart zat in een dode boom te zingen en een Boomleeuwerik liet zich ook goed zien.
Vanuit Dirham vervolgen we de weg richting Haapsula, op weg naar een meer genaamd Sutlepi Meri. Dit
meer was vroeger een zeebaai, maar is nu afgesneden van de zee. Hier zijn 2 observatietorens.
Sutlepi Meri ©Peter van de Braak
observatietoren ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
Bij de parkeerplaats aangekomen zien we al direct een Havik overvliegen. Voor de parkeerplaats hoorde we
Crex..crex..jawel de Kwartelkoning. Nadat we de busjes geparkeerd hadden ging een ieder zijn eigen weg. De eerste
observatietoren was afgesloten, maar met een beetje kunst en vliegwerk konden we er toch op.
afgesloten toren ©Peter van de Braak
uitzicht vanuit toren ©Peter van de Braak
Sutlepi Meri ©Peter van de Braak
Vanuit deze toren had je een mooi overzicht over het grote meer. Hier hoorde we een Roerdomp en Grote karekiet. We
zagen diverse Dwergmeeuwen, Tafeleenden, Krakeenden en Futen. Vooraan zat een Roodhalsfuut tussen het riet en in de
verte liep een Kraanvogel! Een Noordse Nachtegaal liet zich prachtig zien evenals de Geelgors!
Noordse Nachtegaal ©Peter van de Braak
Fitis ©Peter van de Braak
Geelgors ©Peter van de Braak
We hadden nog wat tijd over, dus besloten we langs het plaatsje Puise te gaan, hier broedt al jaren een Kuifduiker.
Puise ©Peter van de Braak
Puise ©Peter van de Braak
Daar aangekomen bleek het watertje compleet vervuild te zijn, de Kuifduiker was dan ook niet meer aanwezig, jammer.
Na al het moois van deze dag zijn in de auto op weg naar het hotel gegaan.
Altmõisa Gästenhaus ©Peter van de Braak
Altmõisa Gästenhaus ©Peter van de Braak
Ons hotel Altmõisa Gästenhaus ligt in de buurt van Läänemaa (59.026 / 23.571). Hier aangekomen konden we direct aan
tafel en keken we terug naar een geslaagde eerst dag!
Dinsdag 22 mei
Al vroeg stonden vele vogelaars buiten, rond 5.00 uur is het al redelijk licht, dus het vogelen kan beginnen. Voor
het hotel ligt een prachtig gebiedje wat uitkomt op de Matsalu baai.
Altmõisa Gästenhaus ©Peter van de Braak
Lagleranna Matkarada ©Peter van de Braak
Dit moerassig gebiedje had slechts één nadeel; muggen…Wel honderden muggen vlogen om je heen, vele muggenbulten
volgde… Maar de vogels die er zaten waren toch wel prachtig te zien. Al snel zagen we een Tapuit, Paapje, een
koppeltje Grauwe Klauwieren en de eerste Roodmus.
Een Draaihals liet zich even horen.
Tapuit ©Peter van de Braak
Roodmus ©Peter van de Braak
Roodmus ©Peter van de Braak
Het pad volgend kom je bij een observatietoren met uitzicht over de baai. Hier zagen we Tureluurs, Kleine en
Bontbekplevieren, Zilverplevier. Op zee een Middelste Zaagbek en overvliegend enkele Wulpen.
Uitzichttoren ©Peter van de Braak
Paapje ©Peter van de Braak
omgeving©Peter van de Braak
Hier zouden we wel de
hele ochtend kunnen blijven, maar helaas het ontbijt riep.
Na het uitgebreide ontbijt was ons doel de Matsalu baai.
De baai van Matsalu is een prachtig nationaal park wat 110 km ten zuidwesten van Talinn ligt. Het is in feite een
inham van de Baltische Zee. De Kasari rivier mondt hier uit in de Baltische Zee. Een groot deel van dit wetland
(inclusief de baai) is nu Nationaal Park. Er zijn tal van biotopen zoals ”coastal meadows”(4000ha); rietvlakten
(3000ha), moddervlakten, stenige kusten, (gemengde) bossen, landbouwgrond, etc..Er zijn meer dan 300 vogelsoorten
waargenomen, waarvan er 170 als broedvogel. De lengte van deze baai is 18km met ongeveer 5 km breed. De gemiddelde
diepte is slechts 1,5 meter, het water is brak. Deze omstandigheden zijn heel gunstig voor een rijke visfauna.
Vissen is een oude traditie in Estland en vaak ook een belangrijke inkomstenbron voor de lokale bevolking. Helaas is
de Aalscholver daardoor wel de minst geliefde vogel door de Esten. In de lente en herfst trekken er miljoenen vogels
door; Kraanvogels, ganzen (o.a. Dwerggans), steltlopers, duikers en eenden soorten (1000den IJseenden). Tientallen
Zeearenden komen op deze grote hoeveelheid voedsel af.
Op vele plaatsen staan uitkijktorens waarbij je een uitzicht hebt over deze baai. Buiten deze torens is de baai
moeilijk bereikbaar, waardoor de rust wel gewaarborgd blijft.
Onze eerste stop was bij een uitzichtpunt aan het noorden van deze baai, hier wat Kleine Karekieten en natuurlijk de
Roodmus en wat Rietzangers en in het veld een Sprinkhaanzanger. Op het water was het rustig, dus maar verder. Net
voor het plaatsje Kideva hoorde en zagen we een Grauwe Gors, deze is in Estland niet algemeen! Toch een voordeel als
je met 3 busjes bent met portofoons, de 3e auto had deze nl. pas gehoord! Wat verderop hoorde een onbekende zang,
het leek op een bosrietzanger.
baai van Matsalu ©Peter van de Braak
baai van Matsalu ©Peter van de Braak
Struikrietzanger ©Peter van de Braak
Het was de Struikrietzanger zingend vanuit de vlier. Natuurlijk werd deze soort uitgebreid op de foto gezet! Wat
verderop hoorde we de Wielewaal zingen!
