Vogelwacht Uden goes Bulgarije 2024

Vogels van Bulgarije

De combinatie van berg-, laagland- en kustvogels in Bulgarije is overweldigend. Bedreigde vogels als Kroeskoppelikaan, Witoogeend, Keizerarend en Scharrelaar hebben belangrijke broedpopulaties in Bulgarije. Ook vogels die elders zeldzaam zijn in Europa komen in ruime aantallen voor in Bulgarije, zoals Vale Gierzwaluw, Veldrietzanger, Isabeltapuit, Bonte Tapuit en Balkanvliegenvanger. Bulgarije is een van de beste oostelijke landen voor roofvogels. Arendbuizerd, Balkansperwer, Slangenarend, Dwergarend, Schreeuwarend, Keizerarend, Vale Gier en Aasgier broeden in Bulgarije. Tijdens de voorjaarstrek kunnen tienduizenden Schreeuwarenden doortrekken. Ook de Monniksgier verschijnt regelmatig in het Oostelijk Rhodope gebergte. Alle tien soorten Europese spechten komen hier voor. Wat te denken van Alpenheggemus, Strandleeuwerik, Witrugspecht (Lilfordi) en Drieteenspecht (Alpinus). Moerasjes langs de Zwarte Zeekust en de Donau herbergen kolonies van Zwarte Ibis, Lepelaar, Vorkstaartplevier en diverse reigersoorten. Deze gebieden zijn ook belangrijk voor trekvogels, zoals Roze Pelikaan en diverse roofvogels die in grote getale voorbij komen in het voorjaar. De hoge bergen hebben de alpenachtige vogelsoorten zoals, Steenpatrijs, Rotskruiper, Alpenkauw, Alpengierzwaluw, Rotszwaluw en Notenkraker. Andere opmerkelijke soorten die we kunnen tegenkomen zijn Rotsklever, Maskerklauwier, Griekse Spotvogel, Balkanbergfluiter, Spaanse Mus en Zwartkopgors.

Planning van dag tot dag

Maandag 6 mei Eindhoven-Sofia→IBIS Sofia airport hotel br Dinsdag 7 mei Sofia-Trigrad→Hotel Ribarskata Hizha br Woensdag 8 mei Trigrad-Ivailovgrad→Hotel complex Arda br Donderdag 9 mei Ivailovgrad-Madzharovo-Topolovgrad→Hotel Rumika br Vrijdag 10 mei Topolovgrad-Sakar gebergte-Burgas→ Hotel Mirana/Hotel Lazuren Briag br Zaterdag 11 mei Burgas→Hotel Mirana/Hotel Lazuren Briag br Zondag 12 mei Burgas-Kavarna→Hotel Venera br Maandag 13 mei Kaap Kaliakra, Durankulak→Hotel Venera br Dinsdag 14 mei Srebarna→Hotel Kotel br Woensdag 15 mei Kavarna-Koprivstica→Hotel Bashtina Kashta br Donderdag 16 mei Koprivstica-Sofia-Eindhoven br

route ©Jan Willem Hermans
route ©Jan Willem Hermans

Maandag 6 mei

Tegen vijf uur ’s avonds is iedereen aanwezig op vliegveld Eindhoven. We hebben een late vlucht en er is 1 uur tijdverschil met Bulgarije. We landen dan ook om half twaalf in de nacht op Sofia airport. Daarom hebben we nu een hotel geregeld, die ons met een busje komt ophalen vanaf het vliegveld. Dit had toch nog heel wat voeten in aarde. Er konden telkens 5 personen mee, zodat het busje verschillende malen op en neer moest. Ondertussen genoten we van het prachtige geluid van de Nachtegaal. Uiteindelijk kwamen we allemaal in het hotel en konden we gaan slapen.

Verzamelen op vliegveld ©Martien van Dooren
Verzamelen op vliegveld ©Martien van Dooren
vliegtuig  ©Martien van Dooren
vliegtuig ©Martien van Dooren
instappen  ©Martien van Dooren
instappen ©Martien van Dooren

Dinsdag 7 mei

Voor het ontbijt zijn we nog rond het hotel gaan vogels kijken. Dit leverde een aantal leuke waarnemingen op zoals Bosrietzanger, Alpengierzwaluw, Torenvalk en heel veel Huiszwaluwen, die zich niet lieten ontmoedigen om toch te broeden onder overstekken, ondanks de nodige pinnetjes die dit zouden moeten voorkomen. Na het ontbijt werden de chauffeurs opgehaald naar de autolease en kwamen terug met drie busjes. De reis naar de Trigrad kloof kon beginnen.

Sofia  ©Peter van de Braak
Sofia ©Peter van de Braak
Ibis hotel Sofia ©Peter van de Braak
Ibis hotel Sofia  ©Peter van de Braak
Ibis hotel Sofia ©Peter van de Braak

Trigrad kloof

De Trigrad kloof is niet de enigste plek in Bulgarije waar de Rotskruiper te zien is, het is wel de bekendste omdat de kalkstenen muren makkelijk te bereiken zijn zonder de bergen in te trekken. Slechtvalk, Alpengierzwaluw, Rotszwaluw, Roodstuitzwaluw, Waterspreeuw, Grote Gele Kwikstaart, Zwarte Roodstaart en Grijze Gors kunnen hier ook gezien worden. De kloof ligt in het westelijk Rhodopegebergte, wat totaal anders is als het oostelijk deel. Vogels in de verdere omgeving zijn Zwarte Ooievaar, Steenarend, Slangenarend, Hazelhoen, Oehoe, Zwarte Specht, Kuifmees, Beflijster en Notenkraker.

In Pazardzik, een grote plaats, hebben we inkopen gedaan voor de middaglunch. We rijden het Rhodopegebergte in, mooie omgeving en het weer was redelijk. Elf jaar geleden hebben we nog sneeuwballen gegooid! We zien een Grote Gele Kwikstaart, Zwarte Roodstaart, Paap en heel even een Grijskopspecht. Iets verder rijdend, bij een meer zijn we gestopt en ontdekten de holte van een Grijskopspecht, die zich mooi liet zien. Hier hebben we geluncht, maar toch kregen we een kleine regenbui. Op het meer zaten Aalscholvers en een enkele Geelpootmeeuw. Dit is het biotoop voor een Zwarte Ooievaar, die we dan ook een eind verderop zagen.

omgeving ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
omgeving  ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
omgeving  ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
Tapuit ©Martien van Dooren
Tapuit ©Martien van Dooren
Rotszwaluw  ©Martien van Dooren
Rotszwaluw ©Martien van Dooren
Grijskopspecht  ©Peter van de Braak
Grijskopspecht ©Peter van de Braak

Veel Grauwe Klauwieren onderweg. Bij Trigrad aangekomen was het weer niet zo geweldig, of het hieraan gelegen heeft weten we niet, maar helaas geen Rotskruiper te zien.

