Vogelwacht Uden goes Hungary
Van zaterdag 14 mei tot en met dinsdag 24 mei 2016 hebben we met 23 personen het noordoosten van Hongarije bezocht om de schitterende natuur en uiteraard de mooie vogels te bewonderen. We hebben twee gebieden bezocht die bekend staan om zijn grote vogelrijkdom, te weten de omgeving van Tokaj en de beroemde poesta Hortobagy. Omdat grote gedeelten van de poesta alleen met een gids toepasbaar zijn hebben we de reis door Sakertours laten voorbereiden. Sakertours beschikt over uitstekende lokale gidsen die weten waar de vogels te vinden zijn en ook toegang hier toe hebben. Alvorens onze belevenissen van dag tot dag weer te geven, hierbij een algemeen beeld van de natuur en de vogels in Hongarije.
Landschap
Naar landschap kan Hongarije ruwweg in vier delen opgedeeld worden. Verreweg de omvangrijkste daarvan is de Grote Hongaarse Laagvlakte of de Alföld, ten oosten van de Donau. Deze vlakte beslaat het midden en zuidoosten van het land, waar zich ooit de Hongaarse poesta (vertaald uit het Slavisch: leegte) uitstrekte. In het oosten wordt de vlakte net over de grens in Oekraïne en Noord-Roemenië begrensd door de oostelijke Karpaten. In het zuiden zet de Alföld zich voort in Roemenië en Servië om daar uiteindelijk te eindigen tegen de zuidelijke Karpaten. Midden door de vlakte stroomt de Tisza (584 km), in grootte de tweede rivier van Hongarije. Het tweede landschapstype is dat van de bergen in het noorden (Felföld), langs de grens met Slowakije. Dit is het Noord-Hongaars middelgebergte, gevormd door uitlopers van het noordelijke deel van de Karpaten. Het Hongaarse gebergte wordt weer in verschillende delen onderscheiden. De hoogste berg van het land, de Kékes(1014 m.) ligt in het Mátragebergte, meer naar het oosten begint het Bükkgebergte. Ten westen van de Donau (Duna) zet de Pannonische vlakte zich voort in het glooiende landschap van Transdanubië. Helemaal in het zuiden ligt boven Pécs het Mecsekgebergte, in het zuidwesten vormt de Drau (Dráva) de grens met Kroatië. In het noorden wordt dit deel van het land begrensd door het Transdanubisch Middelgebergte, waarvan het Bakonygebergte het grootste deel vormt. Ten zuiden van de Bakony ligt het Balatonmeer, het grootste meer van Centraal-Europa (596 km²). Boven Boedapest sluiten de Transdanubische en het Noord-Hongaarse bergruggen op elkaar aan. Hier moet de Donau zich bij de Donauknie een weg door de bergen banen. Ten noordwesten van het Transdanubisch Middelgebergte vinden we tenslotte het laatste van de vier hoofdlandschappen, de Kleine Hongaarse Laagvlakte, die zich over de Donau voortzet in Slowakije. Het Hongaarse deel wordt doorsneden door de rivier de Rába en eindigt ten westen van Szombathely tegen de uitlopers van de Alpen.
Vogels
Hongarije is een belangrijk vogelland. De populaties van bijvoorbeeld Grote Zilverreiger, Lepelaar, Keizerarend, Roodpootvalk, Sakervalk, Grote Trap en Waterrietzanger zijn van essentieel belang voor de Europese vogelwereld. Hongarije telt ongeveer 200 regelmatige broedvogels. Net als in Nederland komen hier, dankzij de activiteiten van (steeds meer) fanatieke inventarisaties nieuwe soorten bij. Ongetwijfeld spreekt het vlakke poesta leefgebied het meest tot de verbeelding. Op de poesta kunnen we een aantal standvogels aantreffen die we in Nederland niet kennen, bijvoorbeeld Griel, Grote Trap, Sakervalk en Keizerarend. Dit is dan ook het gebied dat we op deze reis zullen bezoeken. Daarnaast gaan we naar Tokaj en omgeving, hierbij iets meer over deze twee gebieden.