Het volgende doel was de uitzichttoren bij Haeska (58.779/23.659).
uitzichttoren bij Haeska ©Peter van de Braak
uitzicht ©Peter van de Braak
zicht op Zeearenden ©Peter van de Braak
Deze toren heeft een uitzicht op een klein eilandje, waarop we maar liefst 6 Zeearenden telden, prachtig.
Een Kleine Zwaan zwom er ook nog rond, evenals Smienten en Slobeenden. Een Witwangstern kwam lang gevlogen. Een
enkele IJseend liet zich in de verte nog zien, de meesten waren helaas al vertrokken! Na bij een plaatselijke
“supermarkt” inkomen gedaan te hebben konden we verder.
We besloten om bij Rannajõe toren (58.817 / 23.779) te picknicken.
supermarkt ©Peter van de Braak
Rannajõe toren ©Peter van de Braak
picknick ©Peter van de Braak
Tijdens de picknick, waarbij iedereen toch blijft vogelen kwam prachtig een Zeearend overgevlogen.
In het bos zagen we nog een Draaihals en een Grote Bonte Specht.
Vanuit de toren heb je een uitzicht op een enorme vlakte waar in de verte een Eland liep. Hier zou ook de Poelsnip
broeden! Deze hebben we helaas niet kunnen zien, maar wel 2 Schreeuwarenden in de verte en enkele Raven en Bonte
Kraaien.
Rannajõe toren ©Peter van de Braak
uitzicht ©Peter van de Braak
overvliegende Zeearend ©Peter van de Braak
Het volgen doel was Tuhu Soo (58.568 / 23.824). Hier is een veenmoeras waar we diverse vogels tegen zouden
komen (Grutto, Tureluur, Regenwulp, Bosruiter).
Tuhu Soo ©Peter van de Braak
plankenpad ©Peter van de Braak
plankenpad ©Peter van de Braak
Een plankenpad van 5km gaat door dit gebied, een mooie route.
Zandhagedis ©Peter van de Braak
orchidee ©Peter van de Braak
veenmoeras ©Peter van de Braak
Helaas hebben we slechts een koppel Raven een
overvliegende Koekoek gezien. Nu richting Virtsu, waar we gewaarschuwd worden voor overstekende Elanden. En
inderdaad we moesten op de rem, want langs de weg liep een Eland. Voordat we het in de gaten hadden stak deze over
vlak voor onze busjes, wat een kolossaal beest. Voor Virtsu is een afslag naar Puhtulaid (58.563 / 23.549) waar een
uitzichtpunt is.
eland ©Peter van de Braak
Puhtulaid ©Peter van de Braak
Spotvogel ©Peter van de Braak
Hier was de Braamsluiper en Spotvogel volop aan het zingen. Aangezien we niet veel tijd meer hadden zijn we alleen
maar aan de kust gaan kijken, hier zagen we Zomertalingen en diverse Zilverplevieren.
Puhtulaid
Bij het naastliggend
biologisch station was de Spotvogel aan het zingen. Via de zuidkant van de baai zijn we teruggereden. In een klein
plaa tsje, was een klein parkje wat later particulier bezit bleek, hier hoopten we op spechten. De moeder van de
eigenaresse gebaarde ons dat we wel mochten kijken.
particuliere tuin ©Peter van de Braak
Kramsvogel ©Peter van de Braak
Naast jonge Kramsvogels en een Grote Bonte Specht (en een prachtige nog op te knappe villa) was het gedaan. Snel
maar weer verder richting Keemu. Hier staat een ijzeren uitzichttoren aan de zuidkant van het meer(58.746 / 23.674).
Natuurlijk was hier ook weer een Zeearend te zien, maar ook een Bruine Kiekendief kwam lang gevlogen.
uitzichttoren ©Peter van de Braak
uitzicht ©Peter van de Braak
pauze ©Peter van de Braak
Op het water enkele Brilduikers en Bergeenden. Nog nagenietend van deze plek zijn we weer richting het hotel gegaan.
Woensdag 23 mei
Natuurlijk waren de diehards weer vroeg op en stonden ze goed ingepakt tegen de muggen voor het hotel. Een aantal
soorten konden er weer bijgeschreven worden (Barmsijs, Noorse Kwikstaart en zelfs de Sperwergrasmus).
Sperwergrasmus ©Peter van de Braak
Heggenmus ©Peter van de Braak
Grasmus ©Peter van de Braak
Maar voor de meeste begon het vogelen toch pas na het ontbijt! Ons eerste doel vandaag was de plek van de Oeraluil
(via observado.org opgezocht). Voorbij Parnu was een bos waar deze vaker was waargenomen en wie niet waagt wie niet
wint..dus er naar toe!
Het bos bleek een toch wel erg dicht groot productiebos te zijn. Naast een nest van de Boomvalk hebben we helaas
geen Oeraluil gevonden.
productiebos ©Peter van de Braak
productiebos ©Peter van de Braak
Onze TomTom maar ingesteld op de volgende plek; Sooma Nationaal park. Achteraf niet slim, de wegen door deze bossen
zijn onverhard maar wel goed begaanbaar (tenminste voor de eerste auto, de andere rijden in het stof).
Een Hazelhoen werd ontdekt door een van de leden, dus stoppen en zoeken. Het hoog piepend geluid was goed te horen,
zien liet hij zich helaas niet meer. Na een uurtje werden de wegen steeds minder, maar uiteindelijk kwamen we toch
waar we wilden zijn. Bij een bruggetje over de Halliste rivier en voor het Sooma park hebben we geluncht (58.363 /
25.060).
Sperwergrasmus ©Peter van de Braak
ooievaarsnest ©Peter van de Braak
Ooievaar ©Peter van de Braak
Hier zat een Ooievaar, koppeltje Visdiefjes en vele Huis-en Gierzwaluwen.