Trigrad kloof ©Martien van Dooren
Trigrad kloof ©Martien van Dooren
Trigrad kloof  ©Peter van de Braak
Trigrad kloof ©Peter van de Braak
Trigrad kloof  ©Peter van de Braak
Trigrad kloof ©Peter van de Braak

We rijden naar hotel Ribarskata. Bij het hotel hoort ook een forellenkwekerij, dus ’s avonds stond gegrilde forel op het menu.

hotel Ribarskata ©Peter van de Braak
hotel Ribarskata ©Peter van de Braak
hotel Ribarskata  ©Peter van de Braak
hotel Ribarskata ©Peter van de Braak
Forel  ©Peter van de Braak
Forel ©Peter van de Braak

Bij het lijsten kwamen we deze eerste dag op 67 soorten.


Woensdag 8 mei

Om zeven uur ontbijten, we wilden toch weer terug naar de Trigrad kloof rijden om te kijken of we nu meer geluk hadden. We kwamen aan en zagen ontzettend veel Alpengierzwaluwen, maar opeens verschenen er 2 Rotskruipers die als vlinders voorbijvlogen. We hebben deze 2 mooi kunnen volgen en zien.

Trigrad kloof ©Peter van de Braak
Trigrad kloof ©Peter van de Braak
Trigrad kloof  ©Peter van de Braak
Trigrad kloof ©Peter van de Braak
Trigrad kloof  ©Peter van de Braak
Trigrad kloof ©Peter van de Braak
Rotskruiper ©Peter van de Braak
Rotskruiper ©Peter van de Braak
Rotskruiper  ©Peter van de Braak
Rotskruiper ©Peter van de Braak
Alpengierzwaluwen  ©Peter van de Braak
Alpengierzwaluwen ©Peter van de Braak

Het is vandaag een lange rit naar ons hotel in Dolno Cerkoviste. We zijn via Smoljan naar Kardzali gegaan. In Smoljan een ski-oord hebben we halt gehouden en op de top rond gekeken. Dit leverde leuke waarnemingen op van een koppeltje Notenkrakers, Beflijsters, Grauwe Klauwier, Vuurgoudhaan, Heggenmus en vele Vale Gierzwaluwen.

Smoljan ©Martien van Dooren
Smoljan ©Martien van Dooren
Smoljan  ©Peter van de Braak
Smoljan ©Peter van de Braak
Smoljan  ©Peter van de Braak
Smoljan ©Peter van de Braak
Vuurgoudhaan ©Martien van Dooren
Vuurgoudhaan ©Martien van Dooren
Beflijster  ©Martien van Dooren
Beflijster ©Martien van Dooren
Notenkraker  ©Peter van de Braak
Notenkraker ©Peter van de Braak

In Kardzali zijn we naar Momcilgrad gegaan om bij Studen Kladenec te komen.

Studen Kladenec

Dit hooggelegen waterreservoir vult de vallei langs de rivier Arda. Het is het gebied voor de roofvogels. De verticale kliffen en rotsen zijn ideale gebieden voor Slechtvalk, Balkansperwer (goed opletten), Arendbuizerd, Slangenarend, Dwergarend, Steenarend, Keizerarend, Kleine Torenvalk en Schreeuwarend, maar ook Aasgier en Vale Gier. Een indrukwekkende lijst. Niet verrassend maar ook soorten als Rotsklever, Rode en Blauwe Rotslijster, Ortolaan en Grijze Gors kunnen hier gezien worden. Zwarte Ooievaar is algemeen. Volgende soorten vereisen wat zoekwerk Aziatische Steenpatrijs, Vale Gierzwaluw, Rotszwaluw, Isabeltapuit, Blonde Tapuit, Spaanse Mus, Rouwmees en een heleboel soorten zangers, zoals Baardgrasmus, Kleine Zwartkop, Orpheusgrasmus, Sperwergrasmus, Balkanbergfluiter, Roodkopklauwier en Maskerklauwier. Deze laatste is echter niet algemeen. Vooral interessant zijn de rotsachtige hellingen van de Sredna Arda aan de noordzijde van het waterreservoir van Zedvezdelina, ten oosten van Kardzali en de kliffen van Golemija Sipej welke oprijzen aan de noordzijde boven de stuwdam. Een stukje oostelijker van de rivier, rond de omgeving van Potochnitza zijn de gieren vooral actief.

Iets voor Momcilgrad zijn we een weg naar links in gegaan, mooie route. We zagen onderweg onder andere Zomertortel, Kleine Klapekster, Spaanse Mus en Oeverloper.

Zomertortel ©Martien van Dooren
Zomertortel ©Martien van Dooren
Kleine Klapekster  ©Martien van Dooren
Kleine Klapekster ©Martien van Dooren
Grauwe Klauwier  ©John Hermans
Grauwe Klauwier ©John Hermans

Bij Nanovica zijn we weer links gegaan om bij het stuwmeer uit te komen. Ook dit was weer een uitstekende route, wat te denken van Scharrelaar, Vale Spotvogel, Bijeneter, Cirlgors en Zwartkopgors. Aan de voet van het stuwmeer zaten Zwarte ooievaars en Kleine Zilverreigers.

Scharrelaar ©Martien van Dooren
Scharrelaar ©Martien van Dooren
Cirlgors  ©John Hermans
Cirlgors ©John Hermans
Zwarte Ooievaar  ©Martien van Dooren
Zwarte Ooievaar ©Martien van Dooren

We konden helaas niet verder en moesten dezelfde weg terug richting Krumovgrad om naar Dolno Cerkoviste te gaan. Onderweg een geweldige hagelbui trotserend. Vrij laat kwamen we aan in hotel complex Arda. Een prachtig onderkomen. Na het eten werd er gelijst en we zitten op 91 soorten.


Donderdag 9 mei

De omgeving hier is prachtig, een enkeling was al zeer vroeg uit de veren en hadden de Rouwmees al gespot. Voor het ontbijt zijn we als groep gaan wandelen.

hotel complex Arda ©Peter van de Braak
hotel complex Arda ©Peter van de Braak
Omgeving  ©Martien van Dooren
Omgeving ©Martien van Dooren
Brug  ©Peter van de Braak
Brug ©Peter van de Braak

Ook nu weer enkele leuke soorten, zoals de Rouwmees (met jongen), Grote Bonte Specht en een Balkan Baardgrasmus. Bij de brug over de Arda zaten veel Aalscholvers. Overal hoorde je de Nachtegaal zingen en zagen we Grauwe Klauwieren.

Rouwmees ©John Hermans
Rouwmees ©John Hermans
Grauwe Gors  ©Martien van Dooren
Grauwe Gors ©Martien van Dooren
Grote Bonte Specht  ©Martien van Dooren
Grote Bonte Specht ©Martien van Dooren

Na het ontbijt probeerden we bij het stuwmeer te komen om hier te kijken naar een gierenvoederplek. De voederplek hebben we niet echt gevonden, er vlogen wel verschillende Vale Gieren rond en ook een enkele Aasgier. Op de terugweg zat mooi een Steenuil in het gat van een schoorsteen.

