Oktober 2019

Opgeteld is er dit jaar 30 uur minder geteld dan vorig jaar in oktober. Ook het aantal vogels was flink lager: 221.600.Maar vorig jaar (330.000) was een flink record. Per uur telden we 1.372 vogels, dat is minder dan vorig jaar, maar beter dan alle andere jaren in oktober. We zagen 87 vogelsoorten en dat is 2 meer dan vorig jaar en iets boven het gemiddelde van de laatste 10 jaar. Op de tweede dag van deze maand gaat er al een dagrecord sneuvelen. Het dagrecord van de Gaai wordt flink scherper gesteld en komt op 441, ruim honderd meer dan 10 dagen ervoor, toen het bestaande record werd gezet. De 7e is een goede dag met een nieuw dagrecords Kleine Rietgans (12) en Smelleken (6). Drie dagen later komt er een recordaantal Sijzen over (228). Op de 16e komen er 3 Raven op trek voorbij, we zien geregeld Raven, maar dat zijn lokale vogels. De 20ste komen er 22 Staartmezen langs (oude was 14 Staartmezen) en op de 24ste wordt het dagrecord van de Sijs voor de tweede keer dit jaar verbeterd (255; landelijk worden er veel Sijzen geteld).

De oktober-vogels

Op de dag van het Gaaienrecord kwam er ook nog een Grote Pieper langs, de dag erna een Roodkeelpieper en veel Vinken, meer dan 10.000. Een paar dagen later is er aardig goede Buizerdtrek en verschillende Smellekens op een dag, een soortenrijke dag is dit met 47 soorten. Twee dagen later zien we zelfs 54 soorten en op die dag een Velduil en maar liefst 11 Rode Wouwen (2e telling ooit) en dit is de dag van de Buizerdtrek, die na de middag echt op gang komt en het is eigenlijk te bewolkt, er verdwijnen geregeld vogels in de wolken. De eindstand deze dag is 482 Buizerds en dat is de derde telling ooit op deze post. Geen trekvogel, maar wel hel leuk is het Wezeltje wat bij de keet gezien wordt op de 12e . De volgende dag is er veel Vinkentrek, 22.000 vogels. Op deze dag ook nog veel Boerenzwaluwen: 118 (er zijn jaren dat dat het totaal is voor oktober). De volgende ochtend (maandag) komt er een Ruigpootbuizerd langs. Dinsdag regent het geregeld, maar in de loop van de ochtend komen de Koperwieken doorgetrokken, ook tijdens de buien zien we ze. Vrijdags komt de 8ste Beflijster van dit jaar langs en daarmee is dit het beste jaar voor de Beflijster (en er volgen de dagen hierna nog enkele). De 24ste is het weer een hele goede dag op de telpost, we tellen bijna 50.000 vogels. Veel Spreeuwen, bijna 18.000, Vinken (15.000), Koperwieken (3800), Veldleeuweriken (6700) en Merels (34, tweede telling ooit) en het al genoemde dagrecord Sijs. De volgende dag is het veel minder maar we zien nog wel 2 Boerenzwaluwen. Een paar dagen later vliegt het weer goed, we verwachte flinke aantallen Houtduiven, maar zoveel als vorig jaar wordt het niet. Op de 29ste hebben we een dag met veel Kramsvogels; 2900 en de derde telling ooit. De volgende dag zitten er twee Casarca’s bij een groep Kolganzen. De laatste dag van deze maand levert de eerste Kleine Zwanen van dit jaar op, een familie met drie jongen.

De top3 van oktober wordt ook dit jaar weer aangevoerd door de Vink. Het zijn er wat minder dan vorig jaar, maar meer dan gemiddeld. Tweede plek is weer eens voor de Spreeuw, die we veel geteld hebben, het was zelfs de beste oktober voor deze soort. De Houtduif haalt de top3 nog, maar het is minder dan 20% van vorig jaar. Toch is het niet zo slecht, het is maar iets onder wat we gemiddeld tellen in oktober aan Houtduiven. Aalscholvers kwamen in normale aantallen langsgetrokken, Kolganzen ook en Grauwe Ganzen in normale aantallen voor de laatste paar jaar. We hebben behoorlijk wat Sperwers geteld en dat geldt ook voor Buizerds, wat met een dag met bijna 500 buizerds natuurlijk wel de verwachting is (alleen in 2010 en 2011 telden we er meer). Smellekens hebben we minder dan vorig jaar gezien, maar 20 is nog steeds een goed aantal. Kieviten bleven wat achter in aantallen. Veldleeuweriken hadden weer een goed jaar, wel wat minder dan vorig jaar maar ruim boven het gemiddelde. Graspiepers tellen we meestal meer, maar lang niet altijd. Koperwieken hadden weer eens een goed jaar, voor de 4e keer meer dan 10.000. Kepen hebben we erg weinig geteld (dat geldt ook voor andere telposten, het is een minder jaar, zie figuur). tenslotte de Rietgors met iets meer dan 600 vogels, wat een normaal jaar is en iets boven het gemiddelde.