Maar het koppeltje Schreeuwarenden maakte de omweg hierheen toch wel goed. Na de picknick richting het
bezoekerscentrum van het Sooma park.
Het Sooma park is een Nationaal park van maar liefst 37.000ha. Het gebied bestaat uit enorme hoogveenmoerassen,
meanderende rivieren en (rivier)bossen. Deze rivieren zetten in natte tijden een groot deel van het gebied onder
water. De omliggende hooilanden tellen broedvogels, zoals Waterrietzanger en Poelsnip. In de uitgestrekte bossen
leven Auer- en Hazelhoenders. Op de venen broeden Goudplevieren en Korhoenders. Maar vooral in de rivierbossen, met
de vele dode bomen zitten diverse soorten spechten; Zwarte, Witrug, Drieteen- en Grijskopspechten. In het Sooma park
broeden maar liefst 10 paartjes Schreeuwarenden.
Het gebied herbergt ook zoogdieren zoals wolven, bruine beren, lynxen, bevers, otters, wasbeerhonden en elanden. De
vliegende eekhoorn komt er voor maar is erg lastig te zien. De kans op beren, lynxen en wolven is ook erg klein
gezien de grootte van het gebied.
Een bezoekerscentrum ligt op de onverharde weg tussen Joesuu en Köpu.
natuurcentrum ©Peter van de Braak
Sooma park ©Peter van de Braak
Sooma park ©Peter van de Braak
Hier is zelfs een parkeermogelijkheid gemaakt, toiletten en BBQ plaatsen zijn er. In het park zijn diverse
uitgezette wandelingen te maken.
Wij besluiten de beverwandeling te maken.
start wandeling ©Peter van de Braak
Kleine Vliegenvanger ©Peter van de Braak
Kleine Vliegenvanger ©Peter van de Braak
Al in het begin van deze wandeling worden we verwelkomt door de zang van een Kleine Vliegenvanger.
Een overvliegende Appelvink liet zich ook mooi zien. Bij de rivier aangekomen zien we waarom dit de beverwandeling
heet.
beverwandeling ©Peter van de Braak
beverwandeling ©Peter van de Braak
beverwandeling ©Peter van de Braak
Diverse om geknaagde bomen liggen er.De bever heeft hier flink huisgehouden. De burcht en een gemaakt dam is hier goed
te zien. Verderop zien we de Bonte Vliegenvanger zitten.
rivierbos ©Peter van de Braak
Bonte Vliegenvanger ©Peter van de Braak
Bonte Vliegenvanger ©Peter van de Braak
Een specht was verderop aan het roepen. Na lang zoeken zagen we deze , en ja hoor het was de
Witrugspecht met zijn gestreepte rug.
bos ©Peter van de Braak
bos ©Peter van de Braak
Witrugspecht ©Peter van de Braak
Een Wespendief kwam nog laag overzeilen. na deze mooie wandeling zijn we naar de rivier gereden, waar ook een
wandeling uitgezet. Hier was een Sprinkhaanzanger aan het zingen. In het bos ook weer de Kleine vliegenvanger!
Op de terugweg zagen en hoorden we nog de Wielewaal en Kwartelkoning. Terugkomend bij het hotel konden we meteen aan
tafel!
Voor het raam zat een prachtige Nachtpauwoog
avondeten ©Peter van de Braak
Nachtpauwoog ©Peter van de Braak
Nachtpauwoog ©Peter van de Braak
Donderdag 25 mei
Ook deze ochtend werd de Sperwergrasmus gezien, de Roodmussen en Draaihalzen lieten zich steeds beter zien.
Draaihals©Peter van de Braak
Draaihals ©Peter van de Braak
omgeving hotel ©Peter van de Braak
Sperwergrasmus ©Peter van de Braak
Grauwe Klauwier ©Peter van de Braak
Grauwe Klauwier ©Peter van de Braak
Het leek wel of het aantal naarmate de week toenam. Ook een mannetje Grauwe Kiekendief kwam langs gevlogen. Ons plan
was om de gebieden rondom Haapsula te gaan bekijken. Voordat we daar aankwamen zagen we een zandafgraving, wat ons
toch wel interessant leek. Dit was een goede keuze, naast de Oeverzwaluw en Boomleeuwerik zat er een koppeltje
Kuifduikers op deze plas (58.909 / 23.557).
zandafgraving©Peter van de Braak
Kuifduiker ©Peter van de Braak
Bruine Kiekendief©Peter van de Braak
Deze waren prachtig door de telescopen te zien! Een alarmerende Kleine Plevier vloog op, het signaal om weer verder
te gaan. Een Bruine Kiekendief vloog met nestmateriaal rond.
In Haapsula, een dorpje met nostalgische huizen reden we richting de baai. Achter een groot hotel ligt een steiger
waarvandaan je goed zicht hebt over het water. Een enkele IJseend was er wel aanwezig, maar natuurlijk ook weer een
Zeearend.
Haapsula©Peter van de Braak
Haapsula ©Peter van de Braak
Gele Kwikstaart©Peter van de Braak
Diverse Visdieven vlogen er rond, waarvan er één toch wel erg groot was. Jawel hoor, een Reuzenstern met zijn enorme
rode snavel vloog langs, een leuke waarneming. Aan de ander zijde van het water zat een groepje Gele Kwikstaarten,
op het water Tafel-en Kuifeenden.
Haapsula©Peter van de Braak
IJseend ©Peter van de Braak
IJseend ©Peter van de Braak
Ten Noordoosten van Haapsula was een plek bekend om de Citroenkwikstaart. Deze hebben we hier niet gezien, wel
Tapuiten en gewone Gele Kwikstaarten. In het riet was de Grote-en Kleine Karekiet aan het zingen.
Roodmussen hoorde we hier ook (waar niet!).