Hortobagy nationaal park en omgeving
Het Hortobagy Nationaal Park beslaat een oppervlak van ruim 50.000 ha. En is het belangrijkste natuurgebied van Hongarije. Een deel is strikt beschermd en alleen toegankelijk met vergunning. Het Nationaal Park en omgeving bestaat uit een verscheidenheid van natuurlandschappen: open steppen (poesta), zoutmeren, moerassen, (kunstmatige) visvijvers, rietlanden en zelfs bossen. Het gebied is van economisch belang voor veeteelt, riet snijden, visteelt, landbouw en bosbouw. Het Hortobagy Nationaal Park is in de eerste plaats een poestareservaat. De poesta of steppe is een landschapstype dat wij in Nederland niet kennen. Steppen zijn natuurlijke open grasvlakten van de gematigde zone met een continentaal klimaat (koude natte winters en hete droge zomers). De poesta is de Hongaarse steppe die niet geheel van natuurlijke origine is, maar die door kap van bomen eeuwen geleden is ontstaan uit een savanneachtige boomsteppe. De poesta is eeuwenlang door begrazing met vee in stand gehouden. In het najaar domineert hoog gras het landschap en oogt de vlakte dor en uitgedroogd. De poesta herbergt een van de grootste populaties van de Grote Trap in Europa. Met wat geluk (trappen zijn ondanks hun grootte vaak lastig te ontdekken in het vlakke landschap, waar ze als ware lijken te versmelten met hun omgeving) krijgen we ze te zien. Andere belangrijke en voor ons aantrekkelijke broedvogels zijn bijvoorbeeld Roodpootvalk, Griel en Kortteenleeuwerik. De steppen zijn ook belangrijk voor een aantal doortrekkende vogels als Dwergarend, Arendbuizerd, Slechtvalk , Steppenkiekendief en Kraanvogels. De steppen herbergen ook opmerkelijke zoogdieren, zoals de Westelijke blindmuis die anders dan ‘onze’ mol met zijn snijtanden graaft, de siesel (een soort grondeekhoorn), de driekleurige muis met zijn extreem lange staart en de hamster. Siesels en Europese hamsters zijn de belangrijkste voedselbron voor de grotere stootvogels als Sakervalk en Keizerarend. Op de poesta treffen we ook verschillende zeldzame veerassen aan zoals bijvoorbeeld Nonius raspaarden en grijze langhoornige runderen. Naast de vogels en zoogdieren komen op de poesta een aantal interessante reptielen en amfibieën voor. De roodbuikvuurpad (met een oranje-wit geblokte buik) en groene pad zijn karakteristieke ‘poesta-padden’ die voor hun voortplanting afhankelijk zijn van hete zomers. Zandhagedissen en smaragdhagedissen zijn de meest opvallende reptielen als ze tussen het gras langs het pad weg ritselen. In de poesta’s van Hortobagy vinden we ook (semi-natuurlijke) wetlands: visvijvers, rietlanden, en moerassen. Hier kunnen we de volgende soorten verwachten: Dodaars, Roodhalsfuut, Geoorde Fuut, Roerdomp, Grote Zilverreiger, Witoogeend, Zeearend, Porseleinhoen, Dwergmeeuw, IJsvogel, Zwartkoprietzanger, Baardmees en Buidelmees.
Tokaj en omgeving
Het plaatsje Tokaj is vooral bekend om de uitstekende witte wijnen die er worden geproduceerd. De wijngaarden bevinden zich in de heuvels achter het dorp, waar ook verlaten groeven zijn. Bij Tokaj stroomt de rivier de Bodrog in de Tisza. Net ten oosten van Tokaj bevindt zich tussen beide rivieren een grote overstromingsvlakte. Hier kunnen we mogelijk Woudaap, Zwarte Ooievaar, Witwangstern en Krekelzanger waarnemen. Opvallend is het voorkomen van beide Europese nachtegalen: de Noorse Nachtegaal en de Nachtegaal. Ze zijn vooral op zang van elkaar te onderscheiden. De extensieve weilanden worden bewoond door Grutto, Kwartelkoning en Sprinkhaanzanger. Ook liggen de Zemplen heuvels in de buurt van Tokaj. Dit gebied behoort tot het beste gebied in Hongarije voor het waarnemen van roofvogels. Er zijn dichte wouden van sparren, haagbeuken en eiken, afgewisseld met open gedeeltes en wijngaarden. Oehoe, Oeraluil, Steenarend en Keizerarend zijn de meest bijzondere soorten van het gebied. De bossen worden onder andere bewoont door Kleine Vliegenvanger, Balkan Vliegenvanger, Appelvink en Fluiter. De open plaatsen herbergen Grauwe Klauwier en Sperwergrasmus.
Reisprogramma
- Zaterdag 14 mei Uden-Eindhoven-Debrecen-Zemplen heuvels →Magita hotel
- Zondag 15 mei Zemplen heuvels→Magita hotel
- Maandag 16 mei Zemplen heuvels met gids→Magita Hotelotel
- Dinsdag 17 mei Zemplen heuvels met gids→Magita hotel
- Woensdag 18 mei Zemplen heuvels→Magita hotel
- Donderdag 19 mei Zemplen heuvels-Hortobagy→Trofea hotel
- Vrijdag 20 mei Hortobagy met gids→Trofea hotel
- Zaterdag 21 mei Hortobagy met gids→Trofea hotel
- Zondag 22 mei Hortobagy→Trofea hotel
- Maandag 23 mei Hortobagy→Trofea Hotel
- Dinsdag 24 mei Hortobagy-Debrecen-Eindhoven-Uden
Zaterdag 14 mei 2016 (Dag 1)
Alle 23 personen waren keurig op tijd om vanaf Eindhoven airport de vlucht met Wizz-air naar Debrecen te nemen. Een snelle vlucht bracht ons keurig op tijd in Debrecen. In het vliegtuig heb ik iedereen gevraagd hoeveel soorten we te zien zouden krijgen. Een klein competitie-element om de spanning er in te houden. De aantallen varieerden van 146 soorten tot 208 soorten. Benieuwd waar we uitkomen.
De busjes stonden al klaar om de komende week ons vervoer te zijn. Ruime busjes, weliswaar aan de buitenzijde niet geheel ongeschonden. Prima voor onze vogeltochten. Uiteraard werd er al meteen gevogeld en rond het vliegveld zagen we al Grauwe Klauwier, Fazant en Grote Karekiet. Van Debrecen moesten we naar ons hotel Magita, gelegen in Erdobenye, een rit van ongeveer anderhalf uur. Omdat het morgen zondag is, hebben we vandaag toch even nog wat boodschappen gedaan. Erdobenye ligt in de Zemplen heuvels en is een werkelijk schitterend gelegen rustig dorpje. We waren net op tijd om het avondeten van 21.00 uur te nuttigen. In de bowlingbar hebben we gelijst en kwamen toch al aan 39 soorten.
