Zwaluwenwerkgroep plaatst twee huiszwaluwentillen
Zaterdag 18 februari in alle vroegte aan de Menzel 51 te Nistelrode, de Vogelwacht Uden gaat hier de vierde huiszwaluwentil plaatsen in haar werkgebied. In 2018 zijn er al drie huiszwaluwentillen geplaatst en met geweldige resultaten. In Uden aan de Raktweg 9 en Lageburchtweg 4 en in Odiliapeel aan de Ontginningsweg 7. Na een gedegen voorstudie is de keuze op melkveebedrijf “Rond de berken” van Peter van de Laar gevallen. Huiszwaluwen hebben het niet gemakkelijk de laatste jaren. De insecten zijn fors afgenomen, goede modder maken voor hun nesten word lastiger en de mens vindt het ook vaak smerig al die poep op de ramen en de vensterbanken onder de nesten. Dus wat extra huisvesting kunnen de Huiszwaluwen wel gebruiken. Donker en regenachtig was het die zaterdagmorgen maar dat is geen probleem voor de zwaluwenwerkgroep van de Vogelwacht Uden. De kraan voor de grondwerkzaamheden is door Peter van de laar zelf geregeld. In het weitje langs de weg is alles al opgeruimd en klaar gemaakt voor de plaatsing van de huiszwaluwentil. Aan het huis onder de overstek zien we de nodige huiszwaluwennesten van het vorig jaar nog zitten. De til moet langs een oude gierkelder komen te staan.
Klokslag half 8 is als eerste Chris van Lieshout aanwezig samen met de fotograaf. Al vrij snel daarna komt Hans van de Heuvel met zijn bus en aanhanger met daarop de verschillende onderdelen van de til. Een grote, ronde ijzeren paal van circa 6 meter lang en 550 kg. zwaar, een betonnen funderingsplaat van 2 x 2 meter en 1400 kg. zwaar en de kap met 28 nestkommen met een gewicht van circa 250 kg.. Het totale gewicht van de til inclusief funderingsplaat komt daarmee op circa 2,2 ton. Hans heeft samen met zijn zoon Tom de til thuis in de werkplaats van zijn bedrijf in Boekel gemaakt. De onderdelen worden met de kraan van de aanhanger getild en op de plek van bestemming gelegd. Intussen zijn ook Jan van den Tillaart en iets daarna Tom van de Heuvel, de zoon van Hans gearriveerd. Onder aanwijzingen van het team wordt een 75 cm diep gat van 2,5 bij 2,5 meter gegraven en met de schop mooi waterpas gemaakt. De betonplaat voorzien van 6 grote bouten, waarop de ijzeren paal van de til komt te staan, wordt er met de kraan ingetild. Als alles goed ligt wordt de paal van de til er opgezet met de kraan. Een precisie werkje want de gaten van de paal moeten passen in de bouten van de funderingsplaat. Maar na het nodige meetwerk met de waterpas staat hij precies goed en kunnen de moeren er opgedraaid worden. Dan wordt als laatste de huisvestingskap met een prachtige zwaluw op het puntje van de kap, met de kraan omhoog getakeld en bovenop de paal gezet. Ook hier moeten weer 3 bouten precies in de 3 gaten van de paal gemanoeuvreerd worden. Maar ook dat wordt vakkundig voor elkaar gekregen. Dit alles wordt vol bewondering door Peter van de Laar en zijn vrouw gade geslagen. Alles verloopt perfect en binnen de twee uur is het karwei geklaard. In de kantine van de melkveestal wordt met koffie en een koek het project afgesloten. Alleen moet de komende tijd nog het informatiebord langs de weg bij de Huiszwaluwentil geplaatst worden en de telefoonpalen met draden waarop de Huiszwaluwen kunnen gaan zitten, maar dit laatste karwei is voor de familie van de Laar zelf.
Zaterdag 25 februari iets minder vroeg dan de vorige week is de afspraak om acht uur bij champignonkwekerij Bergass aan de Brabantstraat 31 in Volkel. Gelukkig regende het deze keer niet. Weer eens wat anders dan bij een rundvee- of varkenshouderij. De eigenaar Roland van den Berg had voor zover hij dat kon alles goed voorbereid. Het gat voor de funderingsplaat was al gegraven en toen Hans van de Heuvel met zijn bus en aanhanger arriveerde kon er snel begonnen worden. Het was exact dezelfde til als die van vorige week op de Menzel. Nadat daar al was geoefend verliep alles nu in sneltreinvaart onder de deskundige leiding van Hans van de Heuvel en Chris van Lieshout.
Om half negen kwamen ook nog een journalist en fotograaf van het Brabants Dagblad voor een reportage over het plaatsen van de huiszwaluwentil en alle informatie daaromheen. Over het hoe en waarom van zo’n til, laat dat maar aan Chris over om te vertellen. Het zal ongetwijfeld een mooi stuk worden in de krant. Hans was intussen druk met het waterpas zetten van de paal en hij zorgde er voor dat de kap van de til met zijn nestkommetjes precies goed boven de paal kwam te hangen en met zijn bouten in de gaten van de paal zakte. Ongelooflijk, maar de hele operatie duurde maar een goed uur en toen was de vijfde geplaatste huiszwaluwentil van de Vogelwacht Uden een feit. Na afloop was er ook hier koffie in de kantine en een warm worstenbroodje.
Martien van Dooren