Na Haapsula weer richting Matsulapark, waar we nog enkel torens niet bezocht hadden. De eerste toren was voorbij het
dorpje Pagasi. In dit dorpje zijn we nog gestopt voor de Grauwe Vliegenvanger, Spotvogel, Noordse Nachtegaal en
Appelvink.
Pagasi©Peter van de Braak
Spotvogel ©Peter van de Braak
Spotvogel ©Peter van de Braak
Deze ijzeren toren staat aan de Kasari rivier (58.755 / 23.844), en is lopend vanaf de parkeerplaats te bereiken (1 km).
Kasari ©Peter van de Braak
rivier Kasari ©Peter van de Braak
Uitzicht ©Peter van de Braak
Hier zagen we Grutto’s, Oeverloper, Watersnip, Buidelmees en enkele Kraanvogels.
Een prachtig uitzicht met hier ook in de verte een Eland.
De volgende en ook picknick plek werd het bezoekerscentrum van het Matsulapark (58.727 / 23.803).
Matsulapark ©Peter van de Braak
picknick ©Peter van de Braak
uitkijktoren ©Peter van de Braak
Vanuit hier zijn er diverse wandelingen te maken (nabij een rivier). Soorten die we er gezien hebben zijn; Sperwer,
Paapje, Braamsluiper, Grauwe Klauwier, roepende Roerdomp).
Het meest zuidwestelijke plekje hebben we als laatste bezocht. Hier is een fikse wandeling te maken, wat ons
eigenlijk niet veel meer dan enkele Brandgans opleverde. Op de parkeerplaats kwam prachtig een Visarend voorbij
gevlogen.
Kramsvogel ©Peter van de Braak
Kramsvogel ©Peter van de Braak
De Kramsvogels deden zich hier tegoed aan de bessen! Helaas was het weer tijd geworden om terug naar het hotel te
gaan, waar we net voor etenstijd nog een Goudhaantje scoorde!
Vrijdag 25 mei
Het gebied voor het hotel verveeld geen dag, iedere dag werden er weer nieuwe soorten gezien. De Roodmussen maar ook
de Koekoeken namen in aantal toe.
Koekoek ©Peter van de Braak
Roodmus ©Peter van de Braak
Roodmus ©Peter van de Braak
Ons doel vandaag was de magic corner zoals Dave Cosney die beschrijft. Deze is in een bosgebied bij Laiksaäre
(58.053 / 24.693). Volgens Dave is dit de plek voor de Grauwe Fitis en Hazelhoen. Via de weg naar Massiaru komen we
bij het beruchte bos uit.
Hier de busjes geparkeerd voor het gebied waar je niet verder in mag. Lopend langs dit gebied zagen we de
Rouwmantel, een toch wel zeldzame vlinder.
Laiksaäre ©Peter van de Braak
verboden gebied ©Peter van de Braak
Rouwmantel ©Peter van de Braak
Diverse Kleine Vliegenvangers zitten er in het bos, maar nog geen Grauwe Fitis. Een gedeelte van de groep besluit
terug te keren richting auto, een ander gedeelte loopt het rondje om het bos. De groep die terug liep had geluk, de
Grauwe Fitis liet zich opeens horen en ook goed zien. Een wel erg beweeglijke vogel is het wel!
Na de fikse wandeling van de rest van de groep reden we richting Massiaru, waar we inkopen moesten doen.
Midden in het dorpje was gelukkig een winkeltje waar we flink ingeslagen hebben.
winkeltje ©Peter van de Braak
winkeltje ©Peter van de Braak
Op naar een mooie picknickplaats, nou die hebben we gevonden. Bij een kleine kijktoren was een prachtige picknickplaats
ingericht, compleet met WC en BBQ plaats. (57.975 / 24.626).
Tijdens de lunch leuke soorten om ons heen; Roodmus, Kneu, Paapje, Appelvink en een zingende Krekelzanger. De
Krekelzanger liet zich even mooi zien. De overstekende adder nog mooier!
picknickplaats ©Peter van de Braak
oude put ©Peter van de Braak
adder ©Peter van de Braak
Onze weg ging verder naar het Nigula Bog natuurreservaat. Vanuit de parkeerplaats (58.008 / 24.711) hebben we een
wandeling gemaakt.
Via knuppelbruggetjes loopt een wandelpad lang een grote waterplas. Helaas konden we niet volledig rondlopen doordat
een gedeelte van de plankenroute verrot was (jammer).
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
Vanuit de kijktoren zagen we een Korhoen. Op de waterplas Brilduikers. Van de aanwezige spechten hebben we alleen de
Grote Bonte Specht gezien. Voor de parkeerplaats zat nog een groepje Goudplevieren tezamen met Kieviten.
Na dit mooie weer gaan we weer richting de kust, richting Kabli. Hier is een enorm ringstation (Helgolandtype) wat
in het najaar wordt gebruikt.
Kabli ©Peter van de Braak
ringstation ©Peter van de Braak
Grutto ©Peter van de Braak
Bij het bezoekerscentrum werd de Boomklever gezien, aan de kust Middelste Zaagbekken. Wat verderop waren enkele
visvijvers met een observatietoren (58.182 / 24.466), dit bleek wel een erg mooie vogelplek te zijn. Diverse
Grutto’s, Tureluurs, Kemphanen zaten vooraan het gebied.
Vanuit de parkeerplaats naar de torens zagen we Zeearend, Zomertalingen, Grote Karekieten en hoorde we zelfs de
Porseleinhoen.
kijktoren ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
Rietzanger ©Peter van de Braak
Helaas hadden we voor dit gebied weinig tijd en gingen we terug naar het hotel.
