Nu in onze regio– Zwanen
De Kleine Zwaan en de Wilde Zwaan zijn beide soorten die overwinteren in West-Europa en ieder jaar ook in het werkgebied van de Vogelwacht Uden voorkomen. De hoogste aantallen Kleine Zwanen worden in Nederland van december tot februari waargenomen. De Wilde Zwaan is wintergast van november tot in april.
De Wilde Zwaan heeft een zwaar lichaam en een lange, rechte hals die eindigt in een langwerpige kop. Het verenkleed is uniform wit. De snavelbasis is geel, waarbij de gele vlek naar voren in een punt uitloopt. Dit onderscheidt hem van de Kleine Zwaan waar de zwarte snavel alleen een gele basis heeft. Jonge Wilde Zwanen hebben bruingrijze veren. Wilde Zwanen broeden zomers in het noorden van Europa en Azië. In Nederland (Drenthe) zijn 2 broedgevallen van de Wilde Zwaan bekend.
De Kleine Zwaan is iets kleiner van formaat dan de Wilde Zwaan maar heeft ook een geheel wit verenkleed. De Kleine Zwaan heeft een iets kortere hals en een meer gedrongen lichaam dan de andere zwanen. De snavel is zwart met een gele basis. De hoeveelheid en de vorm van het geel bij de basis varieert individueel, maar het geel is ronder of meer rechthoekig dan bij de Wilde Zwaan. Bij de Kleine Zwanen zijn 3 snavelpatronen te onderscheiden. Ieder met individuele tekening (zie foto). Jonge vogels hebben een lichtgrijs verenkleed en een licht- tot donkerroze snavel met zwarte punt. De Kleine Zwaan broedt op de arctische toendra nog verder noordwaarts dan de Wilde Zwaan.
De Kleine Zwaan kent diverse roepen, de meeste zijn zachter en meer gedempt dan die van de Wilde Zwaan. Het meest karakteristiek van de Kleine is een zacht , aangenaam, eerder hol oep oep. De roep van de Wilde is meestal harder, lager en meer trompetterend.
De Wilde Zwanen en Kleine Zwanen zijn in Nederland vaak op groot water, akkers met oogstresten en aangrenzende (natte) graslanden te zien. Tot voor enkele jaren was de Kleine Zwaan een vrij algemene wintergast maar de laatste jaren lopen hun waargenomen aantallen terug. De Wilde Zwanen houden zich in kleine groepjes vooral in Noord-Nederland op maar komen ook in onze regio voor.
Half januari 2023 zagen Otto Kwak en ondergetekende in Loosbroek bij de Loosbroeksedreef een groep van 22 Knobbelzwanen, 21 kleine Zwanen en 15 Wilde Zwanen met diverse jongen. Een van de Kleine Zwanen had een halsband met nummer 317E. Het betreft een als volwassen man geringde vogel op 07-01-2020 bij Loosbroek. Daarna is hij via Overijssel naar Duitsland getrokken. Op 24-10-2020 waargenomen in Litouwen en aansluitend het gehele winterseizoen in Duitsland. Volgende winter tot 16-03-2022 ook in Duitsland en 28-03-2022 nog in Estland.Vervolgens 06-11-2022 opnieuw in Duitsland en 26-12 -2022 weer in Loosbroek waar hij tot nu toe zit.
Bij Loosbroek-Singel zat een groep van 34 Kleine Zwanen en 4 Wilde Zwanen. Hier ook een Kleine Zwaan met halsband met nummer 327 E. Het betreft ook hier een als volwassen man geringde vogel op 06-12-2021 in Niedersachsen vlak bij de Nederlandse grens alwaar hij tot 19-03-2021 is waargenomen. Op 07-12-2022 duikt hij voor het eerst op in Nederland: Maren-Kessel en vlak daarna in Loosbroek waar hij tot nu toe zit. De slaapplaats van deze Kleine Zwanen is de Geffense Plas.
Dick Slaa met dank aan Otto Kwak