Omgeving gierenvoederplaats ©Peter van de Braak
Omgeving gierenvoederplaats ©Peter van de Braak
Zicht op Vale Gieren  ©Peter van de Braak
Zicht op Vale Gieren ©Peter van de Braak
Steenuil  ©Martien van Dooren
Steenuil ©Martien van Dooren

We reden van Silen naar Topolovo, een prachtige omgeving, wat te denken van Scharrelaar, Wielewaal, Roodkopklauwieren, Grauwe Klauwieren en heel veel Grauwe Gorzen. Ook liet een Arendbuizerd zich mooi zien, Net voor Madzharovo zijn we gestopt om te kijken naar Vale Gieren, Buizerd, Sperwer, en een geringde Monniksgier en een Baardgrasmus.

Balkankwikstaart ©John Hermans
Balkankwikstaart ©John Hermans
Roodkopklauwier  ©John Hermans
Roodkopklauwier ©John Hermans
Zwartkopgors  ©John Hermans
Zwartkopgors ©John Hermans
Arendbuizerd met Boerenzwaluw ©Peter van de Braak
Arendbuizerd met Boerenzwaluw ©Peter van de Braak
Baardgrasmus  ©John Hermans
Baardgrasmus ©John Hermans
Monniksgier  ©Peter van de Braak
Monniksgier ©Peter van de Braak

Madzharovo

Iets oostelijker van Studen Kladenec ligt Madzharovo, een oud mijnwerkersdorp. Het dorp ligt rond de rivier in de heuvels van het oostelijk Rhodopegebergte. Broedvogels zijn hier o.a. Zwarte Ooievaar, Vale en Aasgier, Slangenarend, Dwergarend, Wespendief, Arendbuizerd, Rode en Blauwe Rotslijster, Sperwergrasmus, Orpheusgrasmus, Kleine Zwartkop, Baardgrasmus, Cirlgors, Grijze Gors, Rotszwaluw, Roodstuitzwaluw, Blonde Tapuit, Rotsklever en Rouwmees. Dwergooruil, Steenuil en Syrische Bonte Specht zijn in het dorp te zien. De hellingen en rotsen van Kovan Kaya langs de rivier van het dorp zijn goed voor Vale Gier, Rode en Blauwe Rotslijster, Blonde Tapuit, Rotsklever, Rotszwaluw, Roodstuitzwaluw, Alpengierzwaluw en Grijze Gors. In de lente is er vogeltrek langs de rivier te zien. Roofvogels die hier doortrekken zijn o.a. Visarend, Zwarte Wouw, Schreeuwarend, Dwergarend, Bruine en Grauwe Kiekendief, Balkansperwer en Roodpootvalk. De Bulgaarse Vogelbescherming (BSPB) heeft hier een gierencentrum in de vallei van het dorp.

Bij het natuurcentrum hebben we gegeten en zijn op zoek gegaan naar de observatiehut, die hier elf jaar geleden aanwezig was. Deze keer hebben we de hut niet gevonden. We zijn de auto’s in gegaan en richting Gazebo gereden. Onderweg een Cirlgors. Hier maakt de Arda bijna een haakse bocht, landschappelijk bijzonder fraai, maar ook rijk aan vogels. Tegen de steile berghelling ontwaarden wij de Bonte Tapuit, Blauwe Rotslijster, Aasgier en Vale Gier.

natuurcentrum ©Peter van de Braak
natuurcentrum ©Peter van de Braak
omgeving  ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
omgeving  ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
Zwarte Ooievaar ©Martien van Dooren
Zwarte Ooievaar ©Martien van Dooren
Vale Gier  ©John Hermans
Vale Gier ©John Hermans
Cirlgors  ©John Hermans
Cirlgors ©John Hermans

We moesten haast maken om ons hotel op tijd te bereiken. Op weg naar Topolovgrad zagen we maar liefst 7 Schreeuwarenden in een pas gemaaid weiland zitten, vergezeld door Ooievaars, Zwartkopgors, Arendbuizerd en Torenvalk. Op deze route zouden we ook de Maskerklauwier moeten kunnen zien. Helaas is het geluk niet met ons, wel mooi een paartje Ortolanen kunnen aanschouwen. Wat verderop vloog een Bruine Kikendief en een mannetje Grauwe Kiekendief over de graanvelden.

Schreeuwarend ©Peter van de Braak
Schreeuwarend ©Peter van de Braak
Schreeuwarend met Ooievaars  ©Peter van de Braak
Schreeuwarend met Ooievaars ©Peter van de Braak
Ortolaan  ©Martien van Dooren
Ortolaan ©Martien van Dooren
Bruine Kiekendief ©Peter van de Braak
Bruine Kiekendief ©Peter van de Braak
Grauwe Kiekendief  ©Peter van de Braak
Grauwe Kiekendief ©Peter van de Braak
Grauwe Kiekendief  ©Peter van de Braak
Grauwe Kiekendief ©Peter van de Braak

Via Elhovo kwamen we aan in Malomirovo waar het hotel Rumika gelegen is. Bij het lijsten kwamen we op 154 soorten.


Vrijdag 10 mei

Voor het ontbijt hebben we de omgeving verkend, wat een leuk dorpje is Malomirovo. Scharrelaars, Zwartkopgorzen, Ortolanen en Grasmussen aan de rand van dit dorp. In het dorp diverse Steenuiltjes.

Hotel Rumika ©Peter van de Braak
Hotel Rumika ©Peter van de Braak
omgeving Malomirovo ©Peter van de Braak
omgeving Malomirovo ©Peter van de Braak
omgeving Malomirovo  ©Peter van de Braak
omgeving Malomirovo ©Peter van de Braak
Zwartkopgors ©Peter van de Braak
Zwartkopgors ©Peter van de Braak
Roodborsttapuit ©Peter van de Braak
Roodborsttapuit ©Peter van de Braak
Spaanse Mus  ©Peter van de Braak
Spaanse Mus ©Peter van de Braak

Na het ontbijt werd besloten om nog even terug te rijden naar Topolovgrad. Hier is kans op een Keizerarend. Onderweg op een draad verschillende Scharrelaars, Roodpootvalk en Zomertortels. In het stadje hebben we eerst inkopen gedaan voor de lunch en zijn toen naar de zendmast gereden. Op deze verhoging heb je een mooi uitzicht over de omgeving. Helaas werd het weer slechter en kregen we toch nog een buitje. Na de opklaring toch nog Isabeltapuit, Kneu en Zwarte Wouw en wat verderop zelfs ook de Keizerarend!

Isabeltapuit ©John Hermans
Isabeltapuit ©John Hermans
Roodpootvalken ©Peter van de Braak
Roodpootvalken ©Peter van de Braak
Keizerarend ©Peter van de Braak
Keizerarend ©Peter van de Braak

Terug gereden naar Malomirovo om hier een tocht in de omgeving te maken. We zijn via Lalkovo, Malko Sarkovo uitgekomen in Boljarovo. Onderweg veel gezien. Ook hier weer bij een gemaaid grasveld veel Schreeuwarenden en Arendbuizerden. Diverse Grauwe Klauwieren, Roodkopklauwieren, Grauwe Gorzen en Grauwe Vliegenvangers gezien.

