Vogelwacht Uden goes Bulgarije
Onder deze noemer gaan we elk voorjaar naar een buitenlandse bestemming. Dit jaar zijn we van 7 tot en met 17 mei 2011 naar Bulgarije geweest met maar liefst 24 personen. We hebben een geweldige tijd gehad. Alvorens we dat van dag tot dag beschrijven iets meer over Bulgarije, zijn natuurgebieden en uiteraard de vogels.
Bulgarije
Bulgarije (Bulgaars: България, Balgarija), officieel de Republiek Bulgarije (Bulgaars: Република България, Repoeblika Balgarija), is een land in Zuidoost-Europa, gelegen in het oosten van de Balkan en ten zuiden van de rivier de Donau. Het land heeft een bevolking van 7.204.687 (2009) inwoners en een oppervlakte van 110.912 km². Sofia is de hoofdstad en met ruim 1,2 miljoen inwoners de grootste stad van het land. Andere belangrijke steden zijn Varna en Burgas (de belangrijkste havens aan de Zwarte Zee van Bulgarije), Plovdiv en Ruse.
Landschap
Het land is 110.910 km² groot en heeft een grote verscheidenheid aan landschappen. Zo heb je er de Zwarte Zeekust van 354 km lengte die van Turkije naar Roemenië loopt en bedekt is met vele inhammen. Maar ook de vallei van de rozen tussen het Balkan- en Sredna Gora gebergte. Vruchtbare vlakke valleien langs de Donau en andere rivieren. Grote gedeelten van het land zijn typisch Balkan, grote droge gedeelten die door schapen en geiten beweid worden. Bulgarije is een bergachtig land. De hoogste berg is de Musala (2.925 m) in het Rilagebergte gelegen ten zuiden van Sofia. Het landschap lijkt op de Alpen en bevat 130 pieken boven de 2.000 meter, gletsjervalleien, meren en druipsteengrotten. Verder naar het zuiden, in het Piringebergte is de op twee na hoogste berg gelegen (Vihren 2.914 meter). Het Balkangebied is weer geheel anders. Hier is wel de langste bergketen van het land gesitueerd dwars door Bulgarije van Sofia naar de Zwarte Zeekust. Het heeft relatief lage bergen (hoogste punt Botev op 2.376 meter) en is zwaar bebost. Het oostelijk Rhodopesgebergte is bezaaid met een vriendelijke conifeerachtige begroeiing, terwijl het westelijke gebergte meer bergachtig is en wordt gedomineerd door de overblijfselen van vulkanische oorsprong.
Vogels van Bulgarije
De combinatie van berg-, laagland- en kustvogels in Bulgarije is overweldigend. Bedreigde vogels als Kroeskoppelikaan, Witoogeend, Keizerarend en Scharrelaar hebben belangrijke broedpopulaties in Bulgarije. Ook vogels die elders zeldzaam zijn in Europa komen in ruime aantallen voor in Bulgarije, zoals Vale Gierzwaluw, Veldrietzanger, Isabeltapuit, Bonte Tapuit en Balkanvliegenvanger. Bulgarije is een van de beste oostelijke landen voor roofvogels. Arendbuizerd, Balkansperwer, Slangenarend, Dwergarend, Schreeuwarend, Keizerarend, Vale Gier en Aasgier broeden in Bulgarije. Tijdens de lentetrek kunnen tienduizenden Schreeuwarenden doortrekken. Ondanks dat de Monniksgier niet meer broedt in Bulgarije verschijnt de soort regelmatig in het Oostelijk Rhodopegebergte. Alle tien soorten Europese spechten komen hier voor. Wat te denken van Alpenheggemus, Strandleeuwerik, Witrugspecht (Lilfordi) en Drieteenspecht (Alpinus). Moerasjes langs de Zwarte Zeekust en de Donau herbergen kolonies van Zwarte Ibis, Lepelaar, Vorkstaartplevier en diverse reigersoorten.
Deze gebieden zijn ook belangrijk voor trekvogels, zoals Roze Pelikaan en diverse roofvogels die in grote getale voorbij komen in het voorjaar. De hoge bergen hebben de alpenachtige vogelsoorten zoals Steenpatrijs, Rotskruiper, Alpenkauw, Alpengierzwaluw, Rotszwaluw en Notenkraker. Andre opmerkelijke soorten die we kunnen tegenkomen zijn Rotsklever, Maskerklauwier, Griekse Spotvogel, Balkanbergfluiter, Spaanse Mus en Zwartkopgors.
Hierbij het relaas van dag tot dag
Zaterdag 7 mei 2011 (Dag 1)
We vertrokken met mooi weer om 13.00 uur vanaf de Groenhoeve om naar vliegveld Eindhoven te gaan. Om circa half vier zaten we alle 24 in het vliegtuig en stegen op richting Sofia. In het vliegtuig heeft Jan-Willem de deelnemers gevraagd hoeveel soorten we tijdens deze reis denken te gaan zien. De aantallen wisselden tussen 179 soorten en 209 soorten. De verwachtingen zijn hoog! In Sofia was het weer iets minder als in Nederland, maar het was op dit moment droog. Jan zag direct enkele Vale Gierzwaluwen overkomen.
Voordat we de drie busjes hadden en iedereen gesetteld was in zijn/haar busje was het al donker. In een vreemd land in het donker rijden is niet zo prettig, maar het eerste stuk was een prima snelweg. Bij Pazardzik zijn we de snelweg afgegaan en gingen we op zoek naar ons hotel. De navigatie moest ook nog aan het land wennen, maar na een stukje fout gereden te zijn, waarbij we een broedende Ooievaar in het straatlantaarnlicht gezien hebben, kwamen we aan bij het hotel. Gauw eten, het was inmiddels al tien uur geweest. Het bier en de wijn lieten we ons goed smaken, zodat we met een volle buik het bed zijn ingegaan. Alvorens Peter en Jan-Willem de luiken dicht deden, hoorden we nog een Dwergooruil.
