Roodkopklauwier bij Leijgraaf
Op zondag 13 juli 2025 werd door Gert van Eenbergen (geen lid van VW Uden) een Roodkopklauwier gefotografeerd langs de Leijgraaf ter hoogte van het fietspad dat vanuit Kooldert richting Erp gaat. Gelukkig had deze persoon de waarneming met foto op Waarneming.nl gezet, zodat zondagavond op de Vogelwacht app al de vraag verscheen of dit waar was. (Eerst ingevoerd als Balearische Roodkopklauwier). Het bleek al snel te kloppen, met dien verstande dat het een Roodkopklauwier was en niet de nog zeldzamere ondersoort van de Balearen (Mallorca). Tot nu toe was de Roodkopklauwier slechts vier keer waargenomen in onze regio. Twee keer in de Maashorst (2000 en 2021 een aantal dagen ter plaatse), Reekse heide (2012) en op het Ham/Havelt in Veghel (2020 bijna een week ter plaatse). Nu dus de vijfde waarneming. Op dit moment is de Roodkopklauwier al ruim een week aanwezig en alles wijst erop dat hij voorlopig nog niet aan vertrekken denkt. Elke dag zie je hem op dezelfde tak zitten vanwaar hij veelvuldig vluchten maakt om een insect uit de lucht te plukken. De Roodkopklauwier is gemakkelijk te herkennen aan zijn geheel witte voorzijde en zijn roodbruine kop. Bovendien heeft hij een typisch boevenmasker rond het oog, iets wat vrijwel alle Klauwieren hebben en tevens donkere bovendelen met op de vleugels een doorlopende witte streep. De soort is iets groter dan een Grauwe Klauwier. Aan de typische haaksnavel zie je dat het een klauwierensoort is.
In de broedtijd is de Roodkopklauwier een soort van de open, vaak in cultuur gebrachte landschappen met struiken en bomen of boomgaarden. Net als andere klauwieren jagen Roodkopklauwieren vanaf een uitkijkpunt en leggen ze voorraden aan van prooidieren door ze vast te prikken op scherpe doornstruiken. Dat kunnen grote insecten, kleine zangvogels, amfibieën en reptielen zijn. Tot een halve eeuw geleden broedde deze soort in ons land. Het laatste zekere broedgeval vond plaats in 1956 in Eijsden. Vroeger kwam de soort dus noordelijker voor tot in het zuiden van Nederland maar het huidige verspreidingsgebied reikt van Midden- en Zuid-Europa en Noordwest-Afrika, oostelijk tot in de Kaukasus en Iran. De dichtstbijzijnde, regelmatig bezette broedgebieden liggen in het zuiden van Frankrijk (rond 10.000 paren). De Europese populatie bedraagt minstens 480.000 paren, met sinds 1996 een licht afnemende tendens. Roodkopklauwieren trekken vanaf augustus tot in oktober naar hun Afrikaanse winterkwartieren, in en zuidelijk van de Sahel. Ook onze Roodkopklauwier bij de Leijgraaf is te vinden in een open landschap met struiken en bomen. Het is vrij opmerkelijk om nu in juli deze soort te zien. Meestal worden ze in het voorjaar gezien waarbij het vrijwel allemaal exemplaren zijn die “doorgeschoten” zijn (te ver doorgevlogen). De Roodkopklauwier vertrekt in Augustus weer naar Afrika. Het lijkt onwaarschijnlijk, maar het zou mooi zijn als we hem tot die tijd hier in onze regio kunnen zien. Inmiddels hebben al enkele honderden personen de Roodkopklauwier gezien. Het mooie is dat je hem vanaf zijn lievelingstak mooi kunt bekijken en niet kunt verstoren, want het is nauwelijks mogelijk om dichterbij te komen. Naast deze waarneming zien we dat veel fotografen ook nog even de Bandheidelibel en de Kanaaljuffer meepikken, twee soorten die ook vrij zeldzaam zijn voor Nederland. Als je er nog niet bent geweest kijk dan even op waarneming.nl waar de Roodkopklauwier precies zit. Je hebt wel kans dat het enkele uren duurt voordat je de hem ziet want hij weet zich telkens goed te verstoppen. Maar een aantal keren per dag laat hij zich mooi zien.
John Hermans