Arendbuizerd ©Peter van de Braak
Arendbuizerd ©Peter van de Braak
Schreeuwarend ©Peter van de Braak
Schreeuwarend ©Peter van de Braak
Scharrelaar ©John Hermans
Scharrelaar ©John Hermans

In Malko Sarkovo hebben we in een parkje geluncht. Hierna via een wat grotere weg naar de stad Burgos. We konden nog mooi een kijkscherm bezoeken bij het meer van Atanasovsko voordat we naar ons hotel zouden gaan.

Atanasovsko meer

Het Atanasovsko meer (1.700 ha) is een ondiep zoutmeer gelegen ten noordwesten van de stad Burgas. Dit wetland met de daar rond gelegen rietvelden en zoetwater kanalen zijn het hele jaar door een aantrekkingskracht voor vogels. Het meer zelf ligt in de baan van de zogenaamde “Via Pontica” migratieroute. De trekbaan tussen noord en zuid. Elk jaar passeren hier duizenden pelikanen, ooievaars, schreeuwarenden en Wespendieven. Sinds 1984 is dit een Ramsar site en het noordelijk deel van het meer werd uitgeroepen tot natuurreservaat terwijl het zuidelijk deel een bufferzone vormt. Goed voor soorten als Duinpieper, Grote Karekiet, Grote Zilverreiger, Duinpieper en Scharrelaar. Bij de rietvelden aan de noordzijde van het meer zijn soorten als Wouwaap, Kleine Zilverreiger, Purperreiger, Ralreiger, Bruine Kiekendief, Klein Waterhoen, Baardman, Cetti’s Zanger en Snor te zien.

Bij het kijkscherm aangekomen heb je een mooi uitzicht over de zoutpannen. We zien onder andere Kleine Strandloper, Krombekstrandloper, Kemphaan, Visdief, Flamingo, Kluut, Steltkluut, Bergeend, Witwangstern, Witvleugelstern, Rosse Pelikaan, Zwartkopmeeuw en Geelpootmeeuw. Geprobeerd om via de overzijde wat dichter bij de zoutpannen te komen. Dit lukte niet helemaal, maar hebben op een broedplatform toch nog mooi twee Kroeskoppelikanen in beeld.

Kijkscherm ©Peter van de Braak
Kijkscherm ©Peter van de Braak
Flamingo's ©Peter van de Braak
Flamingo's ©Peter van de Braak
Roze Pelikaan ©Martien van Dooren
Roze Pelikaan ©Martien van Dooren
Kleine Strandlopers en Kemphanen ©Peter van de Braak
Kleine Strandlopers en Kemphanen ©Peter van de Braak
Steltkluut ©Martien van Dooren
Steltkluut ©Martien van Dooren
Kroeskoppelikaan ©Martien van Dooren
Kroeskoppelikaan ©Martien van Dooren

Onze hotels liggen aan de Zwarte Zee. Een aantal personen verblijven in hotel Mirana en een aantal in hotel Lazuren. We eten wel allemaal in hotel Mirana. Na het eten werd er uiteraard weer gelijst. We zitten al op 154 soorten.


Zaterdag 11 mei

Voor het ontbijt even de Zwarte Zee bezocht. Er was niet veel bijzonders te zien. Na het ontbijt eerst inkopen gedaan en toen gereden naar de noordelijke zijde van het Burgas meer.

hotel Mirana ©Peter van de Braak
hotel Mirana ©Peter van de Braak
Zwarte Zee ©Peter van de Braak
Zwarte Zee ©Peter van de Braak
Oostelijke Vale Spotvogel ©Peter van de Braak
Oostelijke Vale Spotvogel ©Peter van de Braak

Burgas of Vaya meer

Dit grote meer is 9,6 kilometer lang en maximaal 4,5 kilometer breed (2.760 ha). Het ligt aan de rand van Burgas en tegen een triest ogend industriegebied. Maar weinig industriegebieden hebben zo’n vogeleldorado te bieden. Weg van de drukke hoofdweg zijn de oevers aan de oostzijde met riet bezet. In het zuidwesten zijn slikvelden en bosjes. Dwergaalscholver, Wouwaap, Kwak, Ralreiger, Purperreiger, Kleine Zilverreiger, Lepelaar, Zwarte Ibis, Witoogeend, Snor, Kleine Karekiet en Grote Karekiet vinden het brakwater aantrekkelijk. Het aantal steltlopers hangt af van de waterhoogte. Steltkluut en Kluut broeden er. Zwarte Ruiter, Poelruiter, Witgat en Kemphaan zijn talrijk in de lente. Vorkstaartplevier en sterns zijn in de zomer te bewonderen. Het op het eerste gezicht niet aantrekkelijke gebied is in feite de beste plek in Bulgarije voor de beide pelikanen. Grote groepen van Roze Pelikanen verblijven hier tijdens de trek en vaak zitten er ook nog enkele Kroeskoppelikanen tussen.

We reden een weg in, maar deze liep dood. Op het eind gestopt en een beetje rond gewandeld. We zagen de eerste tekenen van doortrek van Wespendieven. In het moerassig deel Rosse Pelikaan en Purperreiger. Op de heenweg kwamen we langs een park (Ecopark Vaya) en nu besloten we om hier heen te gaan. We moesten wel entree betalen. Het park bestond uit allemaal visvijvers, waar uiteraard ook veel vogels te zien waren.

Ecopark Vaya ©Peter van de Braak
Ecopark Vaya ©Peter van de Braak
Ecopark Vaya ©Peter van de Braak
Ecopark Vaya ©Peter van de Braak
Ecopark Vaya ©Peter van de Braak
Ecopark Vaya ©Peter van de Braak
Ralreiger ©Martien van Dooren
Ralreiger ©Martien van Dooren
Buidelmees ©Martien van Dooren
Buidelmees ©Martien van Dooren
Dwergarend ©Peter van de Braak
Dwergarend ©Peter van de Braak

We ontdekten Ralreiger, Wouwaap, Krooneend, Krakeend, Tafeleend, Zomertaling en Fuut. Bij de rondwandeling kwamen we het nest van een Buidelmees tegen en ook de bewoner. Over het water scheerden de Witwangsterns. Een Dwergaernd kwam er mooi overliegen. Van hieruit zijn we naar het bezoekerscentrum gegaan van de Bulgaarse Vogelbescherming. Eerst rijd je het voorbij om daarna op de snelweg een scherpe bocht te maken naar het bezoekerscentrum. Dit centrum is gelegen aan het Mandra meer en de Poda Lagune.