Zaterdag 26 mei
Deze dag moesten we gaan verkassen en afscheid nemen van dit mooie hotel. Natuurlijk gaan we via natuurgebieden naar
het volgende hotel. Ons eerste doel was een gebied onder Audru. Hier is een waterplas naast een golfbaan (58.400 /
24.359) wat interessant kon zijn. Nu dat bleek ook wel, al vrijwel direct zagen we Roodhalsfuten op deze plas, maar
ook Slobeenden, Brilduikers, Kemphanen. Uiteindelijk zagen we ook een doelsoort de Citroenkwikstaart, prachtig!
Rondom deze plas hebben we er meerdere gezien. Een late Taigarietgans zat ook nog aan het meer. De Brilduiker zwom er
met haar jongen rond.
We hebben er nog gezocht naar Buidelmezen, maar helaas niet gehoord en/of gezien. Maar de Citroenkwikstaarten lieten
zich er wel erg mooi zien!
Citroenkwikstaart ©Peter van de Braak
Citroenkwikstaart ©Peter van de Braak
Veldleeuwerik ©Peter van de Braak
Audru ©Peter van de Braak
Audru ©Peter van de Braak
Rietzanger ©Peter van de Braak
Verder doorgereden kwamen we weer langs het Sooma Nationaal park, waar we ook weer een wandeling hebben gemaakt.
Bij de parkeerplaats (58.530 / 25.261) wat ook weer een complete ingerichte picknickplaats was hebben we onze lunch
genuttigd. De wandeling van 5 km liep ook door een moerasgebied over een goed aangelegde plankenroute.
Sooma ©Peter van de Braak
Tapuit ©Peter van de Braak
Boompieper ©Peter van de Braak
Een Tapuit was aan het zingen vooraan het hoogveengebied. In het hoogveengebied zagen we diverse Bosruiters in hun
biotoop. Één van de leden begreep dat je beter niet van de plankenroute af kan wijken, je zakt diep in de modder..
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
natte broek ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
plankenroute ©Peter van de Braak
Terugkomend bij de parkeerplaats zat nog een Gekraagde Roodstaart en vele Fluiters.
Bosruiter ©Peter van de Braak
Bosruiter ©Peter van de Braak
Gekraagde Roodstaart ©Peter van de Braak
Via het bosgebied zijn we verder gereden richting ons nieuwe hotel. In de buurt van Suure- Jaani hebben we diverse
opvliegende Hazelhoenen gezien (58.551 / 25.319). Na dit fraaie bos zijn we richting Tartu gereden, waarbij het
landschap wel aan het veranderen was, het werd heuvelachtiger. Hier kwamen we ook diverse groepen Roeken tegen. Rond
zessen kwamen we aan bij ons hotel in Ilmatsalu (58.389 / 26.559), wat toch anders oogde als ons vorige hotel. We
werden er welkom geheten en de kamers weerden verdeeld.
Dit hotel ligt aan diverse oude visvijvers, wat natuurlijk veel vogels aantrekt. Al snel na het uitpakken van de
spullen gingen de meeste de vijvers verkennen.
hotel ©Peter van de Braak
visvijvers ©Peter van de Braak
visvijvers ©Peter van de Braak
Grote Karekieten en Rietzangers zongen er en natuurlijk onze dagelijkse soort de Roodmus was er aanwezig! Wat
verderop bij de vijvers zagen we Visdiefjes en een Wilde Zwaan.
De Buidelmees liet zich hier ook horen (weer een soort erbij). In de schemer hoorde we voor het hotel de
Kwartelkoning roepen.
Zondag 27 mei
Ook hier was het vroeg opstaan, nog voor het ontbijt vogelen! Rondom het hotel vlogen vele Kramsvogels, blijft voor
ons toch wel apart. De Noordse Nachtegaal liet zo vroeg al zijn mooie zang horen, maar om deze vogel te zien is toch
best moeilijk. Dit geldt ook voor de Buidelmees die zich overal liet horen maar zich af en toe liet zien.
uitzichttoren ©Peter van de Braak
visvijvers ©Peter van de Braak
Wilde Zwaan ©Peter van de Braak
De Wilde Zwaan was wat luidruchtiger, en best wild tegenover elkaar. Wat verderop de visvijvers is een
observatietoren waar een broedende Wilde Zwaan te zien was. Na het ontbijt zijn we vertrokken richting Alam-Petja.
Alam-Petja ligt een 30km toen noordwesten van Tartu. Met Sooma is Alam-Petja een van de favoriete natuurgebieden in
Estland. Het is een groot wetland gebied (310 km2) met diverse meanderende rivieren, hooilanden, hoogveengebieden,
meren en gemengde (rivier)bossen. Een groot gedeelte valt onder het reservaat. Dit gebied is nog zo ongeschonden,
doordat het vroeger als Russisch militair oefengebied werd gebruikt. Soorten als Wolven, Bruine Beren, Lynxen en
Vliegende Eekhoorns komen hier voor. De diverse rivieren Emajogi, Polsamaa en Pedja zetten in het voorjaar een groot
gedeelte van het gebied onder water. Het gebied is rijk aan Spechten en Roofvogels. Door de uitgestrektheid blijft
het moeilijk om de soorten bij elkaar te sprokkelen.
Voordat we naar Alam Pedja rijden gaan we naar een heuvel, genaamd “Hollywood Hill”(58.470 / 26.360)
Vanaf deze heuvel zijn de Schreeuw-en Bastaard arenden te zien. Helaas hadden wij geen geluk, maar zagen we wel
prachtig een Wespendief overkomen. Een Grijskopspecht liet zich ook even zien en horen.
Hollywood Hill ©Peter van de Braak
Hollywood Hill ©Peter van de Braak
Hollywood Hill ©Peter van de Braak
Een paar kilometer verderop was een weg die overging in een bospad, hier zouden we gaan lopen. Vanaf de
parkeerplaats (58.470 / 26.360) zijn we het gebied ingelopen (4km).
Na een groot gedeelte lopend door een naaldbos, veranderd dit in een nat gebied. Hier staat weer een enorme
vogelkijktoren.