Zondag 15 mei 2016 (Dag 2)
Deze dag gaan we zelf de omgeving van Tokaj verkennen. Voor het ontbijt hadden de meeste van ons al een wandeling gemaakt rond Erdobenye. Het is prachtig gelegen in de heuvels, als je het dorpje uit wandelt, waan je je al in een natuurgebied. Wat te denken van Grauwe Vliegenvanger, Zwarte Roodstaart, Wielewaal, Draaihals, Braamsluiper, Sperwergrasmus en Kwartelkoning. Eigenlijk hoeven we hier niet weg.
Toch hebben we na een uitstekend verzorgd ontbijt onze uitgestippelde route gevolgd. Van Erdobenye zijn we naar Bodrog-Kisfalud gegaan om de velden die gevormd zijn door de rivier de Bodrog te bezoeken. Grote Karekiet en Sperwergrasmus hier heel mooi gezien. In een moerasje dook telkens een Bruine Kiekendief in, waarschijnlijk zijn broedplaats.
Bij Tokaj zijn een aantal steengroeven waar kans is op broedende Oehoes. Net voordat we op deze plek zouden aankomen vloog een Zeearend over. Gestopt dus, wat ook nog enkele Raven opleverde. Bij de steengroeve geen Oehoe, maar wel een Schreeuwarend, wat een schitterende vogel met een spanwijdte van zo’n anderhalve meter.
Van Tokaj zijn we naar Tarcal gereden. De velden tussen Tarcal en Prugy zijn uitermate vogelrijk. We zagen hier onder andere Grauwe Klauwier, Roodborsttapuit, Paap, Kievit maar ook enkele Zwarte Sternen. De Sprinkhaanzanger liet zich niet alleen horen maar ook zien. In de lucht een Keizerarend en een Boomvalk. De Keizerarend is een vrij zeldzame arend, die echter in Hongarije op verschillende plekken en zeker rond Tokaj te bewonderen is.
Bij Talya hebben we gepicknickt. We kregen zelf een klein buitje. Ook hier een steengroeve, hebben echter niet veel gezien. Bij Regec zouden we het kasteel gaan bezoeken wat boven op een heuveltje ligt en het uitzicht schitterend moet zijn om roofvogels te bekijken. Echter bij aankomst bleek er een feest te zijn en was het zo druk dat we rechtsomkeer gemaakt hebben. Bij het keren zagen we wel mooi een Steenuil in een holte van een betonnen elektriciteitspaal zitten. De fotocamera’s maakten overuren.
Tussen Ohkta en Tolscva ligt een mooi stukje bos, echter daar aangekomen stond het goed te regenen. Buiten een Vink en Withalsvliegenvanger hebben we hier niet veel meer gezien.
Net voordat we terugkwamen in ons hoteldorpje Erdobenye hoorden we de Kwartelkoning. Na even goed luisteren, hebben alle deelnemers het kenmerkende krassen van een Kwartelkoning gehoord. Na zo’n dag smaakt het eten voortreffelijk. Bij het lijsten kwam de teller op 100 vogelsoorten.
Maandag 16 mei 2016 (Dag 3)
Vandaag hebben we een Hongaarse gids. Maar voor het ontbijt weer de omgeving van het dorpje verkend. Je zou hier wonen! Grauwe Klauwier, Grauwe Gors, Hop, Ooievaar broedend in het dorp, Zwarte Roodstaart en Grauwe Vliegenvanger zijn allemaal vlakbij het hotel te zien.
Iedereen stond keurig op tijd om acht uur klaar, inmiddels was ook de gids Zoltan Petrovics gearriveerd. We konden echter niet beginnen. Busje 2 had startproblemen. Onze bus (busje 1 genaamd, hiërarchie moet er zijn) ging ondertussen de benodigde inkopen doen voor de middagpicknick. Een klein winkeltje met geen pinautomaat is ook een probleem als je weinig Hongaars geld hebt. Hongarije is wel lid van de EEG, maar hebben nog een eigen betaalmiddel de Hongaarse Forint. We konden echter ook met Euro’s betalen. Terug gekomen bij het hotel waren de startproblemen nog niet verholpen, ondanks de aanwezige kennis en startkabels. Dan toch maar het ouderwetse aanduwen. Gelukkig ligt de weg omlaag, zodat dit wel snel ging. Hopelijk dat de accu genoeg oplaadt. De gids bracht ons eerst naar een bosgebied iets buiten Erdobenye. Hier stalden we onze auto’s en zijn lopend verder gegaan. Bij een beukenbos zagen we specht gaten en even later de Middelste Bonte Specht en ook de Zwarte Specht lieten zich goed zien.
Weer iets verder vroeg de gids ons om stil en op onze hoede te zijn. Hier was een broedplek van de Oeraluil. Deze hebben de eigenschap om hun nest jagend te verdedigen. Toen de gids in de buurt van het nest kwam vloog ineens deze prachtige uil over hem heen. Uiteindelijk kwam er toch rust bij de Oeraluil en hebben we zowel het mannetje als het vrouwtje mooi kunnen zien. Ook het nest (in deze buurt hangen zo’n 50 nestkasten) hebben we bekeken. Dit is zo geconstrueerd dat je via een spiegeltje in de dekselrand van de nestkast kan zien of er jongen op nest zitten. Alle Oeraluilen in Hongarije broeden in dit soort nestkasten.