Zondag 8 mei 2011 (Dag 2)
Vandaag gaan we naar Trigrad en rijden het Rhodopegebergte in. Voor het ontbijt van acht uur waren al veel leden in het parkje grenzend aan het hotel te zien. Jan kon het werk niet laten en ging stoep leggen. Veel Putters, Turkse Tortels en zelfs een Wielewaal.
Het weer was druilerig. Op de weg naar boven hebben we diverse stops. Bij een houtzagerij zagen we een Notekraker, Rouwmees, Geelgors, Glanskop en Boomleeuwerik.
Iets verder boven op een pas zagen we een Beflijster, Zwarte Mees, Goudhaan en Roodpootvalk. Het heeft zelfs iets gesneeuwd. Bij een water aangekomen zagen we een Bosruiter en hoorden we eerst het geluid van een Grijskopspecht. Deze vogel ging vlakbij in een boom naast de weg zitten. De fotografen maakten overuren. Overal waren Bonte Kraaien te zien. Een Zwarte Ooievaar liep aan de overkant van een meertje. Hier zijn we even gestopt, wat ons ook nog een Rotszwaluw opleverde!
De wegen zijn hier zo slecht dat we al slalommend reden. Maar op een gegeven moment kulde het Jan-Willem toch en reden we in een kuil. De band sloeg meteen lek, zodat we de reserveband moesten aanspreken. In enkele minuten hadden we de auto leeg en was de reserveband eronder gelegd. We komen nou eenmaal voor het vogelen. We naderen de Trigrad kloof.
Trigrad Kloof
De Trigrad kloof is niet de enige plek in Bulgarije waar de Rotskruiper te zien is, het is wel de bekendste omdat de kalkstenen muren makkelijk te bereiken zijn zonder de bergen in te trekken. Slechtvalk, Alpengierzwaluw, Rotszwaluw, Roodstuitzwaluw, Waterspreeuw, Grote Gele Kwikstaart, Zwarte Roodstaart en Grijze Gors kunnen hier ook gezien worden. De kloof ligt in het westelijk Rhodopegebergte, wat totaal anders is als het oostelijk deel.
We hadden echter pech, door het slechte weer waren alleen Slechtvalken en Raven te zien.
We reden de kloof uit en zijn naar Yagodina gegaan. Hier hadden we nog iets tijd om voor het donker de omgeving te verkennen. Een schitterende omgeving, waar de tijd nog heeft stil gestaan. In hotel Yagodina was het goed toeven, wederom smaakte het eten en de bijbehorende alcoholica prima.
Maandag 9 mei 2011 (Dag 3)
Vandaag hadden we een lange reis voor de boeg. Enkele fanatiekelingen waren al om 6.00 uur opgestaan. Bij het ontbijt kwamen de verhalen over een Dwergooruil en Europese Kanarie. Besloten werd om dit eerst te bekijken. Het Dwergooruiltje liet zich prachtig zien, ook hier zijn mooie plaatjes geschoten. Tijdens de wandeling door de velden zagen we ook Goudvink, Braamsluiper, Vuurgoudhaan en in het dal was de roep van de Bosuil goed te horen.
Het weer was nu stukken beter, zodat besloten werd om toch eerst nog een bezoek te brengen aan de Trigrad kloof. En dit keer hadden we meer geluk, een tweetal exemplaren van de Rotskruiper lieten zich mooi zien, ook hier zijn enkele mooie opnames van gemaakt. Boven in de kloof waren de Slechtvalken aan het jagen op onder andere de Vale Gierzwaluwen.
Op weg naar het stuwmeer van Studen Kladenetz hebben we diverse stops gemaakt. Op een gegeven moment pakten we een verkeerde afslag en moesten omkeren. We hadden echter meteen een Ortolaan in beeld, zodat iedereen de auto uit ging. Hier bleef het niet bij, Grauwe Gorzen zijn talrijk maar we zagen ook een Schreeuwarend, Buizerd en Arendbuizerd. Verderop nog Wespendief en Slangenarend.
Het begon ook steeds warmer te worden. Kardzali is een redelijke plaats. Bij het verlaten van de stad hebben we even buiten de stad de omgeving gescand. Het leverde een Roodkopklauwier, Wielewaal en Grauwe Gors op.
Nog iets verder zijn we rechtsaf gegaan en door een Turks sprekend dorpje gekomen. Iets buiten het dorp eindigde de weg en hadden we een mooi uitzicht op het stuwmeer. Voordat we hier aankwamen hadden we al enkele Zwarte Ooievaars in vlucht gezien en vlogen er veel Bijeneters. Aan het einde van de straat in het veld mooi een heleboel Spaanse Mussen te zien, maar ook een Isabeltapuit, Zwartkopgors en Balkan Gele Kwikstaart
.
We waren in de buurt van ons onderkomen. Een Steenuil liet zich nog mooi zien. Het hotelcomplex Arda is schitterend gelegen in een bocht van de Arda. Het hotelpersoneel kon echter geen woord Engels of Duits en wij geen Bulgaars. Communiceren was moeilijk. Maar toch kregen we duidelijk wanneer we gingen eten. Tijdens het eten stapte ook onze gids binnen, genaamd Iordan. Deze kon voortreffelijk Engels, zodat het communiceren weer makkelijk ging. De gids verbleef ook in dit hotel om morgenvroeg eerst een wandeling in de omgeving te maken en dan de hele dag met ons op pad te gaan.
Dinsdag 10 mei 2011 (Dag 4)
Voordat we gingen ontbijten zijn we om zes uur met onze gids Iordan de omgeving wezen bekijken. Dit leverde de nodige Wielewalen op, maar ook al een Nachtzwaluw, IJsvogel en Sperwergrasmus en een Raaf met een ei in de snavel. Maar ook een Balkankwikstaart, Kleine Klapekster en overvliegende Aasgier.
We gingen richting Madzharova, maar alvorens er te komen stopten we bij een steile rotswand. Hier broedde een Rotsklever, die we na enig speurwerk in en uit het gemetselde holletje zagen vliegen. Langs de Arda vloog een Balkansperwer.