Alam-Petja ©Peter van de Braak
Alam-Petja ©Peter van de Braak
Alam-Petja ©Peter van de Braak
Een erg mooie wandeling, maar niet vogelrijk. Soorten als Fluiter, Witte- en Gele Kwikstaart en Bruine Kiekendief
hebben we gezien. Een wandeling met fraai weer door zo’n gebied blijft echter wel imposant! We besloten om terug te gaan
naar het hotel en ’s avonds hier terug te gaan voor de nachtvogels.
Bij het hotel hadden we nog even tijd. Een Visarend kwam prachtig langs gevlogen. Het nest ven de Buidelmees was ook
gevonden.
Buidelmees ©Peter van de Braak
Buidelmees ©Peter van de Braak
nest van Buidelmees ©Peter van de Braak
Na het eten zijn we eerst naar de plek van de Poelsnip gegaan. Deze plaats (58.426 / 26.518) is net voor de brug
over de Emajogi aan de rechterkant. Net voor een gebouw gaan we hier links en rijden een 300meter door. Rond half 8
waren we er, de zon was nog net niet onder.
De Kwartelkoning hoorden we vrij dichtbij, deze liet zich jammer genoeg niet zien. De Poelsnippen echter wel!
baltsplaats Poelsnip ©Peter van de Braak
baltsplaats Poelsnip ©Peter van de Braak
Poelsnip ©Peter van de Braak
Diverse zagen we er omhoog komen uit het hoge gras. Een prachtig gezicht zo met een zonsondergang. Zelfs een
Houtsnip kwam baltsend voorbij en in de verte hoorde we de Wielewaal..
Van hieruit zijn we toch nogmaals naar de plek van de middag gegaan voor de nacht(bos)vogels.
Een Krekelzanger was goed te horen. En ook hier weer een opvliegende Hazelhoen langs het zandpad. Bij de
parkeerplaats zijn er vele naar de grote toren gelopen, alwaar ze bolderende Korhoenders hebben gehoord. Bij de
parkeerplaats kwam diverse keren een baltsende Houtsnip voorbij. En zelfs de Nachtzwaluw liet zich horen en zelfs
zien. Terugrijdend naar de harde weg zijn we op diverse open plekken stil blijven staan in de hoop op uilen. Op één
plaats
hoorde we de Dwerguil prachtig roepen. Met een goed gevoel gingen we terug naar ons hotel.
Maandag 28 mei
Bijna onze laatst hele dag in Estland. Deze dag begon natuurlijk met een wandeling bij de visvijvers. In één van de
betonnen opvangbakken werd een bever gezien. Deze was waarschijnlijk in deze bak gevangen en kon er niet meer uit.
Met een paar stokken en geroep hebben we deze bever uit deze bak gered.
betonnen opvangbak©Peter van de Braak
bever ©Peter van de Braak
bever ©Peter van de Braak
De in de bak aanwezige vissen zijn hierbij ook vrijgelaten..Rondom de visvijvers zagen we nog de Zwarte Stern,
Dwergmeeuw, Snor en Sprinkhaanzanger. Een Zwilde Zwaan was geringd met ene blauwe halsband. Deze Wilde Zwaan was bij
navraag 2 jaar geleden geringd in Illmatsula en overwinterend in Duitsland aangestroffen.
Grote Karekiet ©Peter van de Braak
Rietzanger ©Peter van de Braak
Wilde Zwaan ©Peter van de Braak
Vandaag gaan we naar het natuurgebied Aardla. Dit gebeid staat bekend om de Citroenkwikstaart en Poelruiter. Bij
Ülenurme (58.324 / 26.748) parkeren we de auto en lopen richting het gebied. De aannemer ter plekke is bij de
zandhoop met broedende Oeverzwaluwen aan het werk. Hopelijk blijven er nog nesten bespaard. Zodra we het natte
gebied inlopen horen we de Porseleinhoen roepen. In de verte zien we diverse Zwarte Sternen vliegen. Ook de
Kwartelkoning is hier aanwezig. Helaas kunnen we niet verder doorlopen, het pad staat onder water.
Via Reola rijden we het gebied rond, we stoppen op een binnendoor weg (58.302 / 26.742), waar we 2 Schreeuwarenden
over zien komen, prachtig! Hier zien we ook Bruine Kiekendieven en Raven overkomen, welke naar de aanwezige
vuilnisbelt vliegen. Nabij Aardlapalu gaan we na een bushalte rechtsaf richting Aardla. Hier parkeren we de auto
(58.317 / 26.768) en lopen richting observatietoren.
Voor de toren zien we de Citroenkwikstaarten (4 stuks) zitten.
Aardla ©Peter van de Braak
Citroenkwikstaart ©Peter van de Braak
Citroenkwikstaart ©Peter van de Braak
Prachtig hebben we deze soort kunnen zien. Wat verderop zat de Sprinkhaanzanger en in het riet de Snor te zingen. Op
de plas werden Zomertalingen gezien.
Aardla ©Peter van de Braak
Sprinkhaanzanger ©Peter van de Braak
Aardla ©Peter van de Braak
Vanuit dit punt zijn we toch maar naar de stinkende vuilnisbelt gegaan. Hier vind tenslotte je vaak mooie soorten, zoals
Baltische of Heuglin’s Meeuw.
vuilnisbelt ©Peter van de Braak
Pontische Meeuw ©Peter van de Braak
Raaf ©Peter van de Braak
Op de “ruikende” vuilnisbelt waar we toch niet echt welkom zijn zien we Roeken, Raven, Kokmeeuwen en wel een
Pontische Meeuw.
We vervolgen onze weg en houden de 61 aan richting Pölva. Net voor Pölva ligt Taevaskoja, hier ligt een kloof. Op de
parkeerplaats (58.113 / 27.049) nemen we onze lunch voordat we de wandeling gaan beginnen. Tijdens de lunch horen we
ook hier de Kwartelkoning krexen..