Terug bij de auto bleek dat alle auto’s starten en zijn we naar een open plek onder Tokaj gereden om roofvogels te bekijken. Het was inmiddels zonnig weer, echter de wind was net iets te fel. Hierdoor viel voor de gids de oogst tegen, Schreeuwarend en enkele Slangenarenden!! Door Erdobenye terug zijn we een bos ingereden waar we gepicknickt hebben op een overdekte picknickplek. Raven vlogen over en ook een Boomvalk was hier mooi te zien. Van hieruit zijn we naar een plek gegaan tussen Tarcal en Prugy waar een nest te zien was van de Keizerarend. Op gepaste afstand hebben we het nest en de bewoners kunnen zien. Pa en ma met twee jongen. Geregeld vloog pa of ma van het nest, schitterend. De Keizerarend werd door een Buizerd lastig gevallen en hierna door een Raaf. Het verschil in grootte is goed te zien, een buizerd heeft een spanwijdte van 120 centimeter, een Keizerarend meet 190 centimeter!! Op naar een steengroeve waar we wel een Oehoe zouden kunnen zien. Hier aangekomen zagen we inderdaad twee jongen op het nest zitten. De oude vogels hebben we echter niet gezien. Het weer werd steeds beter.
Bij Tarcal waren we weer in het weidegebied, wat een Natura 2000 gebied is. Een goede bescherming voor dit prachtige gebied. Leuke soorten waren hier de Scharrelaar en de Kleine Klapekster. Via Tokaj zijn we terug gegaan naar het hotel. Ook aan de rand van Erdobenye zou volgens de gids een Oehoe moeten zitten. ’s Avonds na het eten zijn we nog wezen kijken. Bij het kerkhofje van het dorp wel een Bosuil en een Ransuil. De Oehoe niet gezien. Het lijsten na het eten bracht ons op 113 soorten.
Dinsdag 17 mei 2016 (Dag 4)
Ook vandaag gaan we weer met onze gids Zoltan op pad. Voor het ontbijt hebben we ook volop gevogeld. Wat een geweldige omgeving, Sperwergrasmus, Groenling, Huiszwaluw, Kwartelkoning, Wielewaal, Ooievaar en Grote Bonte Specht om maar een paar vogels te noemen.
De gids was keurig op tijd bij ons hotel. Eerst hebben we weer de noodzakelijke boodschappen gedaan, nu in een winkeltje waar pinnen wel mogelijk was, de keuze was ook iets ruimer. Het verse brood gaat er goed in . We reden het dorp uit richting Tolscva. Iets buiten het dorp gestopt voor een herder met schapen. Terwijl busje 2 en 3 dit gade sloegen zagen wij, busje 1 dichtbij een Schreeuwarend. Na enige stuurkunst konden we de vogel van nabij zien. Ook de Wespendief liet zich goed zien, inmiddels ook door busje 2 en 3.
Hierna zijn we naar een bosgebied gegaan om de Witrugspecht te spotten. Ook voor Hongarije een zeldzame soort. Wat de gids ook deed, helaas geen glimp van de Witrugspecht. Hierna zijn we naar het gebied gegaan tussen Ohkta en Tolscva, dit is de plek voor de Waterspreeuw. Echter niet gezien, het hangt van jaar tot jaar af hoeveel regen er valt. Bij veel regen is het water een snel stromend beekje en dus in trek bij de Waterspreeuw. Ondanks dat het dreigde te gaan regenen was het nu een rustig beekje. Het liep alweer tegen de middag en geprobeerd werd om een picknickplek op te zoeken. Ik nam echter de bocht iets te ruim, waardoor ons busje tot aan de as vast kwam te zitten. Na het nodige trek- en drukwerk kwamen we toch weer vrij en kon het verse brood van vanmorgen genuttigd worden. Helaas begon het een klein beetje te regenen. In de buurt van Tokaj, langs de Bodrug wist de gids een prachtig bloemenveld te liggen. Maar het hoogtepunt voor ons was toch wel de Krekelzanger die zich daar vooral goed liet horen, maar ook liet zien. Ook de Grauwe Klauwier kon hier mooi gefotografeerd worden.
We zijn hierna nog naar een steengroeve gereden waar de gids uiteindelijk een Oehoe op nest zag zitten. We moesten zeer de moeite doen om deze ook in het vizier te krijgen. Boven de groeve wel veel Bijeneters. Op de terugweg zagen we nog een draaihals en een Witkopstaartmees. We namen afscheid van Zoltan en dankten hem voor het vele moois dat we gezien hadden. Na het eten uiteraard weer gelijst en de stand is opgelopen tot 118 soorten.
Woensdag 18 mei 2016 (Dag 5)
Vandaag zouden we de noordelijke Zemplen heuvels gaan bezoeken. Voor het ontbijt weer de nodige vogels gezien rond het dorpje.
Na het ontbijt Reden we Erdobenye uit en zagen weer mooi de Schreeuwarend. In het uitgestrekte bos troffen we nog wel een Withalsvliegenvanger aan, verder was in het beukenproductiebos niet heel veel te beleven.