Madzharovo
Iets oostelijker van Studen Kladenec ligt Madzharovo, een oud mijnwerkersdorp. Het dorp ligt rond de rivier in de heuvels van het oostelijk Rhodopegebergte.
Broedvogels zijn hier onder andere Zwarte Ooievaar, Vale en Aasgier, Slangenarend, Dwergarend, Wespendief, Arendbuizerd, Rode en Blauwe Rotslijster, Sperwergrasmus, Orpheusgrasmus, Kleine Zwartkop, Baardgrasmus, Cirlgors, Grijze Gors, Rotszwaluw, Roodstuitzwaluw, Blonde Tapuit, Rotsklever en Rouwmees. Dwergooruil, Steenuil en Syrische Bonte Specht zijn in het dorp te zien. De hellingen en rotsen van Kovan Kaya langs de rivier van het dorp zijn goed voor Vale Gier, Rode en Blauwe Rotslijster, Blonde Tapuit, Rotsklever, Rotszwaluw, Roodstuitzwaluw, Alpengierzwaluw en Grijze Gors. In de lente is er vogeltrek langs de rivier te zien. Roofvogels die hier doortrekken zijn onder andere Visarend, Zwarte Wouw, Schreeuwarend, Dwergarend, Bruine en Grauwe Kiekendief, Balkansperwer en Roodpootvalk. De Bulgaarse Vogelbescherming heeft iets voor Madzharova een gierencentrum ingericht. Op de steile rotsen broeden Vale Gieren die vanuit een schuilhut goed te zien zijn en tevens wordt er op gezette tijden aas uitgelegd. Voordat je bij de schuilhut komt loop je door een bos waar de Balkanbergfluiter mooi te zien was. We hadden nog meer geluk, alle giersoorten, Vale Gier, Aasgier en zelfs de Monniksgier waren aanwezig. Ook konden we de Baardgrasmus in het struikgewas ontwaren. We hebben in het bezoekerscentrum gegeten, wat helaas vrij lang duurde. Normaal zijn we gewend om te picknicken langs de weg, wat veel sneller gaat en zeker zo gezellig is.
Langs de Arda maakten we nog een stop en hier zagen we prachtige vogels. Wat te denken van Oostelijke Blonde Tapuit, Blauwe Rotslijster, Aziatische Steenpatrijs en een Arendbuizerd op nest. Weer iets verder een stop waar we de Sperwergrasmus gezien hebben.
Het werd al later en we moesten naar Topolovgrad. Voordat we hier arriveerden zou de gids ons nog naar een plek leiden waar Maskerklauwieren te zien zouden zijn. We wisten via internet al in de buurt een plek van deze soort. De gids reed hieraan voorbij. Een kilometer of vijf verder werd gestopt. Het weer dreigde wel, er kwam een onweersbui opzetten. Flink gezocht helaas geen gezien
.
We namen afscheid van Iordan en gingen naar Topolovgrad in stromende regen en slalommend om de diverse gaten in de weg te ontwijken. Snel hadden we het hotel Sakar gevonden en konden we dineren. Na het diner werden de diverse waarnemingen weer genoteerd onder de bezielende leiding van Jan Verhoeven. De teller stond inmiddels op 143 soorten.
Woensdag 11 mei 2011 (Dag 5)
Vandaag gaan we richting Zwarte Zeekust. Maar eerst gaan we de omgeving van het Sakargebergte verkennen. Sakargebergte Het Sakargebergte ligt in het zuidoosten van Bulgarije tussen de rivieren Maritsa en Tundza. Het is meer een heuvelachtig gebied dan berggebied. De hoogste top is slechts 856 meter hoog (Visegrad). De combinatie van een gematigd mediterraan klimaat en de aanwezige begroeiing, welke afwisselend bestaat uit open terrein met lage struiken en eik- en loofbossen, maken van deze plek een ideale verblijfplaats voor tal van vogelsoorten. Sakar is de plek in Bulgarije om Zwartkopgors, Griekse Spotvogel, Orpheusgrasmus, Maskerklauwier en Keizerarend waar te nemen. In dit gebied broeden niet minder dan 3 koppels van laatstgenoemde vogel. Rond het hotel was voor het ontbijt begint al veel te zien. De Hop, Roodstuitzwaluw en Huiszwaluw lieten zich mooi zien.
Na het ontbijt zijn we terug gegaan naar Jeruzilamo om weer een poging te wagen om de Maskerklauwier te zien. Onderweg diverse stops waarbij Scharrelaars, Kalanderleeuwerikken, Kwartels en Wespendieven te zien waren.
Op onze internetplek aangekomen zagen we al snel een Maskerklauwier. Maar liefst vier vogels gezien en zelfs het nest van de Maskerklauwier ontdekt. Ook van deze soort zijn geweldige opnames gemaakt.
Via de snelweg zijn we het Sakargebergte weer ingereden waarbij we in een vogelkijkhut gepicknickt hebben. Er verscheen een Schreeuwarend boven onze hoofden, zodat het eten even uitgesteld werd. Hierna gingen we naar Stiht, een plaatsje gelegen aan de Turkse grens. Aan de oude overblijfselen te zien (grenswachten, prikkeldraad) was dit vroeger verboden gebied. Nu is het een prachtig vogelterrein. Helaas reed Jan-Willem een slang dood, die lag te zonnen op de weg. Dit gebeurt vrij vaak, gezien de vele dode slangen die we gezien hebben. Er moest even gestopt worden, waarbij de Keizerarend zich mooi liet zien.
Het waaide echter flink, zodat het stilhouden van de verrekijker niet eenvoudig was. Hier ook veel Ooievaars. In het gebied hebben we nog een water bezocht, waar Fuut, Dodaars, Zwarte Stern en zeer veel Oeverzwaluwen zaten. De weg verder ging voornamelijk door het bos. We hebben een stukje door het bos gelopen en zagen mooie orchideeën, maar ook een Grauwe Vliegenvanger en hoorden een Nachtzwaluw. In het donker arriveerden we in Burgas, Iets buiten Burgas lag ons hotel Pilchevi, in de buurt van de Zwarte Zee. Het avondeten stond klaar, waarbij een zelf gebrouwen aperitief voor de nodige maagtrekkingen zorgde. Uiteraard werd de stand weer opgemaakt.
