Landelijke tuinvogeltelling 2023 in Uden en omgeving

Alweer de 13e keer worden er tellingen van leden van de Vogelwacht Uden verzameld voor de landelijke tuinvogeltelling. Er werd zowaar nog een nieuwe soort gezien en wel een best bijzondere: Middelste Bonte Specht. Deze soort was tot zo’n 10 jaar geleden zeldzaam in Nederland, maar is toen aan een opmars begonnen en wordt nu dus zelfs tijdens tuintellingen gezien. Deze tuin ligt wel bijzonder mooi in het buitengebied, het is geen stadstuintje. Er werden dit jaar 886 vogels geteld verdeeld over 29 tellingen. Per tuin waren dat gemiddeld 28 vogels, maar het liep van 1 tot 128 vogels uiteen! Gemiddeld waren het er iets meer dan vorig jaar. We zagen gezamenlijk 29 verschillende soorten, minder dan vorig jaar. Opvallend was dat er dit jaar geen meeuwen zijn geteld en ook geen winterlijsters; Koperwiek en Kramsvogel. Ook een wintergast zoals de Keep ontbrak. Op de eerste plek staat ook dit jaar de Huismus met 144 vogels. De Koolmees is weer tweede (106) en de Pimpelmees is dit jaar de nummer 3 (81). De Houtduif is naar de vijfde plek gezakt. Huismussen zitten vaak met meer tegelijk in een tuin (twee keer 12 in een tuin), maar lang niet in elke tuin. De Koolmees is in de meeste tuinen aangetroffen (27 van de 31) en de Pimpelmees en de Merel in 24 tuinen. De Huismus komt nu pas op de vierde plaats. Eén tuin stak flink boven de rest uit, deze ligt in het buitengebied en is zeer vogelvriendelijk. Hier werden 18 soorten gezien en 128 vogels, waarvan 36 Wilde Eenden.

De Groenling

Over de Groenling maken ze zich zorgen bij de Vogelbescherming. De aantallen zijn de laatste jaren teruggelopen. De oorzaak leek in het begin duidelijk, een ziekte genaamd "het Geel" leek de oorzaak. Deze ziekte zorgde voor flinke afname in de aantallen Groenlingen en de verspreiding liep waarschijnlijk ook via voertafels. Maar sindsdien is er nauwelijks sprake van herstel (zoals bij de Merel wel het geval is, die is na het Usutu-virus al weer een flink eind hersteld). Mogelijk speelt er bij Groenlingen wat anders. Een oorzaak kan zijn dat het groen in de stad en in de tuinen minder geschikt is voor Groenlingen. Daarbij kan gedacht worden aan nestplekken (bijvoorbeeld coniferen en dichte heggen) en voedselbronnen (Rozenbottels zijn vaak in trek bij Groenlingen). Is deze afname ook bij onze gegevens te zien? (zie figuur 1)

Figuur 1 Groenling door de jaren heen. Blauw is aantal Groenlingen, oranje is aantal tuinen en grijs is aantal Groenlingen per tuin (maal 10)

Groenling ©Toy Janssen

Regionale verschillen

De top3 is landelijk, in Brabant en in Uden en omgeving hetzelfde; Huismus, Koolmees en Pimpelmees. Daarna zijn er wel verschillen, wij zien wat meer Vinken, in Brabant zijn er wat meer Kauwen en landelijk worden er wat meer Eksters geteld. Opvallend is de hoge plek van de Wilde Eend bij ons, maar dat komt dus vooral door die ene hierboven genoemde tuin. Ook opvallend is dat de Spreeuw landelijk net buiten de top10 valt. Bij ons is er geen één geteld! Vroeger stond deze soort nog wel in de top10, waarschijnlijk ook bij ons. Ook leuk de Putter in de top 10. In twee tuinen werd er een mooie groep gezien.

Huismus ©Toy Janssen

Pimpelmees ©Toy Janssen

Koolmees ©Toy Janssen

Tellers in willekeurige volgorde: Annette Elfrink, Leo Ballering en Mignon van de Wittenboer, Martien van Dooren, Rick Meulendijks, Corine Hagens, Johan van Roosmalen, Gijs Koomen, Koos Doorten en José Escher, John Hermans, Tessa Vermaat, Peter van de Braak, Conny Koenen, Jos van der Wijst, Inge Beer, Joep van Gogh, Karel van Lin, Wilbert van de Rakt, Wim van Lanen, Ralf van Hoof, Noud van den Berg, Ria de Vent, Alexander Vesters, Simone Schraven, William van de Velden, Inge van den Heuvel, Tineke Huijs, Jan van de Tillaert, Theo Vos en alle huisgenoten die meegeteld hebben.

Arend Vermaat

De 31 tuinvogeltellingen opgeteld per soort