Op een gegeven moment komen we uit bij een stuwmeer waar maar liefst 5 Geoorde Futen zaten. Bij Regec ligt het Regec castle, ook een hoge bult in het landschap, waar roofvogels goed te zien zijn. Het moet dan echter wel wat beter weer zijn. Bij aankomst bleek ook dat het kasteel niet toegankelijk was en zijn we richting Szerencs gegaan. Onderweg hebben we op een leuke plek, een plein midden in het dorp ons brood genuttigd. Van Szerencs zijn we naar Prugy en Tarcal gereden. Iets na Pruggy zijn we weer gestopt op de plek waar we twee dagen geleden de Keizerarend broedend hebben gezien. Ook nu was dit mooi waar te nemen. Deze schitterende weg waar ook enkele plasjes langs liggen zagen we Kluten en een Kleine Zilverreiger. Ook hier zien we meer Grote dan Kleine Zilverreigers. Ook de Kleine Klapekster was weer mooi te zien en in de buurt verbleven zo’n 500 tot 1000 Boerenzwaluwen. Een prachtig gezicht om deze allemaal op de elektriciteitsdraden te zien zitten.
We waren iets vroeger bij het hotel, zodat voor het diner nog een enkeling op pad ging. Deze dag had toch weer enige nieuwe soorten opgeleverd, zodat de teller nu op 124 soorten gekomen is.
Donderdag 19 mei 2016 (Dag 6)
Voor het ontbijt de gebruikelijke soorten als Sperwergrasmus, Europese Kanarie, Grauwe Vliegenvanger, maar ook een Grijskopspecht. Vandaag verlaten we Tokaj en gaan naar de Hortobagy. We rijden van Tokaj naar Tiszadada om hier een moerasgebied langs de rivier de Tisza te bezoeken. Bij Tiszaladany zijn we op een brug gestopt en zagen over een rivierarm soorten als Buidelmees, Witwangstern, Visdief, Grote Karekiet en Bruine Kiekendief op het nest. De Witoogeenden stoven weg bij het naderen van de Bruine Kiekendief.
Bij Tiszadada konden we een route volgen volgens het boekje langs de Tisza. Helaas, deze route is alleen per fiets te volgen. Bij de slagboom hebben we nog wel over een watertje gekeken en zagen Ralreiger, Kwak en Grote Karekiet. Boven ons vloog een jonge Zeearend over, deze zijn nog compleet bruin gestippeld. Er zijn slechtere gebieden te bedenken.
We reden door een schitterend gebied om uiteindelijk bij de kleine Hortobagy uit te komen. Bij Szentistivan hebben we kans op Sakervalk. Helaas niet waargenomen. Na dit dorpje begint echt de poesta, grootschalige grazige velden. Al gauw zagen we een Kleine Klapekster en de eerste Roodpootvalken. De poesta heeft niet veel bomen, maar bij een klein bosje zijn we gestopt en hebben de boterhammen gesmeerd. Inmiddels was het behoorlijk warm geworden. Een Fazant schoot weg en in de lucht zagen we Zwarte Ooievaars. In dit gebied ontzettend veel Grote Zilverreigers.
Na het eten hebben we het zandpad vervolgd en kwamen bij een nat veldje aan. Hier troffen we Zomertalingen, Witwangsternen, Tureluurs, Lepelaars en zelfs twee Kraanvogels aan. De berm was zeer bloemrijk, wat weer veel vlinders aantrok. Op een gegeven moment waren we niet meer aan het vogelen, maar aan het vlinderen. Bijna het gebied uitgereden bij een boerderij lag een vijvertje waar we Dwergaalscholvers en Ralreigers goed te zien kregen. Inmiddels was het laat geworden en moesten we snel naar ons onderkomen. We reden door Hortobagy, wat ook een plaatsje is naar Nadudvar waar ons hotel genaamd Trofea lag. Een schitterend, weliswaar heel erg op jacht georiënteerd onderkomen. De eerste avond zaten we in de hofzaal aan een lange tafel. Het Hongaarse bier ging er goed in. We hebben geen tijd gehad om de omgeving te verkennen, Dat zal de volgende dag wel gebeuren. Het lijsten is wel gedaan en bracht ons op 141 soorten.
Vrijdag 20 mei 2016 (Dag 7)
Bij het wakker worden zagen we dat bij het hotel een vijver ligt, waar veel gevoerd wordt voor de visvangst. Dit trekt echter ook veel vogels aan en we zien dan ook dichtbij enkele Woudaapjes. Veel Grote Karekieten waren aan het nestelen. Overigens werden we om vier uur al gewekt door het tudeljo-geluid van de Wielewaal.
Na het ontbijt hebben we onze gids voor de Hortobagy opgehaald in Balmazujvaros. Keurig op tijd was Zoltan Ecsedi op de afgesproken plek. We kenden de gids uit vroegere excursies, een uitstekende gids. Via het plaatsje reden we meteen de Hortobagy in, in een stuk waar zonder gids niet gekomen mag worden. De poesta is hier behoorlijk nat, er liggen veel plassen en plasjes in. Ideaal voor vogels als Grutto, Steltkluut, Kluut, Vorkstaartplevier, Zomertaling en Wintertaling.
Dit is ook de enigste plek in Hongarije waar een Arendbuizerd broedt en natuurlijk hebben we hem gezien, vergezeld door een Dwergarend, die hier ook niet algemeen zijn. Een prachtig begin met deze gids. In de buurt lag een klein bosje waar we naar toe gelopen zijn. Het bosje herbergt niet alleen een Roekenkolonie, maar ook een kolonie Roodpootvalken. Overal waar je keek waren deze vogels van nabij te zien. Het verschil tussen man en vrouw kwam hier goed naar voren.