Taevaskoja ©Peter van de Braak
Taevaskoja ©Peter van de Braak
Taevaskoja ©Peter van de Braak
De wandeling loopt door een mooie naaldbos en komt uit bij een klein stuwmeer. Hierdoor ontstaat er een snelstromend
water.
Naast de bosvogels zoals Fluiter, Vink, Zwartkop, Goudhaantje zien we ook de Witte Kwikstaart en zelfs de voor
Estland zeldzame Waterspreeuw.
Wat verderop op het pad kruipt een Hazelworm, deze wordt op de foto vastgelegd.
Hazelworm ©Peter van de Braak
Hazelworm ©Peter van de Braak
stuwmeer ©Peter van de Braak
Een Grauwe Fitis liet zich zelfs hier goed horen en ook zien, gelukkig heeft nu iedereen van de groep deze soort op
zijn lijstje staan.
Taevaskoja ©Peter van de Braak
Taevaskoja ©Peter van de Braak
Witte Kwikstaart ©Peter van de Braak
Na deze mooie kloof waar de hele rondwandeling niet een aanrader is (erg ver) vervolgen we onze weg. Het volgende
doel zijn de Rapina polders.
De Rapina polders zijn in de jaren 50 ontstaan doordat ze een dijk gegraven hadden tussen het enorme meer en de
moerassen. Twee kolchozen beheerden in de communistische tijd dit enorme gebied, veelal voor veeteelt, maar ook
werden er gewassen verbouwd. Door een Natura-2000 project werden in 2005 1500ha beschermd. In de herfst trekken hier
vele ganzen door , met name Kolganzen. We rijden naar de aanwezige observatietoren (58.147 / 27.500).
Rapina polders ©Peter van de Braak
observatietoren ©Peter van de Braak
Rapina polders ©Peter van de Braak
Helaas is het erg droog in deze omgeving. Erg veel soorten zien we dan ook niet. Goudplevieren zitten er nog op het
veld tezamen met Kieviten. Ver in de verte zien we een Visarend en Zeearend vliegen. We besluiten om naar het Peipsi
meer te gaan. Hier staat ook een observatietoren, waarbij je een uitzicht hebt naar Rusland (58.147 / 27.500).
Hier zagen we een Zeearend komend van Rusland, maar ook Dwergmeeuwen, Oeverlopers en natuurlijk de Roodmus. Hoog
over kwam een Steenarend, deze was prachtig te volgen. Roodmussen lieten zicht ook hier weer prachtig zien.
Rapina polders ©Peter van de Braak
observatietoren ©Peter van de Braak
Rapina polders ©Peter van de Braak
Rapina polders ©Peter van de Braak
Roodmus ©Peter van de Braak
Roodmus ©Peter van de Braak
Op de terugweg besloten we nogmaals naar Aardla te gaan, de plek waar we de Schreeuwarenden hadden gezien.
Op de doorgaande weg (58.302 / 26.743) zagen we diverse Poelruiters vliegen, helaas te ver voor foto’s. Ook vandaag
gaan we met een voldaan gevoel naar ons hotel terug.
Dinsdag 29 mei
Helaas is het einde van deze mooie reis in zicht. Ons doel vandaag is om het Endla-reservaat te verkennen.
Dit Endla-reservaat is een 7600Ha groot en ligt centraal in Estland, een 20 km van Jogeva. Ook dit reservaat bestaat
uit enorme hoogveengebieden, met grote meren zoals het Endlameer, rivieren en uitgestrekte bossen.
Vanuit de parkeerplaats bij Tooma (58.711 / 26.405) vertrekken diverse wandelroutes (6km). We besluiten de 6km route
te lopen. Al snel zien we bij een modderplasje diverse Zwaluwen modder pakken. Prachtig gezicht zoals ze dit doen.
Een Huiszwaluw alleen modder, terwijl de Boerenzwaluw er plantenmateriaal bij pakt.
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
Putter ©Peter van de Braak
Boerenzwaluw ©Peter van de Braak
Huiszwaluw ©Peter van de Braak
Huiszwaluw ©Peter van de Braak
Een Putter komt er ook bij, maar dan om te drinken. Onderweg zien we diverse soorten, met opvallend veel Fluiters in
het bos. De wandeling door het hoogveen is net als voorgaande wandelingen indrukwekkend, wat een uitgestrekte
natuurgebieden heeft Estland toch.
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
De plankenpaden zijn vaak erg goed bijgehouden.
Bij de eerste observatietoren maken we onze gebruikelijke groepsfoto. Bij het grote meer aangekomen zien we een
Zeearend en vele verschillende Libellen die we niet op naam kunnen brengen. Zelfs hier zien we overvliegend een
Steenarend. In het riet roept de Roerdomp en zingen diverse Rietzangers. Een zingende Koperwiek brengt ons in
verwarring, deze horen we in Nederland niet zingen.
In het bos zitten diverse Bonte en Kleine Vliegenvangers, maar ook Zwarte- en Kuifmees. De wandeling is toch verder
dan we verwacht hadden, deze 6 km is blijkbaar verdubbeld. Na enige tijd komen we bij de hoge uitkijktoren uit.
Vanuit deze 15 meter hoge toren heb je een mooi overzicht over het meer en het hoogveengebied. Hier zien we o.a.
Kraanvogels en Wilde Zwanen. Na deze toren wordt het rode pad steeds meer onbegaanbaar, door de modder lopen we
door.
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
wolvensporen ©Peter van de Braak
We zien diverse sporen die wel erg sterk lijken op wolvensporen. Raven alarmeren boven onze hoofd. Uitgeput komen we
uiteindelijk bij de auto’s aan. Velen waren echter al eerder terug en hadden een Kwartelkoning zien lopen! Na deze
tocht zijn we huiswaarts
gekeerd. Een enkeling is nog naar de visvijvers gegaan voor een laatst blik. Het weer begon ook om te slaan en dit
na alle dagen zon.