Donderdag 12 mei (Dag 6)
Voor het ontbijt waren al een aantal op pad geweest, die mooi de Vale Spotvogel en de Noordse Nachtegaal gezien hadden. Na het ontbijt zijn we eerst naar het Atanasovsko meer gereden. Atanasovsko meer Het Atanasovsko meer (1.700 ha) is een ondiep zoutmeer gelegen ten noordwesten van de stad Burgas. Dit wetland met de daar rond gelegen rietvelden en zoetwaterkanalen zijn het hele jaar door een aantrekkingskracht voor vogels. Het meer zelf ligt in de baan van de zogenaamde ‘Via Pontica’ migratieroute. De trekbaan tussen noord en zuid. Elk jaar passeren hier duizenden pelikanen, ooievaars, schreeuwarenden en Wespendieven. Sinds 1984 is dit een Ramsar site en het noordelijk deel van het meer werd uitgeroepen tot natuurreservaat terwijl het zuidelijk deel een bufferzone vormt. Nauwelijks de auto uit zagen we al weer Scharrelaars. We hebben een behoorlijke wandeling gemaakt langs de rietvelden en zagen onder andere; Grote Karekiet, Ralreiger, Wulp en Vorkstaartplevier. Terugrijdend bij een betoncentrale liet de Syrische Bonte Specht en een Kleine Torenvalk zich mooi zien. We gingen naar het volgende meer het Burgasmeer, maar hebben eerst inkopen gedaan voor de picknick.
Burgas of Vaya meer
Dit grote meer is 9,6 kilometer lang en maximaal 4,5 kilometer breed (2.760 ha). Het ligt aan de rand van Burgas en tegen een triest ogend industriegebied. Maar weinig industriegebieden hebben zo’n vogeleldorado te bieden. Weg van de drukke hoofdweg zijn de oevers aan de oostzijde met riet bezet. In het zuidwesten zijn slikvelden en bosjes. Dwergaalscholver, Wouwaap, Kwak, Ralreiger, Purperreiger, Kleine Zilverreiger, Lepelaar, Zwarte Ibis, Witoogeend, Snor, Kleine Karekiet en Grote Karekiet vinden het brakwater aantrekkelijk. Het aantal steltlopers hangt af van de waterhoogte. Steltkluut en Kluut broeden er. Zwarte Ruiter, Poelruiter, Witgat en Kemphaan zijn talrijk in de lente. Het op het eerste gezicht niet aantrekkelijke gebied is in feite de beste plek in Bulgarije voor de beide pelikanen. Grote groepen van Roze Pelikanen verblijven hier tijdens de trek en vaak zitten er ook nog enkele Kroeskoppelikanen tussen.
Bij de eerste stop in Burgas langs een drukke weg zagen we Ralreiger, Woudaap, Kroeskoppelikaan, Kwak, Visdief en Dwergstern. Besloten werd om naar Gorno Ezerovo te gaan om de plas van die zijde te bekijken. Hier staat echter veel riet, waardoor je niet zo dicht bij het water kan komen. Iets voorbij deze plaats gaat de weg omhoog en heb je een beter zicht op de plas. Vandaag was de trek van de Boomvalken aan de gang. Op een gegeven moment hingen er twintig boven onze hoofden. Er zat een Buidelmees in het riet. Van hieruit gingen we naar het Mandra meer en de Poda lagune. Mandra meer Dit is het zuidelijkst gelegen meer van de drie grote meren rondom Burgas. Het voormalige brakwatermeer gevoed door verschillende rivieren en de zee, werd in 1963 afgesloten van de zee door een dam. Momenteel is Mandra een zoetwatermeer van 8 kilometer lang en maximum 1,3 kilometer breed (3.884 ha). Door de afsluiting verdwenen naast de ondiepe meertjes en de rietvelden tevens de geschikte broedplaatsen voor duizenden riet- en watervogels.
Poda lagune
Deze uitstekende plek behoorde vroeger tot het oostelijke punt van het Mandrameer en is circa 100 ha. In de lente zijn in het riet kolonies te ontdekken van de volgende soorten: Kwak, Purperreiger, Kleine Ziverreiger, Lepelaar en Zwarte Ibis. Er zijn drijvende nesten waar Grote Stern, Visdief en Dwergstern op broeden. Ook Tureluur en Kluut broeden hier. Dit alles kan vanaf een uitkijktoren op het bezoekerscentrum gade geslagen worden. Andere soorten die in de lente hier gezien kunnen worden zijn Dwergaalscholver, Klein Waterhoen, Waterral, Geelpootmeeuw, Dunsnavelmeeuw, Zwartkopmeeuw, Witwangstern, Vorkstaartplevier, verschillende steltlopersoorten en Cetti’s Zanger. De niet meer in gebruik zijnde elektrische masten worden meestal bewoond door Aalscholvers. Ondanks dat ze hier niet broeden, zijn vaak Rosse Pelikaan en Kroeskoppelikaan te zien. Poda is op zijn best tijdens de trek voor wadvogels, sterns, meeuwen en roofvogels. Bij het bezoekerscentrum van de Bulgaarse Vogelbescherming hebben we eerst gepicknickt. Een aantal is direct het gebied ingewandeld, terwijl een enkeling eerst boven op de uitkijktoren van het bezoekerscentrum het hele gebied aanschouwde. Dwergaalscholvers broeden volop. Ook was een broedende Zeearend van hieruit te zien. Aalscholvers, Visdiefjes, Zwarte Sterns, Witwangsterns en Witvleugelsterns vlogen af en aan. De wandeling in het gebied leidt naar de Zwarte Zeekust. We zagen onder andere Zilverplevier, Krombekstrandloper, Krooneend, Witoogeend, Terekruiter, en Baardman.
