Grutto, Limosa limosa, 37-42 cm incl. snavel

Grutto | Limosa limosa
Grutto

Herkenning

Grote rechtopstaande steltloper met een lange rechte snavel, een relatief kleine kop en lange poten. Heeft kastanjebruine kop, hals en borst, in de winter geheel lichtgrijs. In de vlucht herkenbaar aan de zwart met witte staart en witte vleugelstreep. Zit graag op een paal te roepen. Lijkt veel op de Rosse Grutto, maar die is kleiner, heeft kortere poten en een opgewipte snavel, bovendien ontbreekt de witte vleugelstreep en broedt hij niet bij ons.

Biotoop

Broedt in natte weilanden, natte heide en hoogvenen. Buiten de broedtijd ook te vinden op moddervlakten en zoetwatermoerassen.

Geluid

Roept zijn eigen naam.

Voedsel

Boort als het ware zijn voedsel uit de grond, daarom moet de grond nat en zacht zijn. De snavelpunten zijn supergevoelig en zo kan hij op de tast zijn prooi verrassen. Eet wormen, insectenlarven (emelten), sprinkhanen, vliegen en kevers. Eet tijdens de trek ook wel zaden en bessen. De jongen zijn nestvlieders, bolletjes dons op stevige pootjes die al gelijk zelfstandig insecten kunnen zoeken.

Broeden

Zomergast, overwintert in Afrika. Bij de balts klimt het mannetje de lucht in en laat bij een kantelende vlucht zijn roep overduidelijk horen. Bij het landen laat hij zijn witte ondervleugels zien. Hiermee intimideert hij de andere mannetjes en laat hij de vrouwtjes zien hoe mooi hij is. Het nest is een kuiltje tussen dicht gras, waarin 4 lichtgroene eieren worden gelegd die door beide ouders (maar vooral door het mannetje) in 4 weken worden uitgebroed. Geven de voorkeur aan kruidenrijke licht bemeste hooilanden. Door de grootschalige landbouw, lage waterstand, vroeg maaien en verstedelijking (ieder jaar verdwijnt 1% van het grasland) gaat het slecht met de Grutto. Weidevogel reservaten en aangepast agrarisch beheer met late maai data moeten het tij keren. Veel vrijwilligers zetten zich in om weidevogelnesten te markeren, zodat de boer ze bij het maaien kan ontzien. Bijna de helft van de Europese populatie broedt in Nederland, dus moeten we zuinig zijn op deze vogel.

Aantallen in Nederland

Rode lijstsoort. 31.000-38.000 broedparen (in 1975 120.000 broedparen). Sinds 1960 afname met 70% door te intensief gebruik van het agrarische grasland. Kuikens sterven door uitmaaien of voedselgebrek en de aanwas is onvoldoende om de populatie op peil te houden.

Aantallen in onze omgeving

Aan de Middenpeelweg in het gebied Princepeel hebben de laatste exemplaren in onze regio gebroed. Daar zijn ze in 2013 voor het laatst baltsend gezien. Sindsdien eigenlijk alleen nog maar overvliegend waargenomen.

Grutto | Gemaakt in de Osse polder | Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak
Grutto | In de Osse polder | ©Peter van de Braak