Mandra meer

Dit is het zuidelijkst gelegen meer van de drie grote meren rondom Burgas. Het voormalige brakwatermeer gevoed door verschillende rivieren en de zee, werd in 1963 afgesloten van de zee door een dam. Momenteel is Mandra een zoetwatermeer van 8 kilometer lang en maximum 1,3 kilometer breed (3.884 ha). Door de afsluiting verdwenen naast de ondiepe meertjes en de rietvelden tevens de geschikte broedplaatsen voor duizenden riet- en watervogels.

Poda lagune

Deze uitstekende plek behoorde vroeger tot het oostelijke punt van het Mandrameer en is circa 100 ha. In de lente zijn in het riet kolonies te ontdekken van de volgende soorten: Kwak, Purperreiger, Kleine Zilverreiger, Lepelaar en Zwarte Ibis. Er zijn drijvende nesten waar Grote Stern, Visdief en Dwergstern op broeden. Ook Tureluur en Kluut broeden hier. Dit alles kan vanaf een uitkijktoren gade geslagen worden. Andere soorten die in de lente hier gezien kunnen worden zijn Dwergaalscholver, Klein Waterhoen, Waterral, Geelpootmeeuw, Dunsnavelmeeuw, Zwartkopmeeuw, Witwangstern, Vorkstaartplevier, verschillende steltlopersoorten en Cetti’s Zanger. De niet meer in gebruik zijnde elektrische masten worden meestal bewoond door Aalscholvers. Ondanks dat ze hier niet broeden, zijn vaak Rosse Pelikaan en Kroeskoppelikaan te zien. Poda is op zijn best tijdens de trek voor wadvogels, sterns, meeuwen en roofvogels. Maar liefst 3000 Schreeuwarenden zijn hier tijdens de trek te bewonderen.


Eerst hebben we geluncht en hierna zijn we het platvorm op geklommen en hebben een mooi uitzicht over de rietvelden. Witwangstern, Visdiefjes en volop Dwergaalscholvers waren vanaf hier goed te zien. Er loopt een wandelpad door het gebied, met een uitkijk hut.

natuurcentrum Poda ©Peter van de Braak
natuurcentrum Poda ©Peter van de Braak
natuurcentrum Poda ©Martien van Dooren
natuurcentrum Poda ©Martien van Dooren
kijkhut ©Martien van Dooren
kijkhut ©Martien van Dooren

Bij de hut hadden we geluk, een Breedbekstrandloper liet zich mooi bewonderen. Ook voor Bulgarije een niet alledaagse vogel. Steeds vlogen de Dwergsterns en Dwergaalscholvers vanuit de zee naar hun broedplekken om de jongen van de nodige vis te voorzien. Het waaide flink en Peter zag dat een Blauwe Reiger tegen de elektradraad aan vloog en naar beneden duikelde. Langs het strand nog Kleine Plevier en diverse Scholeksters.

Breedbekstrandloper ©John Hermans
Breedbekstrandloper ©John Hermans
Dwergaalscholver ©John Hermans
Dwergaalscholver ©John Hermans
Dwergstern ©Martien van Dooren
Dwergstern ©Martien van Dooren

Van hieruit zijn we naar Lake Alepu gegaan, wat richting Turkse grens ligt. Langs de zee zagen we een dode Bruinvis en een Pontische Meeuw, maar ook de algemenere Geelpootmeeuw en Kleine Mantelmeeuw. Boven het water vlogen drie valken, ver weg, maar uiteindelijk konden we toch zeggen dat het Boomvalken waren. Ze waren wel veel donkerder dan wij normaal gewend zijn. Langs het strand nog mooi de Strandplevier en Bontbekplevier kunnen zien.

zicht op zee ©Peter van de Braak
zicht op zee ©Peter van de Braak
Geelpootmeeuw ©Peter van de Braak
Geelpootmeeuw ©Peter van de Braak
Strandplevier ©Peter van de Braak
Strandplevier ©Peter van de Braak

We moesten weer richting hotel, maar omdat we hier toch voorbij reden nog even gekeken bij de kijkhut van het Atanasovsko meer. Weer zeer veel Kleine Strandlopers en Krombekstrandlopers te zien. Verder nog Kemphaan, Bonte Strandloper, Bosruiter, Flamingo, Kluut en Steltkluut. Het eten smaakte prima en bij het lijsten kwamen we op 181 soorten.

Zondag 12 mei

We horen ’s nachts de Dwergooruil, dus bij het krieken van de dag geprobeerd of we deze uil ook konden zien. Helaas niet. Na het ontbijt weer eerst inkopen gedaan voor de middag. Vandaag gaan we noordelijker richting Kaap Kaliakra. Onderweg de zoutpannen van Pomorie aangedaan. In het dorpje liggen deze zoutpannen, waar van zeer dichtbij Dwergstern, Kluut, Steltkluut en Grote Stern kunnen worden waargenomen. De vogelfotografen maakten overuren! Bij het zoutpannenmuseum waren nog mooi op kleur enkele Krombekstrandlopers te zien.

zoutpannen ©Peter van de Braak
zoutpannen ©Peter van de Braak
zoutpannen ©Martien van Dooren
zoutpannen ©Martien van Dooren
Zoutpannen ©Peter van de Braak
Zoutpannen ©Peter van de Braak
Grote Stern ©Martien van Dooren
Grote Stern ©Martien van Dooren
Kluut met jongen ©Martien van Dooren
Kluut met jongen ©Martien van Dooren
Krombekstrandlopers ©Peter van de Braak
Krombekstrandlopers ©Peter van de Braak

Van hieruit zijn we naar de Dyulino pas gereden, in de buurt van Panicovo.

Dyulino pas

Dit in het binnenland gelegen pas is goed voor trekvogels. Het ligt ongeveer een half uur van de kust. Vooral in de morgen doortrek van Balkansperwer, Steppekiekendief, Grauwe Kiekendief, Roodpootvalk, Boomvalk, Buizerd, Wespendief, Schreeuwarend, Dwergarend en Slangenarend. Op andere tijden zijn Roze Pelikaan, Ooievaar, Lepelaar en Bijeneter te zien. De weilanden en struiken rondom de pas zijn goed voor Hop, Kalanderleeuwerik, Kuifleeuwerik, Duinpieper, Balkankwikstaart (Feldegg), Kleine Klapekster, Roodkopklauwier, Grauwe Klauwier, Sperwergrasmus, Ortolaan en Cirlgors. Het voorspelt veel moois, echter de realiteit viel tegen. Het waaide behoorlijk en buiten wat doortrekkende zwaluwen was de lucht leeg. Iets verderop hebben we geluncht en zijn naar Kamcija gegaan.


Kamcija

Dit broekbos herbergt oude eiken, olmen en essen en gelegen aan de rivier Kamcija. Het is de plek voor de Balkanvliegenvanger maar soms ook van de muggen. Het gemengde loof- en dennenbos is bezaaid met wegen, hotels, campings en restaurants. Toch kunnen hier alle 7 Spechtensoorten gezien worden en de gewone bosvogels. Zwarte Ooievaar, Dwergooruil, en Rouwmees zitten hier ook. Het lange zandige strand ten noorden van de riviermonding is in de lente de moeite waard voor zwaluwen, piepers, kwikstaarten en tapuiten die hier doortrekken.