Woensdag 30 mei
Een wandeling zat er deze ochtend niet in, het regende. Wat hebben we de afgelopen dagen toch een geluk gehad. Want
Estland ziet er met regen toch net wat anders uit.
hotel ©Peter van de Braak
Endla-reservaat ©Peter van de Braak
terugreis ©Peter van de Braak
Na de spullen ingepakt te hebben zijn we naar Talinn gereden, waar om half twaalf het vliegtuig vertrok.
Estland heeft op velen van ons toch een bijzondere indruk achtergelaten. Enorme uitgestrekte natuurgebieden, waarbij
wandelpaden, picknickplaatsen erg goed verzorgt zijn. De mensen zijn er erg behulpzaam en vriendelijk. Voor de
vogelsoorten is het wel sprokkelen om ze te vinden. Uiteindelijk hebben we als groep in deze 9 dagen 181 soorten
gezien/gehoord.
groepsfoto©Peter van de Braak
De onderstaande vogelsoorten hebbben we waargenomen;
01. Aalscholver |
31. Gaai |
61. Houtduif |
91. Kuifeend |
121. Roerdomp |
151. Visdief |
02. Appelvink |
32. Geelgors |
62. Houtsnip |
92. Kuifmees |
122. Roodborst |
152. Waterhoen |
03. Bergeend |
33. Gekraagde Roodstaart |
63. Huismus |
93. Kwartelkoning |
123. Roodhalsfuut |
153. Waterral |
04. Blauwe Reiger |
34. Gele Kwikstaart |
64. Huiszwaluw |
94. Matkop |
124. Roodmus |
154. Waterrietzanger |
05. Boerenzwaluw |
35. Gierzwaluw |
65. IJseend |
95. Meerkoet |
125. Scholekster |
155. Watersnip |
06. Bontbekplevier |
36. Goudhaan |
66. IJsvogel |
96. Merel |
126. Schreeuwarend |
156. Waterspreeuw |
07. Bonte Kraai |
37. Goudplevier |
67. Kauw |
97. Middelste Zaagbek |
127. Sijs |
157. Wespendief |
08. Bonte Strandloper |
38. Grasmus |
68. Kemphaan |
98. Nachtzwaluw |
128. Slobeend |
158. Wielewaal |
09. Bonte Vliegenvanger |
39. Graspieper |
69. Kievit |
99. Noordse Kwikstaart |
129. Smelleken |
159. Wilde Eend |
10. Boomklever |
40. Grauwe Fitis |
70. Klapekster |
100. Noordse Nachtegaal |
130. Smient |
160. Wilde Zwaan |
11. Boomleeuwerik |
41. Grauwe Gans |
71. Kleine Barmsijs |
101. Noordse Stern |
131. Snor |
161. Winterkoning |
12. Boompieper |
42. Grauwe Gors |
72. Kleine Karekiet |
102. Oeverloper |
132. Snor |
162. Wintertaling |
13. Boomvalk |
43. Grauwe Kiekendief |
73. Kleine Plevier |
103. Oeverzwaluw |
133. Sperwer |
163. Witgat |
14. Bosrietzanger |
44. Grauwe Klauwier |
74. Kleine Vliegenvanger |
104. Ooievaar |
134. Sperwergrasmus |
164. Witrugspecht |
15. Bosruiter |
45. Grauwe Vliegenvanger |
75. Kleine Zwaan |
105. Paapje |
135. Spotvogel |
165. Witte Kwikstaart |
16. Braamsluiper |
46. Grijskopspecht |
76. Kluut |
106. Patrijs |
136. Spreeuw |
166. Witvleugelstern |
17. Brandgans |
47. Groene Specht |
77. Kneu |
107. Pijlstaart |
137. Sprinkhaanzanger |
167. Witwangstern |
18. Brilduiker |
48. Groenling |
78. Knobbelzwaan |
108. Pimpelmees |
138. Steenarend |
168. Wulp |
19. Bruine Kiekendief |
49. Grote Bonte Specht |
79. Koekoek |
109. Poelruiter |
139. Struikrietzanger |
169. Zanglijster |
20. Buidelmees |
50. Grote Karekiet |
80. Kokmeeuw |
110. Poelsnip |
140. Tafeleend |
170. Zeearend |
21. Buizerd |
51. Grote Lijster |
81. Kolgans |
111. Porseleinhoen |
141. Tapuit |
171. Zilvermeeuw |
22. Citroenkwikstaart |
52. Grote Mantelmeeuw |
82. Koolmees |
112. Putter |
142. Tjiftjaf |
172. Zilverplevier |
23. Draaihals |
53. Grote Zaagbek |
83. Koperwiek |
113. Raaf |
143. Topper |
173. Zomertaling |
24. Dwergmeeuw |
54. Grote Zilverreiger |
84. Korhoen |
114. Regenwulp |
144. Torenvalk |
174. Zomertortel |
25. Dwerguil |
55. Grutto |
85. Kraanvogel |
115. Reuzenstern |
145. Tuinfluiter |
175. Zwarte Mees |
26. Ekster |
56. Havik |
86. Krakeend |
116. Rietgans |
146. Tureluur |
176. Zwarte Roodstaart |
27. Stormmeeuw |
57. Hazelhoen |
87. Kramsvogel |
117. Rietgors |
147. Turkse Tortel |
177. Zwarte Specht |
28. Fitis |
58. Hazelworm |
88. Krekelzanger |
118. Rietzanger |
148. Veldleeuwerik |
178. Zwarte Stern |
29. Fluiter |
59. Heggenmus |
89. Kruisbek |
119. Ringmus |
149. Vink |
179. Zwartkop |
30. Fuut |
60. Holenduif |
90. Kuifduiker |
120. Roek |
150. Visarend |
|