Een geweldig gebied, dat door de Bulgaarse Vogelbescherming met zijn weinige middelen goed beheerd wordt. We hadden nog tijd, zodat we naar het meer van Alepu zijn gegaan. Dit ligt aan de Zwarte Zeekust in een toeristische omgeving. Hier zagen we een Parelduiker op zee en waren Strandplevieren mooi te zien. Ook de Boomkikker hadden we in het vizier.
We zijn weer teruggereden naar Burgas en hebben nog even gestopt bij een uitkijkplek van het Atanasovsko meer. De Zwarte Ruiter en Kluut leverde dit op. Bij het avondeten weer in hotel Pilchevi misten we de sterke drank, maar de stand kwam op 203 soorten te staan. Waarbij bijna alle deelnemers al niet meer in de race waren voor een prijs.
Vrijdag 13 mei 2011 (Dag 7)
Na het ontbijt zijn we eerst teruggereden naar Burgas om bij een kijkplek langs de grote weg nog het Atanasovsko meer over te kijken. Aan deze zijde lagen allerlei slikvelden. Met de auto konden we iets omlaag rijden en hadden we enigszins beschutting van een vissershutje. Voorzichtig de auto uitsluipend hadden we een geweldig gezicht op de vele wadvogeltjes die hier zaten. Temmincks Strandloper, Kleine Strandloper, Krombekstrandloper en zelfs nog een Kanoet, die hier zeldzaam is, hebben we mogen noteren en mogen fotograferen.
Hierna werd koers gezet naar het noorden. Iets buiten Burgas ligt het Pomoriemeer. Hier hebben we de auto geparkeerd, wat Dwergmeeuwen, Zwarte Sterns en Witvleugelsterns opleverde. Toen we wilden vertrekken kwam een grote groep Roze Pelikanen voorbij.
We zijn de binnenlanden ingereden om naar de Dyulinski pas te gaan. Dit is een goed vogeltrekpunt. Echter het hoogtepunt van de trek is al voorbij, zodat dit niet echt de moeite waard was. We hebben hier de boterham genuttigd, waarbij nog wel een grote groep Bijeneters voorbij kwam. Hierna zijn we naar Gorica gereden. In de bossen hebben we prachtig de Balkanvliegenvanger gezien. Dit is de plek in Bulgarije voor deze soort.
Daarna zetten we koers naar het 25 kilometer verder gelegen Kamcija.
Kamcija
Dit broekbos herbergt oude eiken, olmen en essen en is gelegen aan de rivier Kamcija. Het is de plek voor de Balkanvliegenvanger maar soms ook van de muggen. Het gemengde loof- en dennenbos is bezaaid met wegen, hotels, campings en restaurants. Toch kunnen hier alle zeven spechtensoorten gezien worden en de gewone bosvogels. Zwarte Ooievaar, Dwergooruil, en Rouwmees zitten hier ook. Het lange zandige strand ten noorden van de riviermonding is in de lente de moeite waard voor zwaluwen, piepers, kwikstaarten en tapuiten die hier doortrekken. Wij kwamen aan en zagen meteen de Middelste Bonte Specht. De Kamcija langs gelopen naar de Zwarte Zee, wat maar een kort stukje was, leverde niet veel bijzonders op. Teruggekomen bij de auto’s zagen we een Balkanvliegenvanger, Grijskopspecht en werd de holte ontdekt van een Kleine Bonte Specht.
We moesten nog een eind naar Kavarna. Op tijd kwamen we aan in Kavarna, zodat besloten werd om snel nog een bezoek aan Kaap Kaliakra te brengen. Kaap Kaliakra De variatie aan vogels op deze twee kilometer lange landtong is opmerkelijk. Dit komt door de grote diversiteit aan landschappen. Vanuit Balgarevo rijden we naar de kaap en zien we de eerste struiken voordat het steppeachtige landschap opdoemt. Hier zijn Roodpootvalk, Sakervalk, Arendbuizerd, Griel, Kalanderleeuwerik, Kortteenleeuwerik, Duinpieper, Kleine Klapekster, Hop, Izabeltapuit, Blonde tapuit, en Zwartkopgors te zien. Meestal zijn er ook groepen van Rosse Spreeuw waar te nemen. Het ravijn aan de linkerzijde herbergt een Oehoe. Iets verder bij de ruïnes en de parkeerplaats bevinden zich kliffen die goed zijn voor Bonte Tapuit en Alpengierzwaluw. Kuifaalscholvers zitten op de rotsen zo’n zestig meter naar beneden. Een pad rechts van de gebouwen leidt tot een café en naar de uiterste punt van de kaap. Palen en netten voor de kust zijn bezet door meeuwen en sternen. Kaliakra is een flessenhals waar vaak vogels tijdens de trek even uitrusten. Kleine Vliegenvanger en diverse zangers kunnen in grote getale aanwezig zijn. Ons bezoekje in de schemering leverde al de volgende soorten op: Sperwergrasmus, Bonte Tapuit, Wielewaal en Hop. Dat beloofde wat voor morgen. Ons hotel Venera was wat moeilijk te bereiken voor de navigatie. Na enig navraag bereikten we het prachtig gelegen hotel. We werden hartelijk onthaald, het eten en drinken ging er uitstekend in.
Zaterdag 14 mei 2011 (Dag 8)
Het hotel lag pal aan de kust op een helling, zodat we vanuit het hotel prachtig over de Zwarte Zee konden kijken. Voor het ontbijt konden we al de trek bekijken van Wielewalen, Zwarte Ibis en Vale Spotvogel. Peter Vlamings wist te melden dat er hier meer Wielewalen zaten dan Merels!. We hebben snel ontbeten om zo al vroeg naar de Kaap te kunnen gaan.
De dag begon al goed met enkele Grielen en Kalanderleeuweriken. Een Haas sprintte voorbij. Op de Kaap ligt een oude nederzetting die bezocht kan worden. Er wordt wel entree geheven, zodat ook wij de tolpoort doorgingen. Voor ons is het echter meer te doen om de vogels dan om de ruïnes. Iets voorbij de slagboom had je een rij bosjes.