Ook dit viel tegen, een grote drukke kermis met weinig vogels. We probeerden in de buurt bij de dierentuin de Balkanvliegenvanger te zien. Ook nu regende het af en toe, buiten Wielewaal en Goudvink was er in het bos niet veel meer te horen en te zien. Omgeving viel tegen, zodat we besloten om snel naar Kaap Kaliakra te rijden. Voor het avond werd, kunnen we hier nog mooi vogelen.


Kaap Kaliakra

De variatie aan vogels op deze twee kilometer lange landtong is opmerkelijk. Dit komt door de grote diversiteit aan landschappen. Vanuit Balgarevo rijden we naar de kaap en zien we de eerste struiken voordat het steppeachtige landschap opdoemt. Iets verder bij de ruïnes en de parkeerplaats bevinden zich kliffen die goed zijn voor Bonte Tapuit en Alpengierzwaluw. Aalscholvers zitten op de rotsen zo’n 60 meter naar beneden. Een pad rechts van de gebouwen leidt tot een café en naar de uiterste punt van de kaap. Palen en netten voor de kust zijn bezet door meeuwen en sternen. Vale Pijlstormvogels zijn vaak boven zee te zien. Kaliakra is een flessenhals waar vaak vogels tijdens de trek even uitrusten. Kleine Vliegenvanger en diverse zangers kunnen in grote getale aanwezig zijn.


Bij de ingang van de Kaap hadden we meteen een Bonte Tapuit. Busjes geparkeerd en een rondje gemaakt. Een Boomvalk was aan het jagen op de vele zwaluwen die hier rondvlogen. Ook een Blonde Tapuit en Grauwe Vliegenvangers lieten zich mooi zien. Op zee twee Parelduikers en Kuifaalscholvers.

kaap Kaliakra ©Peter van de Braak
kaap Kaliakra ©Peter van de Braak
kaap Kaliakra ©Martien van Dooren
kaap Kaliakra ©Martien van Dooren
kaap Kaliakra ©Peter van de Braak
kaap Kaliakra ©Peter van de Braak
Grauwe Vliegenvanger ©Martien van Dooren
Grauwe Vliegenvanger ©Martien van Dooren
Bonte Tapuit ©Peter van de Braak
Bonte Tapuit ©Peter van de Braak
Boomvalk ©Martien van Dooren
Boomvalk ©Martien van Dooren

De weg naar het hotel was weer een zoektocht, verschillende wegen waren afgesloten, maar uiteindelijk bereikten we hotel Venera. De verdeling van de kamers duurde een tijd, maar uiteindelijk konden we toch gaan eten. Uiteraard gelijst, de teller staat op 186 soorten.


Maandag 13 mei

Hotel Venera ligt aan de Zwarte Zee met veel bomen en struiken. Voor het ontbijt al leuk gevogeld, soorten als Bosrietzanger, Nachtegaal en Wielewaal in redelijke aantallen aanwezig. Vandaag rijden we langs de kust richting Roemeense grens om uit te komen bij Darankulak.

hotel Venera ©Peter van de Braak
hotel Venera ©Peter van de Braak
Bosrietzanger ©Peter van de Braak
Bosrietzanger ©Peter van de Braak
Wielewaal ©Peter van de Braak
Wielewaal ©Peter van de Braak

Darankulak

Dit natuurlijke kustwetland is gescheiden van de zee door een rij duinen en kan verdeeld worden in drie hoofdgroepen, het zogenaamde Arendenmoeras in het noorden, het grote brakwatermeer in het midden en rietmoeras in het zuidoosten. Dwergaalscholver is het hele jaar hier te zien. Broedvogels zijn Roerdomp, Wouwaap, Purperreiger, Witoogeend, Vorkstaartplevier, Bruine Kiekendief, Snor, Zwartkoprietzanger, Bosrietzanger, Kleine Karekiet, en Grote Karekiet. Maar de grootste reden om hier naar toe te gaan is de Veldrietzanger, die hier gemakkelijk te zien moet zijn. De beide pelikaansoorten worden ook vaak gezien. Dwergstern, Kleine Plevier, en Strandplevier nestelen in de duinen.


Het doel was dus om de Veldrietzanger hier te zien. Er is een kijkhut die uitzicht geeft over een plas. Hier zitten veel vogels, zoals Krombekstrandloper, Witoogeend, Zomertaling, Witwangstern en Witvleugelstern. Geen Veldrietzanger (dachten we). Langs de kust Drieteenstrandlopers en een overvliegende groep Zwarte Ibissen.

Darankulak ©Peter van de Braak
Darankulak ©Peter van de Braak
Zwarte Ibissen ©Peter van de Braak
Zwarte Ibissen ©Peter van de Braak
Drieteenstrandloper ©Martien van Dooren
Drieteenstrandloper ©Martien van Dooren

Van hieruit zijn we naar Sabla gegaan. Onderweg werden nog foto’s bekeken die bij Darankulak gemaakt waren. En wat blijkt, Jos heeft op zijn apparaat toch een foto van een Veldrietzanger, helaas te laat opgemerkt.

Sabla

Dit is een complex van drie brakwatermeren, Sabla, Ezerets en Tuzla (het meest zoute) afgescheiden van de Zwarte Zee door zandduinen. Sabla en Ezerets zijn door een kanaal aan elkaar verbonden. De omgeving bestaat uit water, grote rietvelden, zoutmoerassen, slikvelden, duinen en weiland.

Bij Sabla aangekomen eerst gepicknickt. Ondertussen zagen we een Kleine Vliegenvanger. Bij een ander plasje was een Snor te horen en te zien, op het water zat een koppel Nonnetjes. Via Sabla zijn we weer naar de kaap gereden, we komen in een steppegebied, met soorten als Kalanderleeuwerik, Isabeltapuit en zeer veel Grauwe Klauwieren. Op de weg naar de Kaap stopten we voor een Griel. Koos stopte abrupt, de voorbumper viel van de auto. Bij nadere inspectie bleek deze al met tyraps vast te zitten.

Uitzicht ©Martien van Dooren
Uitzicht ©Martien van Dooren
Snor ©Martien van Dooren
Snor ©Martien van Dooren
Kalanderleeuwerik ©Martien van Dooren
Kalanderleeuwerik ©Martien van Dooren

Net voor de Kaap gaat een weg naar links die ons naar beneden leidt aan de voet van een rotspartij. We meenden dat we hier een rondje konden maken, dit bleek niet het geval en we kregen nog meer tegenslag. De tape die de bumper op zijn plaats moest houden, deed niet zijn werk en als klapper kreeg de bus van John een klapband. Gelukkig handen genoeg om deze te verwisselen. Dit is bij de vorige reis ook gebeurd. De wegen in Bulgarije laten te wensen over. Wel zagen we nog een Bonte vliegenvanger.

bandenwissel ©Martien van Dooren
bandenwissel ©Martien van Dooren
Griel ©John Hermans
Griel ©John Hermans
Bonte Vliegenvanger ©Peter van de Braak
Bonte Vliegenvanger ©Peter van de Braak

Na het eten kwam de lijstscore op 200 soorten. In het vliegtuig heeft Jan-Willem een ronde gemaakt met de vraag hoeveel vogelsoorten we gaan zien op deze reis. Het geschatte aantal varieerde van 189 naar 231 soorten. Er vielen nu dus een aantal personen af.


