Winterkoning, Troglodytes troglodytes, 9 - 10 cm

Winterkoning | Troglodytes troglodytes
Winterkoning

Herkenning

Dit zeer talrijke vogeltje is het op een na kleinste vogeltje van Nederland, heeft een opgewipt staartje en wordt ook wel klein Jantje genoemd. Hij heeft kaneelbruine bovendelen en een gestreept vleugeltje. Vliegt laag over de grond, scharrelt graag in lage struiken en lijkt een beetje op een voorbij snorrende dikke bromvlieg. Hij heeft ook wel wat weg van een veerbal. Het is een standvogel. Ze slapen in de koude winternachten vaak gezamenlijk, de sterkste in het midden en de rest daar omheen. Zo zijn er wel eens 60 Winterkoningen bij elkaar gevonden, een grote bol Winterkoningen.

Biotoop

Houdt van rommelige hoekjes, in een keurig opgeruimde tuin zal hij dan ook niet graag wonen.

Geluid

Een Winterkoning is dan weliswaar klein, maar hij heeft een enorm geluid. Als de Winterkoning dichtbij zingt is het bijna onmogelijk om de zang van andere vogels te horen. Hij trekt van leer met rollers en trillers in een hoog tempo. Hij kan lang zitten zingen als hij niet wordt lastig gevallen.

Voedsel

Hij weegt ongeveer 9 gram en is een echte insecteneter, wat je aan de snavel kan zien.

Broeden

Het mannetje bouwt veel nesten, waarvan er één heel mooi is, met de ingang aan de zijkant. Het vrouwtje mag dan kiezen en kiest dan natuurlijk het mooiste nest. Hij bouwt ze in dicht begroeide vegetatie. De andere nesten worden ook wel speelnesten genoemd. De nesten zijn koepelvormig en worden gemaakt van bladeren, mos, gras en wordt bekleed met veren. Het broeden begint eind april en er worden 5 tot 8 eieren gelegd. Deze zijn ongetekend omdat de Winterkoning een holenbroeder is. Ze hebben 2 tot 3 broedsels per jaar. Alleen het vrouwtje broed de eieren uit in 14 tot 17 dagen. De Winterkoning is polygaam wat betekend dat hij meerdere vrouwtjes bevrucht. Als hij een eerste vrouwtje zover heeft gekregen om haar eieren te leggen, zingt hij dapper verder om een tweede en soms zelfs een derde vrouwtje zover te krijgen. De vrouwtjes zijn ook niet echt trouw, want als vader de jongen nog aan het voeren is, vertrekt moeder al snel om samen met de buurman een nieuw huwelijk te sluiten. Hij doet zijn naam geen eer aan want in strenge Elfstedentocht-winters sterft de helft tot tweederde van de populatie, maar dit wordt weer gecompenseerd door de grote hoeveelheid jongen die ieder jaar weer uitvliegen. Na drie zachte winters is dit verlies weer gecompenseerd.

Aantallen in Nederland

400.000 tot 600.000 broedparen in Nederland.

Aantallen in onze omgeving

Algemene broedvogel in onze omgeving. Tijdens de broedvogeltellingen altijd één van de talrijkste soorten.

Winterkoning | Gemaakt op de Kleuter | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak
Winterkoning | Gemaakt in de Maashorst | Peter van de Braak