Staartmees

Bolrond klein vogeltje met een heel lange staart. Lijkt in de vlucht op een verenballetje met staart. De kop is witachtig met een zwarte band over de zijkruin, roodbruine flanken en buik. De dekveren zijn zwart met roodbruine schoudervlekken. Zeer lange witgerande zwarte staart, het zwarte oog is roodomrand en de snavel is klein en zwart. Buiten het broedseizoen leeft de Staartmees in kleine groepjes (vijf tot twintig stuks) en verdedigen een territorium tegen andere groepjes. Een ondersoort is de Witkopstaartmees, met een geheel witte kop, die vooral in noord en oost Europa voorkomt.

Biotoop

Bosranden en open plekken in het bos, oude tuinen, boomgaarden, begraafplaatsen.

Voedsel

Verzamelt insecten en spinnetjes voornamelijk van dunne twijgjes, eet ook zaden en knoppen. Hierbij haalt hij acrobatische toeren uit door onderste boven aan het uiteinde van een dunne tak te hangen. Bij de kleine Staartmees is het lichaamsoppervlak in verhouding tot het volume groot, waardoor ze snel warmte verliezen. Hierdoor is de wintersterfte hoog, omdat ze met sneeuw en ijzel niet bij hun voedsel kunnen.

Broeden

De Staartmees is een meester in het bouwen van nesten. Hij maakt een ovaalvormig overdekt bouwwerk, dat uit spinrag en mos bestaat en wordt in de vork van een tak of in dicht struikgewas gemaakt. Het wordt gevoerd met wel duizenden veertjes. De ouders komen het nest binnen via een hoge zij-ingang, door ruimtegebrek moet de lange staart over de kop gevouwen worden. Er worden acht tot twaalf eieren gelegd, die na twee weken broeden uitkomen. Na nog eens twee weken voeren vliegen de kuikens uit, deze hebben donkere wangen en nog een korte staart. Soms helpen ongepaarde vogels of vogels waarvan het broedsel mislukt is met het voeren van de jongen.

Aantallen in Nederland

De bij ons broedende vogels zijn standvogel; 23.000- 28.000 broedparen. In west Nederland toegenomen, in oost Nederland afgenomen. In de winter komen hier wintergasten uit het noorden en oosten bij.