Dinsdag 14 mei

Vandaag staat weer een lange rit op het programma naar Kotel. Maar alvorens deze richting in te gaan, eerst toch nog even naar de Kaap. De auto van Koos werd ondertussen weer bij een garage vakkundig voorzien van de nodige ijzerdraad. De auto kon er weer tegen. Langs de weg naar de Kaap weer de Griel gezien. Op de Kaap bekende soorten als Bonte en Blonde Tapuit en Tapuit. In de lucht Alpengierzwaluwen en in de struiken Sperwergrasmus en Kleine Zwartkop.

Bonte Tapuit ©Martien van Dooren
Bonte Tapuit ©Martien van Dooren
Alpengierzwaluw ©John Hermans
Alpengierzwaluw ©John Hermans
Sperwergrasmus ©Martien van Dooren
Sperwergrasmus ©Martien van Dooren

In Kavarna nog inkopen gedaan en op weg naar Kotel. Halverwege geluncht. Vlak bij Kotel ligt een gierenvoederplek. Uiteraard moesten we hier naar toe. De eerste vogel die we zagen was een Hop, maar uiteraard lieten de Aasgieren en de Vale Gieren zich ook goed zien. Niet alleen gieren komen op deze plek af, ook de Keizerarend was mooi van dichtbij te zien. In de velden werden de jonge Isabeltapuiten gevoederd door de ouders. Ook een Slangenarend vloog over en bij een plasje van niks een Bosruiter.

gierenvoederplek ©Peter van de Braak
gierenvoederplek ©Peter van de Braak
Vale Gieren ©Martien van Dooren
Vale Gieren ©Martien van Dooren
Aasgier ©Martien van Dooren
Aasgier ©Martien van Dooren
Isabeltapuit ©John Hermans
Isabeltapuit ©John Hermans
Slangenarend ©Peter van de Braak
Slangenarend ©Peter van de Braak
Bosruiter ©Peter van de Braak
Bosruiter ©Peter van de Braak

Het was inmiddels al laat geworden, dus op naar Hotel Kotel in Kotel. Het hotel is prachtig gelegen in een oud bos, overblijfsel van de Sovjet-tijd. We hadden nog even tijd om de omgeving te verkennen, dit leverde de volgende soorten op Roodborst, Boomklever, Boomkruiper en Balkanvliegenvanger.

hotel Kotel ©Peter van de Braak
hotel Kotel ©Peter van de Braak
beukenbos ©Peter van de Braak
beukenbos ©Peter van de Braak
Boomkruiper ©Peter van de Braak
Boomkruiper ©Peter van de Braak

Na het eten de lijst opgemaakt, we zitten op 204 soorten. De Bosuil mee gerekend die we buiten hoorden roepen.


Woensdag 15 mei

De omgeving van het hotel is prachtig, zodat we voor het ontbijt hier een wandeling gemaakt hebben. Dit leverde weer een Balkanvliegenvanger op, maar ook Middelste Bonte Specht en Glanskop.

Balkanvliegenvanger ©Peter van de Braak
Balkanvliegenvanger ©Peter van de Braak
Glanskop ©John Hermans
Glanskop ©John Hermans
Zanglijster ©Peter van de Braak
Zanglijster ©Peter van de Braak

Na het ontbijt eerst weer naar de gierenvoederplek. Veel Vale Gieren en Aasgieren, maar nu ook een Monniksgier. We stonden op een open plek en hadden zicht op een klein boerderijtje. Op een gegeven moment komt er een pick-up aanrijden met een koe kadaver in de achterbak. De chauffeur kon wat Engels en legde uit dat het kadaver boven werd neergelegd. Het duurt dan minstens 1 dag voordat de gieren zich hierop storten. Deze man wist ook te vertellen dat er in de buurt 5 broedparen Monniksgier waren en maar liefst 15 paren Vale Gieren. We hebben de dag niet afgewacht, maar hebben nog wel even staan te kijken op deze mooie plek, wat toch weer een Keizerarend en Dwergarend opleverde. Ook veel Raven en Bonte Kraaien waren te zien, evenals een Sperwergrasmus.

Monniksgier ©Martien van Dooren
Monniksgier ©Martien van Dooren
Sperwergrasmus ©Peter van de Braak
Sperwergrasmus ©Peter van de Braak
Keizerarend ©Peter van de Braak
Keizerarend ©Peter van de Braak

Op de weg naar ons volgend hotel hebben we eerst Sliven bezocht, een open gebied aan de voet van de bergen. Het was weer tijd voor de lunch, ondertussen wel een Isabeltapuit en de eerste Kortteenleeuwerikken kunnen zien. Ook leuk de Steenuil en enkele Patrijzen kunnen bewonderen.

omgeving ©Peter van de Braak
omgeving ©Peter van de Braak
Kortteenleeuwerik ©Peter van de Braak
Kortteenleeuwerik ©Peter van de Braak
Isabeltapuit ©Peter van de Braak
Isabeltapuit ©Peter van de Braak

In de lucht zo’n 150 Ooievaars, helaas werd het weer slechter, waardoor er weinig roofvogels te zien waren. We gaan richting Koprivistica, waar ons volgend hotel op ons wacht, maar eerst toch kijken of we een weg in konden richting een bergtop. Dit bleek helaas niet te kunnen, de weg werd zo slecht dat het met de busjes niet te doen was. In een dode boom zaten maar liefst 3 nestholten van verschillende spechten, Middelste Bonte Specht, Groene Specht en Grote Bonte Specht huisden hier. Langs een snelstromend water mooi de Waterspreeuw en een Roodkopklauwier waar genomen.

Middelste Bonte Specht ©Martien van Dooren
Middelste Bonte Specht ©Martien van Dooren
Waterspreeuw in beeld ©Peter van de Braak
Waterspreeuw in beeld ©Peter van de Braak
Waterspreeuw ©Martien van Dooren
Waterspreeuw ©Martien van Dooren

Met regen kwamen we aan in hotel Bashtina Kashta. Het eten en de nodige versnaperingen smaakten heerlijk. Morgen alweer de laatste dag. De stand is gekomen op 211 soorten.