Hier was volop vogeltrek te bewonderen. Vandaag stonden blijkbaar de vliegenvangers op het programma. Grauwe Vliegenvanger, Bonte Vliegenvanger en Kleine Vliegenvanger lieten zich volop en in groten getale zien, met daartussen enkele Sperwergrasmussen.
Bij de ruïnes moet de Bonte Tapuit zitten en jawel hoor. Op het hoogste punt kijk je diep naar beneden en daar zaten de beloofde Kuifaalscholvers. De enige plaats in Bulgarije waar je deze soort kan zien. Er vloog een Roodpootvalk over die vergezeld werden door vele Alpengierzwaluwen. We besloten om hier de groepsfoto te maken, het duurde nog wel een poos voordat iedereen aanwezig was en de foto gemaakt kon worden.
Terug naar Kavarna hebben we de auto’s weer vol getankt en de nodige proviand ingeslagen. Op weg naar Darankulak.
Darankulak
Dit natuurlijke kustwetland is gescheiden van de zee door een rij duinen en kan verdeeld worden in drie hoofdgroepen, het zogenaamde Arendenmoeras in het noorden, het grote brakwatermeer in het midden en rietmoeras in het zuidoosten. Dwergaalscholver is het hele jaar hier te zien. Broedvogels zijn Roerdomp, Wouwaap, Purperreiger, Witoogeend, Vorkstaartplevier, Bruine Kiekendief, Snor, Zwartkoprietzanger, Bosrietzanger, Kleine Karekiet, en Grote Karekiet. Maar de grootste reden om hier naar toe te gaan is de Veldrietzanger, die hier gemakkelijk te zien is. De beide pelikaansoorten worden ook vaak gezien. Dwergstern, Kleine Plevier, en Strandplevier nestelen in de duinen. In de omgeving zijn Griel, Scharrelaar, Bijeneter, Kleine Klapekster, Balkankwikstaart. Kalanderleeuwerik, Kortteenleeuwerik, Vale Spotvogel, Spaanse Mus en Zwartkopgors. In de trektijd is alles mogelijk, Roze Pelikaan, Dwergaalscholver en Witoogeend zijn algemeen in de lente. Aangekomen in het gebied hebben we eerst de nodige boterhammen ingeslagen. Het was warm en de boterhammen smaakten prima. In de velden rondom waren Kalanderleeuweriken en Kortteenleeuweriken te zien. Camping Kopmoc aan de kust zou het mooiste punt zijn. Onderweg verschillende Scharrelaars, maar ook weer veel vliegenvangers. Bij de camping de auto geparkeerd en het duin ingelopen.
We zagen meteen een Wouwaap en Ralreigers. In de bomen verderop zit een grote kolonie Dwergaalscholvers. Het riet voor ons is bijzonder interessant: Grote Karekiet, Snor en de zeldzame Veldrietzanger in een blik te zien. Er zijn prachtige foto’s gemaakt. We hebben een hele tijd genoten van dit schouwspel. Het werd al later en we wilden ook nog naar Sabla
.
Sabla
Dit is een complex van drie brakwatermeren, Sabla, Ezerets en Tuzla (het meest zoute) afgescheiden van de Zwarte Zee door zandduinen. Sabla en Ezerets zijn door een kanaal met elkaar verbonden. De omgeving bestaat uit water, grote rietvelden, zoutmoerassen, slikvelden, duinen en weiland. Deze mix van biotopen heeft voor een grote variatie aan broedvogels gezorgd, zoals Wouwaap, Roerdomp, Witoogeend, Casarca, Klein Waterhoen, Dwergstern, Rouwmees, Bosrietzanger, Snor, Grote Karekiet en Veldrietzanger. We parkeerden de auto’s weer bij een camping. Hier hadden we een prachtig zicht over een plas die pal aan de zee ligt. Er was zelfs een verhoging gemaakt zodat over het riet gekeken kon worden. Witkopeend, Winter- en Zomertaling, Tafeleend, Pijlstaart, Dodaars, Purperreiger, Koekoek en zelfs in de schemer mooi een Klein Waterhoen aan de voet van het riet.
Snel terug naar Kavarna, want om 21.00 uur zou het eten opgediend worden. Deze dag had weer vele nieuwe vogels opgeleverd, zodat Jan tevreden is dat de stand op 222 soorten gekomen is. Niemand heeft dus de juiste soortenstand geraden.
Zondag 15 mei 2011 (Dag 9)
Voor het ontbijt kon vanaf het balkon van het hotel weer vogeltrek waargenomen worden. Maar ook een school dolfijnen die langs kwam, was goed te zien met de telescoop en weer een Parelduiker. Vlakbij het hotel lag een modderplas waar de zwaluwen mooi hun metselmateriaal verzamelden. Vandaag een heel eind rijden om naar Srebarna te gaan.
Srebarna natuurreservaat
Srebarna is een overblijfsel van de eens talrijke meertjes langs de Donau. Het merengebied heeft rietvelden, steppen, wijnvelden en agrarisch landschap dat regelmatig onder water loopt. Een broekbos scheidt het meer van de Donau. Dit is de enige plek in Bulgarije waar de Kroeskoppelikaan broedt, maar ook soorten als Geoorde Fuut, Roodhalsfuut, Dwergaalscholver, Grote Zilverreiger, Kleine Zilverreiger, Purperreiger, Ralreiger, Kwak, Wouwaap, Lepelaar, Zwarte Ibis en Zeearend zijn hier te bewonderen. Ook broeden hier Krakeend, Zomertaling, Slobeend, Tafeleend en Witoogeend. Witwangstern is hier de algemene moerasstern. Het riet herbergt soorten als Waterral, Snor, Zwartkoprietzanger, Grote Karekiet en Baardman. In de omgeving kunnen volgende soorten voorkomen: Ooievaar, Zwarte Wouw, Bruine Kiekendief, Bijeneter, Hop, Kalanderleeuwerik, Kleine Klapekster, Balkan Orpheusgrasmus en Ortolaan. Dit is nog niet alles, Syrische Bonte Specht, Kleine Bonte Specht, Grijskopspecht, Groene en Zwarte Specht bevolken de omringende bossen. Er is ook een educatief centrum waar de nodige informatie te verkrijgen is over dit gebied. Onderweg zijn we eenmaal gestopt, wat opvalt is dat hier toch ook grootschalige landbouw bedreven wordt. Een Koekoek vloog voorbij. Op de parkeerplaats voor Srebarna heb je een prachtig overzicht op de plas. Alles is echter wel ver weg. We zagen door de telescoop Kroeskoppelikanen die hier broeden en Witoogeenden. In het dorpje werden we omgeleid, er was blijkbaar iets cultureels te beleven. We hebben veel mensen in klederdracht gezien, die graag voor ons poseerden.