In Hortobagy hebben we onze inkopen gedaan voor de middaglunch. Hierna zijn we naar Halasto visvijver gegaan. Aangelegde visvijvers in de Hortobagy waar het stikt van de vogels. Een kleine wandeling voor de middag bracht ons al onder andere Dwergaalscholver, Buidelmees met nest, Witoogeend, Witwangstern, Ralreiger en Grote Zilverreiger. Bij het bezoekerscentrum hebben we onder de overkapping, inmiddels was het warm, ons etenswaar uitgestald en kon het verorberen beginnen. In de poesta zagen we ook Pontische Meeuwen en diverse Futen.
Er is ergens een plek waar de Zwartkoprietzanger, een zeldzame vogel te zien moet zijn. We rijden er naar toe en amper uitgestapt kwam deze vogel naar voren. Echter schoot meteen weer weg en het duurde even voor we de vogel weer goed in beeld kregen. Hier zat ook een Blauwborst te zingen en liet het Klein Waterhoen zich nauwelijks zien, maar wel goed horen. De poesta is bekend om zijn Grote Trappen, echter zijn dit schuwe vogels. We reden met onze drie auto’s dwars door de grasvelden en stopten bij een grote bult in het verder redelijk vlakke land. Op de bult hadden we een geweldig uitzicht over dit stuk van de poesta en zagen we inderdaad vijf Grote Trappen. Het mannetje was aan het baltsen en liet zijn onderveren zien. Ook vlogen Kraanvogels voorbij.
We zijn de poesta uitgereden richting Nadudvar, maar ietsje verder wist de gids in een hoogspanningsmast een koppeltje Sakervalken te zitten. Het nest was goed te zien en ook de maar liefst 3 jongen konden we aanschouwen. Terwijl we stonden te kijken gingen pa en ma Sakervalk op duivenjacht. Na het avondeten weer de stand opgemaakt. We zitten al op 160 soorten.
Zaterdag 21 mei 2016 (Dag 8)
Voordat we de gids opgehaald hebben en voor het ontbijt is er al flink gevogeld rond ons hotel. Al vroeg in de eerste schijnsels van de zon werd de Woudaap vastgelegd. Het nest van de Wielewaal is zelfs gevonden.
Op dezelfde plek in Balmazujvaros hebben we Zoltan opgehaald en hebben de noordoostelijke poesta bezocht. Ook hier de poesta ingereden en gestopt bij een ondergelopen stuk. Veel Kraanvogels in de lucht. Al lopend naar deze natte plek zag Isidro vier Rosse Spreeuwen overkomen. Volgens de gids waren ze vroeg. Meestal kan je de klok er op gelijk zetten en komen ze 24 mei binnen. In het ondergelopen grasland volop eenden als Slobeend, Witoogeend, Krakeend en Zomertaling. Maar ook Geoorde Fuut en Roodhalsfuut hier waargenomen. Tussen de algemene Witwangsternen ontwaarden we echter ook een koppel Witvleugelsternen.
In Tiszacsege hebben we inkopen gedaan en zijn naar de visvijvers van Ohat gegaan. Hier is kans op een Koereiger, maar helaas hadden we vandaag dit geluk niet, wel mooi Buidelmees, Baardman, Snor en Grote Karekiet kunnen gadeslaan. Gegeten hebben we weer bij de overkapping van de Halasto visvijvers. Hierna reden we naar de andere zijde van de poesta, richting ons hotel. Midden in een grootschalig landbouwgebied lag een gegraven water waar een kolonie Kokmeeuwen zat. Hiertussen waren ook Visdief, Pontische Meeuw en enkele Zwartkopmeeuwen te zien en een enkele Kuifmees.
In de buurt van Berretyoujfalu en Földer aan de E40 ligt een heel mooi wetland wat we bezocht hebben. Vooraan zagen we al Bonte Strandlopers. Als grote grazers worden hier Waterbuffels ingezet. Een mooi gebied met Lepelaar, Kluut, Steltkluut, Grutto, Tureluur, Kievit en Bontbekplevier.
Busje 1 moest de gids wegbrengen terwijl de andere busjes terug naar ons hotel gegaan zijn. De gids had echter nog niet genoeg gezien en trakteerde busje 1 op een bezoek in het normaal voor ons niet toegankelijke gebied bij Balmazujvaros. Van dichtbij konden we de Krombekstrandloper en de Bosruiter waarnemen. Bijna tegen het donker kwamen we terug bij het hotel en werd ons gewezen op een boom waar een Ransuil zat te roesten. Na het diner weer het gebruikelijke lijsten, inmiddels gestegen naar 171 soorten.
Zondag 22 mei 2016 (Dag 9)
Vandaag en de komende dagen geen gids meer. Voor het ontbijt nog rond het hotel gevogeld. De Ransuil zat er niet meer, maar was vervangen door een Appelvink. Ook liet een Reebok zich mooi zien. In Nadudvar hebben we de nodige inkopen gedaan om daarna in Hortobagy de groepsfoto te maken. Voordat dit gebeurde hebben we nog wel tickets gekocht om in het gebied te mogen komen. Bij het bezoekerscentrum kon mooi het Vliegend Hert gefotografeerd worden. Neen, dit is geen vogel maar een groot insect wat in Nederland nauwelijks is waar te nemen.