Donderdag 16 mei

Helaas, aan alles komt een eind. De vroege vogelaars vertelden bij het ontbijt dat aan de rand van het dorp een Draaihals en een Kruisbek te zien waren. Besloten om na het ontbijt met z’n allen te gaan kijken, maar niet voordat de groepsfoto gemaakt is. Uiteraard met de nodige hilariteit en vertraging lukte het toch om deze te maken. Aan de rand van het dorp zagen we al snel de Draaihals. Het duurde wat langer voordat we de Kruisbek weer in beeld hadden, verder Zanglijster, Grote Lijster en Boomleeuwerik.

hotel Bashtina Kashta ©Peter van de Braak
hotel Bashtina Kashta ©Peter van de Braak
Koprivistica ©Martien van Dooren
Koprivistica ©Martien van Dooren
omgeving Koprivistica ©Martien van Dooren
omgeving Koprivistica ©Martien van Dooren
Draaihals ©Martien van Dooren
Draaihals ©Martien van Dooren
Grote Lijster ©Peter van de Braak
Grote Lijster ©Peter van de Braak
Ringmus ©Peter van de Braak
Ringmus ©Peter van de Braak

Toen richting Sofia. Bij Dolno Kamartsi zou de Kwartelkoning te horen zijn, helaas, wel mooi toch nog een Ortolaan gezien. We reden de buitenwijken van Sofia in en hebben de busjes vol getankt. Ook werden de auto’s nog schoon gespoten en konden we ze inleveren. Op tijd ingecheckt en naar Eindhoven, waar we rond 18.30 uur landen. Iedereen gedag zeggend hebben we weer een leuke reis gehad. Uiteindelijk kwam de soortenstand op 213. Annelies had het juiste aantal.

Groepsfoto ©Jan Willem Hermans
Groepsfoto ©Jan Willem Hermans

Hierbij een overzicht van alle 213 soorten.

 01. Aalscholver  39. Draaihals  77. Grote Zaagbek  115. Lepelaar  153. Rotsklever  191.Wespendief
 02. Aasgier  40. Grutto/td>  78. Hop  116. Kwartel  154. Rotskruiper  192. VWielewaal
 03. Alpengierzwaluw  41. Dunbekmeeuw  79. Heggenmus  117. Matkop  155. Rotszwaluw  193. Wilde Eend
 04. Appelvink  42. Dwergaalscholver  80. Hop  118. Meerkoet  156. Rouwmees  194. Winterkoning
 05. Arendbuizerd  43. Dwergarend  81. Houtduif  119. Merel  157. Roze Pelikaan  195. Withalsvliegenvanger
 06. Aziatische Steenpatrijs  44. Dwergooruil  82. Huismus  120. Middelste Bonte Specht  158. Scharrelaar  196. Witoogeend
 07. Balkanbaardgrasmus  45. Dwergstern  83. Huiszwaluw  121. Monniksgier  159. Scholekster  197. Witte Kwikstaart
 08. Balkankwikstaart  46. Ekster  84. IJsvogel  122. Nachtegaal  160. Schreeuwarend  198. Witwangstern
 09. Balkanvliegenvanger  47. Europese Kanarie  85. Izabeltapuit  123. Nonnetje  161. Slangenarend  199. Wulp
 10. Beflijster  48. Fazant  86. Kalanderleeuwerik  124. Noordse Nachtegaal  162. Slechtvalk  200. Zanglijster
 11. Bergeend  49. Fitis  87. Kauw  125. Notenkraker  163. Slobeend  201. Zomertaling
 12. Bergfluiter  50. Flamingo  88. Keizerarend  126. Oeverloper  164. Snor  202. Zomertortel
 13. Bijeneter  51. Fluiter  89. Kemphaan  127. Oeverzwaluw  165. Spaanse Mus  203. Zwarte Ibis
 14. Blauwe Reiger  52. Fuut  90. Kievit  128. Ooievaar  166. Sperwer  204. Zwarte Mees
 15. Blauwe Rotslijster  53. Gaai  91. Kleine Bonte Specht  129. Oostelijke Blonde Tapuit  167. Sperwergrasmus  205. Zwarte Ooievaar
 16. Boerenzwaluw  54. Geelgors  92. Kleine Karekiet  130. Oostelijke Vale Spotvogel  168. Spotvogel  206. Zwarte Roodstaart
 17. Bontbekplevier  55. Geelpootmeeuw  93. Kleine Klapekster  131. Ortolaan  169. Spreeuw  207. Zwarte Ruiter
 18. Bonte Kraai  56. Gekraagde Roodstaart  94. Kleine Mantelmeeuw  132. Paapje  170. Staartmees  208. Zwarte Specht
 19. Bonte Strandloper  57. Gele Kwikstaart  95. Kleine Plevier  133. Parelduiker  171. Steenuil  209. Zwarte Stern
 20. Bonte Tapuit  58. Geoorde Fuut  96. Kleine Strandloper  134. Patrijs  172. Steltkluut  210. Zwarte Wouw
 21. Bonte Vliegenvanger  59. Gierzwaluw  97. Kleine Vliegenvanger  135. Pijlstaart  173. Strandplevier  211. Zwartkop
 22. Boomklever  60. Glanskop  98. Kleine Zilverreiger  136. Pimpelmees  174. Syrische Bonte Specht  212. Zwartkopgors
 23. Boomkruiper  61. Goudhaan  99. Kluut  137. Pontische Meeuw  175. Tafeleend  213. Zwartkopmeeuw
 24. Boomleeuwerik  62. Goudvink  100. Kneu  138. Purperreiger  176. Tapuit  
 25. Boompieper  63. Grasmus  101. Knobbelzwaan  139. Putter  177. Tjiftjaf  
 26. Boomvalk  64. Grauwe Gors  102. Koekoek  140. Raaf  178. Torenvalk  
 27. Bosrietzanger  65. Grauwe Kiekendief  103. Kokmeeuw  141. Ralreiger  179. Turkse Tortel  
 28. Bosruiter  66. Grauwe Klauwier  104. Koolmees  142. Regenwulp  180. Vale Gier  
 29. Bosuil  67. Grauwe Vliegenvanger  105. Kortteenleeuwerik  143. Rietgors  181. Vale Gierzwaluw  
 30. Braamsluiper  68. Griel  106. Krakeend  144. Rietzanger  182. Veldleeuwerik  
 31. Breedbekstrandloper  69. Grijskopspecht  107. Kroeskoppelikaan  145. Ringmus  183. Veldrietzanger  
 32. Bruine Kiekendief  70. Groene Specht  108. Krombekstrandloper  146. Roek  184. Vink  
 33. Buidelmees  71. Groenling  109. Krooneend  147. Roodborst  185. Visdief  
 34. Buizerd  72. Grote Bonte Specht  110. Kruisbek  148. Roodborsttapuit  186. Vorkstaartplevier  
 35. Casarca  73. Grote Gele Kwikstaart  111. Kuifaalscholver  149. Roodkopklauwier  187. Vuurgoudhaan  
 36. Cetti's Zanger  74. Grote Karekiet  112. Kuifeend  150. Roodpootvalk  188. Waterhoen  
 37. Cirlgors  75. Grote Lijster  113. Kuifleeuwerik  151. Roodstuitzwaluw  189. Waterral  
 38. Dodaars  76. Grote Stern  114. Kwartel  152. Rotsduif  190. Waterspreeuw  

Jan Willem Hermans