In een bocht van de weg zaten in een steile zandwand Bijeneters te broeden. Aangekomen bij het bezoekerscentrum, bleek dit dicht te zijn. We zijn naar beneden gelopen om dichter bij het water te komen. Het nestje van een broedende Buidelmees werd ontdekt en uiteraard ook de vogel. Veel Scharrelaars en Wielewalen. Een mooi gebied, maar als we geweten hadden dat dit de oogst was, waren we niet zo’n eind gereden. Na de picknick werd dan ook snel besloten om de Kaap nog te gaan bezoeken. Bij het open stuk net na Balgovera zagen we Kortteenleeuwerik en volop de zeldzame Kalanderleeuwerik. Bij de Kaap aangekomen ging elk busje zijn eigen weg. Wij hebben ons busje voor de slagboom gestald en zijn het veld ingelopen. Veel Spaanse Mussen en Kleine Vliegenvangers. Er zat een Zwartkopgors mooi in de top van een boom te fluiten. We konden de trek waarnemen van Kleine Zilverreigers en diverse Wespendieven. De Bonte Tapuiten aan de kust waren ook weer te zien.
Op een gegeven moment was er paniek bij Annelies Timmerman. Annelies had een Velduil zien langskomen. Jan, Lies en Sandra ook. Het beestje was vlakbij in een bosje neergedaald. Na enige tijd konden wij allemaal (van busje 1) deze prachtige vogel zien, de rest heeft de Velduil gemist. Op de Kaap kun je naar beneden waar een watertje ligt tegen een rotswand. Volgens de boeken moet hier een Oehoe zitten. Wij noemden dit gebiedje het paradijs, zo mooi gelegen.
Helaas Oehoe niet gezien, wel weer een Sperwergrasmus. Aan de kust weer een Parelduiker en Bonte Tapuiten. Of het afgesproken was, ontmoeten we iedereen weer in dit paradijs. In de schemer zijn we weer naar hotel Venera gereden.
Maandag 16 mei 2011 (Dag 10)
Alweer de voorlaatste dag. Het noodzakelijke terugrijden begon. Vandaag ontzettend lang in de auto gezeten. De eindbestemming is het museumdorp in Koprivistica. Bij Trojan zijn we de Trojanski Planina, een bergrug overgestoken. De pas ligt op 1.648 meter hoogte. Hier hebben we uiteraard gepauzeerd.
Het was er wel behoorlijk koud. Dit leverde toch weer een nieuwe soort op de Waterpieper was hier mooi waar te nemen. Een aantal van ons is naar een gigantisch monument op de top van de pas gelopen. Als we iets vroeger in het seizoen zijn moet dit een mooie trekpost zijn. Voor broedvogels was het nu nog te vroeg.
En verder om toch voor het donker in Koprovistica aan te komen. Dit lukte. We hadden zelfs nog even tijd om het dorpje te verkennen. Een zeer leuk dorpje uit hout opgetrokken. Door het dorpje loopt een watertje waar de Grote Gele Kwikstaart te zien was en uiteraard ook de Waterspreeuw, zelfs met jongen. Het eten in hotel Bashtina Kashta was uitstekend, maar moe door de reis zijn velen bijtijds het bed ingedoken. Morgenvroeg moeten we bijtijds aanrijden om het vliegtuig niet te missen.
Dinsdag 17 mei 2011 (Dag 11)
Voordat we richting Sofia gaan heeft iedereen het dorpje voor het ontbijt nog bekeken. Wat jammer dat we hier niet langer konden blijven. Zeer de moeite waard. We zagen bij het kerkhof heel toepasselijk Kruisbekken. Maar ook Goudhaan, Vuurgoudhaan, Appelvink en Goudvink lieten zich mooi zien. Maar de tijd drong, omdat we richting Sofia moesten.
De auto’s nog voltanken in de buurt van het vliegveld, iedereen afzetten en auto’s inleveren. Het ging allemaal zeer voorspoedig, zodat we op tijd incheckten en met Wizz-air om 12.55 uur Sofia verlieten. De vlucht ging ook voorspoedig, zodat we een half uur eerder landden op Eindhoven, waar toch de meeste familieleden klaar stonden om ons huiswaarts te brengen. Een fantastische reis zat er weer op. De vele foto’s zijn weer op een rij gezet, zodat we deze reis weer een keer in onze gedachten kunnen beleven en anderen kunnen laten zien dat vogelen in Bulgarije top is.