De groepsfoto ging vrij snel en op naar de visvijvers van Ohat. Dit was niet zo’n succes en besloten werd om een wandeling door de poesta te maken bij Kocsujfalu. Een mooie wandeling die bij de parkeerplaats al een zandwand met broedende Bijeneters opleverde. Verder noteerden we Rietgors, Rietzanger, Kleine Karekiet, Scharrelaars, veel Veldleeuwerikken en Roodpootvalk.
Terug bij de auto’s besloten we weer naar de Halasto visvijvers te gaan om te picknicken. We hebben nog een klein rondje gemaakt, maar komen morgenvroeg terug om met een boemeltreintje ver het gebied in te gaan. Het rondje leverde toch nog de volgende soorten op: Buidelmees, Fuut, Witoogeend, Zwarte Ibis, Ralreiger, Hop en Kleine Klapekster. Iets voorbij Hortobagy richting Debrecen ligt aan linkerhand een parkeerplaats met een uitkijktoren. Vlakbij is een bosje wat we bezocht hebben, hier huizen ook Roodpootvalken en een kolonie Roeken. Mooi van dichtbij konden we de Roodpootvalken gade slaan. Opeens paniek, vloog er een Keizerarend over. Ook een Ooievaar liet zich van zeer nabij bekijken. Op een gegeven moment schoot er een slang door het gras, dit ging echter zo snel. De Ransuil zat wel rustig in de boom en konden we dan ook goed bekijken.
We zijn weer gereden naar het natte wetland waar we gisteren ook geweest waren. Volop Bonte Strandloper, Kluut, Steltkluut, Lepelaar, Witoogeend, Zomertaling, Wintertaling, Wilde Eend, Tureluur, Kievit en Grutto. Door de komst van twee Zeearenden vloog de hele meute op, wat een paniek kunnen deze beesten veroorzaken. Ook nog Krombekstrandloper, Kokmeeuw en Witwangstern hier gezien. Een prachtig gebied, bij het verlaten van het gebied ook nog een Buidelmees en het geluid van de Waterral. Snel naar het hotel om het eten te nuttigen. Bij het lijsten kwamen we op 1 meer dan gisteren, 172 soorten.
Maandag 23 mei 2016 (Dag 10)
Alweer de voorlaatste dag. Voor het ontbijt weer fanatiek rond het hotel gelopen en de mooie vogelsoorten daar bekeken.
Na het ontbijt hebben we in Nadudvar inkopen gedaan en zijn snel naar de Halasto visvijvers gegaan. We hadden tickets gekocht dat het treintje ons om 9 uur naar het eind van het visvijvercomplex zou brengen. Een afstand van zo’n 6 kilometer. Het treintje is in vroeger tijd aangelegd voor de commerciële viskweek. Nu doet het dienst voor de toeristen. Halverwege moest de trein nog halt houden, want moeder eend met jongen zat op de rails. Aan het eind is onze groep gesplitst, een aantal gingen de uitkijktoren in, een aantal kozen voor het vlonderpad. Het vlonderpad loopt langs een groot water, waar een aantal kijkschermen uitzicht geven op dit water. We lopen door een rietjungle waar de Baardmannetjes en Kleine Karekieten van zeer nabij zijn te zien, maar ook de zeldzame Zwartkoprietzanger hebben we mooi dichtbij kunnen aanschouwen.
Op het grote water een soort die we nog niet gezien hadden de Kolgans. Veel Grote Zilverreigers, Witwangsternen en een enkele Zeearend, meest jonge exemplaren. Teruglopend zien we Futen, Roodhalsfuut en Geoorde Futen, veel Witoogeenden, Lepelaars, Kwakken, Ralreigers en op een gegeven moment zie we maar liefst 13 Zeearenden bij elkaar. Door de vis is dit een eldorado voor visetende vogels. Bij de overkapping van het bezoekerscentrum hebben we weer geluncht. Het is warm en zwoel weer. Volgens de berichten is in Nederland noodweer, hagelkorrels zo groot als duiveneieren. We besloten om toch ook nog de kleine Hortobagy te bezoeken. Met het pont zijn we de Tisza overgestoken richting Arokto en Tiszabona. We zagen nu veel Scharrelaars, door zijn vele kleuren een bijna tropische verschijning. Verder was het rustig en hebben we een heel eind, onderbroken door een “ijsjespauze” moeten rijden om weer bij het hotel gekomen. Maar 1 nieuwe soort, dus de soortenteller is op 173 gekomen.
Dinsdag 24 mei 2016 (Dag 11)
Vandaag moeten we al weer naar Nederland. Het vliegtuig vertrekt in de namiddag, dus we hebben nog even tijd. Voor het ontbijt nog een laatste blik rond dit fantastisch liggend hotel.
Na het ontbijt besloten we om naar een volkstuinencomplex te gaan, gelegen net voor Balmazujvaros. Volgens de gids moeten rond deze tijd er altijd Roze Spreeuwen komen, die zich tegoed doen aan de vele kersenbomen die het complex rijk is. We hebben de Roze Spreeuw al een paar dagen geleden gezien, echter in vlucht en zo snel, dat we deze speciale vogels nog wel beter in zicht wilden krijgen. Met 3 auto’s reden we door de smalle straatjes omzoomd met tuintjes. Op een gegeven moment hoorden we via onze mobilofoons dat busje 3 Roze Spreeuwen in het vizier had. Keren kon niet op deze weggetjes, dus maar in zijn achteruit. Aangekomen bleken de vogels gevlogen te zijn. Na een uur speurwerk hebben we nog wel een glimp kunnen opvangen van enkele Roze Spreeuwen, maar een duidelijk beeld bleef uit. Helaas dwong de tijd ons om richting vliegveld in Debrecen te gaan. Op tijd kwamen we aan en werden de auto’s ingeleverd.
