Buizerd, Buteo buteo, 51-57 cm
Herkenning
De Buizerd is een grote en gezette roofvogel, die meestal zittend op een paaltje of laag in een boom, in of bij open landschap gezien wordt. Ook zie je hem dikwijls hoog in de lucht rondcirkelen. De Buizerd heeft een licht- tot donkerbruin bovenkleed. Het onderkleed kan enorm in kleur variëren, van wit tot donkerbruin, toch hebben we hier steeds met een Buizerd te maken. Vaak is hier ook een duidelijke “V” op zijn borst te zien. In de winter zie je meer Buizerds dan in de zomer. Dikwijls zijn dit lichtere Buizerds. Dit komt doordat vele Buizerds uit zuid Zweden en Denemarken in de winter naar ons land toekomen om te overwinteren. Daar komen over het algemeen meer lichte exemplaren voor dan donkere exemplaren. In de lucht rondcirkelend kun je een Buizerd herkennen aan zijn grote, ronde vleugels en een korte staart.
Biotoop
Overal waar wat grotere bomen in een bosje staan kan de Buizerd al broeden, maar dat kan ook diep in een groter boscomplex. Buiten de broedtijd overal in het buitengebied aan te treffen.
Geluid
De Buizerd heeft 2 bekende soorten geluid. De "miauw" roep, die hij zittend van een tak of rondcirkelend in de lucht ten gehore brengt. Als de Buizerd jongen heeft dan zijn de bedelroepen van de jongen, soms vanaf het nest of vanaf een tak, te horen. Dit lijkt veel op de "miauw" roep, maar is hoger en wordt sneller achter elkaar geroepen. De opname laat de miauw roep horen van een jonge Buizerd gezeten op een tak in het Hurkskese bos.
Voedsel
De Buizerd is een veelzijdige jager die allerlei prooien weet te bemachtigen. Niet alleen levende prooien worden er gevangen en opgegeten; in de winter schakelt de Buizerd vaak over op het eten van aas. Konijnen zijn wat gewicht betreft een belangrijke prooisoort, maar evenzo pakt een buizerd vogels, kikkers, muizen tot zelfs vissen aan toe. Hiervoor hanteert de buizerd verschillende soorten technieken. Muizen en konijnen worden dikwijls vanaf een uitkijkpost (weipaal) bespiedt, waarna de Buizerd er bovenop duikt. Vogels, vooral jonge onervaren vogels, worden via een achtervolgingsvlucht bemachtigd. Als er zich veel muizen in een weiland bevinden, zie je de buizerd al lopend en springend proberen deze muizen te pakken te krijgen met zijn grote klauwen.
Broeden
Nesten van Buizerds kunnen op de meest onverwachte plaatsen zitten. De grote oude nesten in loofbossen of lariksen vallen onmiddellijk in het oog, maar vele zelfgebouwde nieuwbouwnesten zijn klein en onopvallend. Bezette Buizerd nesten zijn te herkennen, doordat de Buizerd verse twijgen op de nestrand legt. Buizerds nestelen gemiddeld net zo hoog als een havik. Op een zonnige dag in januari februari kun je al Buizerds waarnemen; roepend en cirkelend boven de broedplaats. Zij zijn bezig hun territorium af te bakenen. Vanaf eind maart, maar meestal begin april beginnen de Buizerds met de ei leg. Gemiddeld genomen worden er 3 eieren gelegd. De jongen doen er daarna ongeveer 6 weken over voordat ze uitvliegen. Tot ongeveer 4 weken verzorgt het mannetje de prooiaanvoer. De laatste 2 weken zorgen mannetje en vrouwtje gezamenlijk voor de prooiaanvoer. Gemiddeld vliegen er 2,2 jongen per nest uit. Er gaan helaas nog heel veel Buizerds dood door kwade opzet van de mens. Vergiftiging, het vangen in klemmen en het dood schieten zijn de meest voorkomende doodsoorzaken van Buizerds. Zo hebben we (minstens 15 jaar geleden) in Odiliapeel in 3 dagen tijd 13 dode Buizerds gevonden, die allen vergiftigd waren. Dit komt vooral doordat de Buizerd aas eet, wat ingesmeerd was met gif. Als de Buizerd eenmaal het eerste jaar heeft overleefd, kan hij tot 18 jaar oud worden (gemiddeld genomen 5 jaar).
Aantallen in Nederland
In de eerste helft van deze eeuw was de Buizerd een uitgesproken schaarse broedvogel. De toename in de jaren veertig en vijftig werd weer verminderd door de massale vergiftiging met diverse landbouwgif in de jaren vijftig en zestig. Na het verbod op deze middelen herstelde de populatie zich. In 1973 - 1977 werd de Nederlandse populatie geschat op 2000 - 2500 broedparen. In 1980 -1985 was dat al aangegroeid tot 3500 - 4500 paren. In de laatste broedvogelatlas van 2017 is de schatting 10.000 -17.000 paren.
Aantallen in onze omgeving
In vroeger jaren hebben er altijd Buizerds in onze omgeving gebroed. Aantallen zijn hierbij niet bekend, maar het aantal is ongetwijfeld lager geweest dan de aantallen die er nu elk jaar broeden. Tegenwoordig broeden er ongeveer 30 paar in de omgeving, de meeste daarvan in de Maashorst. Op trek kunnen er half oktober dagen zijn met flinke Buizerdtrek, dan kunnen er enkele honderden op een dag gezien worden. Topdag was 15 oktober 2020 met 1776 Buizerds op één dag.