We sloten af met maar liefst 228 soorten. Hierbij de waarnemingen:
| 01. Aalscholver | 39. Dwergaalscholver | 77. Heggenmus | 115. Kwak | 153. Rosse Waaierstaart | 191. Vink |
| 02. Aasgier | 40. Dwergmeeuw | 78. Hop | 116. Kwartel | 154. Rotsklever | 192. Visdief |
| 03. Alpengierzwaluw | 41. Dwergooruil | 79. Houtduif | 117. Lepelaar | 155. Rotskruiper | 193. Vorkstaartplevier |
| 04. Appelvink | 42. Dwergstern | 80. Huismus | 118. Maskerklauwier | 156. Rotszwaluw | 194. Vuurgoudhaan |
| 05. Arendbuizerd | 43. Ekster | 81. Huiszwaluw | 119. Matkop | 157. Rouwmees | 195. Waterhoen |
| 06. Baardgrasmus | 44. Europese Kanarie | 82. IJsvogel | 120. Meerkoet | 158. Roze Pelikaan | 196. Waterpieper |
| 07. Baardman | 45. Fazant | 83. Izabeltapuit | 121. Merel | 159. Scharrelaar | 197. Waterral |
| 08. Balkanbergfluiter | 46. Fitis | 84. Kalanderleeuwerik | 122. Middelste Bonte Specht | 160. Scholekster | 198. Watersnip |
| 09. Balkankwikstaart | 47. Fuut | 85. Kanoet | 123. Monniksgier | 161. Schreeuwarend | 199. Waterspreeuw |
| 10. Balkansperwer | 48. Gaai | 86. Kauw | 124. Nachtegaal | 162. Sijs | 200. Wespendief |
| 11. Balkanvliegenvanger | 49. Geelgors | 87. Keizerarend | 125. Nachtzwaluw | 163. Slangenarend | 201. Wielewaal |
| 12. Beflijster | 50. Geelpootmeeuw | 88. Kemphaan | 126. Noordse Kwikstaart | 164. Slechtvalk | 202. Wilde Eend |
| 13. Bergeend | 51. Gekraagde Roodstaart | 89. Kievit | 127. Noordse Nachtegaal | 165. Slobeend | 203. Winterkoning |
| 14. Bijeneter | 52. Gele Kwikstaart | 90. Klein Waterhoen | 128. Notenkraker | 166. Snor | 204. Wintertaling |
| 15. Blauwe Reiger | 53. Geoorde Fuut | 91. Kleine Bonte Specht | 129. Oeverloper | 167. Spaanse Mus | 205. Withalsvliegenvanger |
| 16. Blauwe Rotslijster | 54. Gierzwaluw | 92. Kleine Karekiet | 130. Oeverzwaluw | 168. Sperwer | 206. Witoogeend |
| 17. Boerenzwaluw | 55. Glanskop | 93. Kleine Klapekster | 131. Ooievaar | 169. Sperwergrasmus | 207. Witte Kwikstaart |
| 18. Bontbekplevier | 56. Goudhaan | 94. Kleine Mantelmeeuw | 132. Oostelijke Blonde Tapuit | 170. Spotvogel | 208. Witvleugelstern |
| 19. Bonte Kraai | 57. Goudvink | 95. Kleine Plevier | 133. Oostelijke Vale Spotvogel | 171. Spreeuw | 209. Witwangstern |
| 20. Bonte Strandloper | 58. Grasmus | 96. Kleine Strandloper | 134. Ortolaan | 172. Staartmees | 210. Woudaap |
| 21. Bonte Tapuit | 59. Grauwe Gans | 97. Kleine Torenvalk | 135. Paapje | 173. Steenloper | 211. Wulp |
| 22. Bonte Vliegenvanger | 60. Grauwe Gors | 98. Kleine Vliegenvanger | 136. Parelduiker | 174. Steenpatrijs | 212. Zanglijster |
| 23. Boomklever | 61. Grauwe Kiekendief | 99. Kleine Zilverreiger | 137. Patrijs | 175. Steenuil | 213. Zeearend |
| 24. Boomkruiper | 62. Grauwe Klauwier | 100. Kluut | 138. Pijlstaart | 176. Steltkluut | 214. Zilverplevier |
| 25. Boomleeuwerik | 63. Grauwe Vliegenvanger | 101. Kneu | 139. Pimpelmees | 177. Strandplevier | 215. Zomertaling |
| 26. Boomvalk | 64. Griekse Spotvogel | 102. Knobbelzwaan | 140. Purperreiger | 178. Syrische Bonte Specht | 216. Zwarte Ibis |
| 27. Bosrietzanger | 65. Griel | 103. Koekoek | 141. Putter | 179. Tafeleend | 217. Zwarte Mees |
| 28. Bosruiter | 66. Grijskopspecht | 104. Koereiger | 142. Raaf | 180. Tapuit | 218. Zwarte Ooievaar |
| 29. Bosuil | 67. Grijze Gors | 105. Kokmeeuw | 143. Ralreiger | 181. Temmincks Strandloper | 219. Zwarte Roodstaart |
| 30. Braamsluiper | 68. Groene Specht | 106. Koolmees | 144. Rietgors | 182. Terekruiter | 220. Zwarte Ruiter |
| 31. Bruine Kiekendief | 69. Groenling | 107. Kortteenleeuwerik | 145. Ringmus | 183. Tjiftjaf | 221. Zwarte Specht |
| 32. Buidelmees | 70. Grote Bonte Specht | 108. Krakeend | 146. Roek | 184. Torenvalk | 222. Zwarte Stern |
| 33. Buizerd | 71. Grote Gele Kwikstaart | 109. Kroeskoppelikaan | 147. Roodborst | 185. Turkse Tortel | 223. Zwarte Wouw |
| 34. Cetti's Zanger | 72. Grote Karekiet | 110. Krombekstrandloper | 148. Roodborsttapuit | 186. Vale Gier | 224. Zwartkop |
| 35. Cirlgors | 73. Grote Lijster | 111. Krooneend | 149. Roodkeelpieper | 187. Vale Gierzwaluw | 225. Zwartkopgors |
| 36. Dodaars | 74. Grote Stern | 112. Kruisbek | 150. Roodkopklauwier | 188. Veldleeuwerik | 226. Zwartkopmeeuw |
| 37. Duinpieper | 75. Grote Zilverreiger | 113. Kuifaalscholver | 151. Roodpootvalk | 189. Veldrietzanger | |
| 38. Dunbekmeeuw | 76. Havik | 114. Kuifleeuwerik | 152. Roodstuitzwaluw | 190. Velduil |