Koekoek, Cuculus canorus, 32 – 36 cm
Herkenning
Middelgrote slanke vogel, met lange, dunne, spitse vleugels en lange, afgeronde zwart gespikkelde staart. Grijze kop en bovenborst, gebandeerde onderdelen, donkergrijze rug en vleugels. Heeft het silhouet van een Sperwer, maar die heeft afgeronde vleugels. Het vrouwtje komt ook in een bruine vorm voor en dan is de hele vogel gebandeerd. In de krachteloze vlucht komen de vleugels nauwelijks boven het lichaam uit. Het mannetje zit vaak op een tak met afhangende vleugels en opgeheven staart te “koekoeken”.
Biotoop
Bossen, heide, moerassen, bergen en kusten. Komt daar voor waar de zangvogelstand gezond is.
Voedsel
Rupsen, ook harige rupsen die de meeste vogels vermijden, verder kevers en andere insecten.
Broeden
Broedparasiet, meesterbedrieger, topvervalser. Legt eieren in nesten van andere vogels, 1 ei per nest, de waardvogel heeft meestal niets in de gaten en broed het ei gewoon uit. Een koekoeksei hoeft maar 12 tot 13 dagen bebroedt te worden. Ieder vrouwtje kiest het nest van een waardvogelsoort waarvan de eieren op haar eigen eieren lijken. Zijn er al jongen in het nest aanwezig, eet ze deze zonder pardon op. Eenmaal uit het ei duwt het Koekoeksjong andere eieren of kuikens over de rand tussen zijn schouders. Graspieper, Heggenmus, Witte Kwikstaart en Kleine Karekiet zijn vaak het slachtoffer (er zijn wel 100 waardvogelsoorten). De felgekleurde binnenkant van de bek van het kuiken stimuleert de pleegouders voortdurend tot aanvoer van voedsel (dwangneurose). Na een maand kan het reuzenkind alleen nog gevoerd worden door er bovenop te gaan staan. De pleegouders zijn na bijna vier weken keihard werken helemaal op en sterven soms. Jonge Koekoeken hebben een witte nekvlek. “Ouders” vertrekken begin augustus al naar tropisch Afrika, de kuikens trekken pas in september weg op aangeboren vliegplan.
Aantallen in Nederland
Rode Lijstsoort. 6570 – 7000 ei-leggende wijfjes.
Aantallen in onze omgeving
Een lastig te tellen vogel, want het geluid draagt ver en wanneer is het een broedpaar. Maar er vindt voortplanting in ons werkgebied plaats, hooguit 10 ei-leggende vrouwtjes. Dat waren er vroeger meer.