Na een voorspoedige vlucht landen we op Eindhoven airport, waar de nodige thuisblijvers ons stonden op te wachten voor de lift naar huis. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde reis met uiteindelijk 173 soorten.
Hierbij een overzicht van alle soorten:
| 01. Fuut | 31. Kuifeend | 61. Kleine Plevier | 91. Gierzwaluw | 121. Tapuit | 151. Boomkruiper |
| 02. Roodhalsfuut | 32. Zwarte Wouw | 62. Bontbekplevier | 92. IJsvogel | 122. Merel | 152. Grauwe Klauwier |
| 03. Dodaars | 33. Grauwe Kiekendief | 63. Kievit | 93. Bijeneter | 123. Zanglijster | 153. Kleine Klapekster |
| 04. Geoorde Fuut | 34. Bruine Kiekendief | 64. Krombekstrandloper | 94. Scharrelaar | 124. Grote Lijster | 154. Spreeuw |
| 05. Aalscholver | 35. Sperwer | 65. Bonte Strandloper | 95. Hop | 125. Snor | 155. Roze Spreeuw |
| 06. Dwergaalscholver | 36. Havik | 66. Kleine Strandloper | 96. Draaihals | 126. Krekelzanger | 156. Wielewaal |
| 07. Roerdomp | 37. Wespendief | 67. Kemphaan | 97. Zwarte Specht | 127. Zwartkoprietzanger | 157. Gaai |
| 08. Woudaap | 38. Buizerd | 68. Wulp | 98. Grijskopspecht | 128. Sprinkhaanzanger | 158. Ekster |
| 09. Kwak | 39. Arendbuizerd | 69. Grutto | 99. Groene Specht | 129. Grote Karekiet | 159. Kauw |
| 10. Ralreiger | 40. Zeearend | 70. Tureluur | 100. Middelste Bonte Specht | 130. Rietzanger | 160. Raaf |
| 11. Kleine Zilverreiger | 41. Keizerarend | 71. Bosruiter | 101. Syrische Bonte Specht | 131. Bosrietzanger | 161. Bonte Kraai |
| 12. Grote Zilverreiger | 42. Schreeuwarend | 72. Zwartkopmeeuw | 102. Grote Bonte Specht | 132. Kleine Karekiet | 162. Roek |
| 13. Blauwe Reiger | 43. Dwergarend | 73. Dwergmeeuw | 103. Kleine Bonte Specht | 133. Spotvogel | 163. Ringmus |
| 14. Purperreiger | 44. Slangenarend | 74. Kokmeeuw | 104. Veldleeuwerik | 134. Braamsluiper | 164. Huismus |
| 15. Ooievaar | 45. Roodpootvalk | 75. Kleine Mantelmeeuw | 105. Boomleeuwerik | 135. Grasmus | 165. Vink |
| 16. Zwarte Ooievaar | 46. Torenvalk | 76. Pontische Meeuw | 106. Kuifleeuwerik | 136. Zwartkop | 166. Appelvink |
| 17. Lepelaar | 47. Boomvalk | 77. Visdief | 107. Oeverzwaluw | 137. Sperwergrasmus | 167. Europese Kanarie |
| 18. Zwarte Ibis | 48. Sakervalk | 78. Zwarte Stern | 108. Boerenzwaluw | 138. Fluiter | 168. Groenling |
| 19. Knobbelzwaan | 49. Fazant | 79. Witvleugelstern | 109. Huiszwaluw | 139. Tjiftjaf | 169. Putter |
| 20. Grauwe Gans | 50. Kwartel | 80. Witwangstern | 110. Witte Kwikstaart | 140. Goudhaan | 170. Kneu |
| 21. Kolgans | 51. Kwartelkoning | 81. Houtduif | 111. Grote Gele Kwikstaart | 141. Withalsvliegenvanger | 171. Grauwe Gors |
| 22. Bergeend | 52. Klein Waterhoen | 82. Holenduif | 112. Gele Kwikstaart | 142. Grauwe Vliegenvanger | 172. Geelgors |
| 23. Smient | 53. Waterral | 83. Turkse Tortel | 113. Winterkoning | 143. Baardman | 173. Rietgors |
| 24. Wilde Eend | 54. Waterhoen | 84. Zomertortel | 114. Heggenmus | 144. Buidelmees | |
| 25. Krakeend | 55. Meerkoet | 85. Koekoek | 115. Roodborst | 145. Glanskop | |
| 26. Slobeend | 56. Kraanvogel | 86. Steenuil | 116. Nachtegaal | 146. Pimpelmees | |
| 27. Wintertaling | 57. Grote Trap | 87. Ransuil | 117. Blauwborst | 147. Koolmees | |
| 28. Zomertaling | 58. Steltkluut | 88. Oehoe | 118. Zwarte Roodstaart | 148. Zwarte Mees | |
| 29. Tafeleend | 59. Kluut | 89. Bosuil | 119. Paap | 149. Staartmees | |
| 30. Witoogeend | 60. Vorkstaartplevier | 90. Oeraluil | 120. Roodborsttapuit | 150. Boomklever |