Figuur 1 Bron trektellen.nl
Figuur 1 Bron trektellen.nl

De oktober-vlinders

Het waren veel verschillende soorten vlinders die we dit jaar in oktober zagen. Geen grote aantallen (alleen aardig wat Atalanta’s; 66). Voor het eerst trok er een Citroenvlinder in oktober langs. Ook verrast waren we door de Oranje Luzernevlinders die eind oktober langskwamen (maar we hebben er ooit een op 1 november gehad). De laatste Distelvlinder op 28 oktober is wel de laatste die we ooit zagen.

Het weer in oktober

Oktober 2019 was weer erg warm, 1.8 graden boven het gemiddelde en na 2018 en 2014 de warmste oktobermaand gemeten in Volkel. De temperatuur was meestal vrij gemiddeld, maar 13 oktober was het erg warm met 24 ⁰C, maar niet zo warm als vorig jaar. Ook eind oktober waren er nog een paar warme dagen, maar de laatste dagen waren juist koud en er was nachtvorst. Overigens was 6 oktober ook erg koud met een maximum van 9 ⁰C. Zon was er niet heel veel 87 uur (gemiddeld is 113) en er was veel neerslag landelijk gezien, maar er waren grote verschillen (noordwest 222mm, bij ons maar 78 mm).

Overzicht aantallen en uren in oktober

Jaar Uren oktober Aantal vogels okt Per uur Soorten oktober
2000 44:00:00 14.355 326 44
2001 82:00:00 36.941 450 49
2002 67:00:00 23.643 353 58
2003 115:11:00 34.882 302 74
2004 148:12:00 62.630 423 69
2005 170:38:00 109.131 640 79
2006 193:20:00 157.003 812 83
2007 184:09:00 105.755 574 82
2008 350:18:00 299.530 855 88
2009 204:26:00 89.698 439 77
2010 250:05:00 185.568 742 96
2011 207:40:00 146.343 705 76
2012 211:10:00 256.425 1.214 80
2013 207:35:00 224.078 1.082 78
2014 222:00:00 257.019 1.158 85
2015 181:40:00 141.510 779 90
2016 143:20:00 79.443 554 88
2017 183:23:00 226.615 1.236 80
2018 197:12:00 331.703 1.682 85
2019 166:31:00 221.631 1.372 87

Top 3 vogelsoort in oktober

Jaar Nr. 1 Nr. 2 Nr. 3
2000 Spreeuw 4.496 Veldleeuwerik 3.481 Graspieper 1.982
2001 Spreeuw 8.558 Graspieper 6.630 Veldleeuwerik 6.255
2002 Spreeuw 11.699 Vink 3.640 Graspieper 2.616
2003 Vink 8.880 Spreeuw 6.395 Houtduif 5.096
2004 Spreeuw 14.230 Vink 12.363 Graspieper 8.678
2005 Spreeuw 30.375 Vink 23.449 Houtduif 16.366
2006 Vink 47.691 Spreeuw 27.225 Graspieper 22.354
2007 Spreeuw 26.351 Vink 25.091 Houtduif 12.978
2008 Vink 158.361 Spreeuw 32.606 Koperwiek 21.388
2009 Vink 24.545 Spreeuw 22.921 Houtduif 8.036
2010 Vink 79.792 Spreeuw 44.063 Houtduif 14.800
2011 Spreeuw 40.862 Vink 37.397 Houtduif 18.692
2012 Vink 119.850 Spreeuw 47.487 Houtduif 28.472
2013 Vink 101.951 Spreeuw 40.576 Houtduif 28.341
2014 Vink 120.692 Houtduif 47.642 Veldleeuwerik 21.613
2015 Vink 49.647 Spreeuw 27.228 Houtduif 22.457
2016 Spreeuw 15.227 Vink 15.117 Houtduif 12.458
2017 Vink 138.813 Spreeuw 35.458 Houtduif 14.544
2018 Vink 122.764 Houtduif 105.660 Spreeuw 30.275
2019 Vink 89.443 Spreeuw 48.105 Houtduif 18.524

Aantal per soort in oktober

In de volgende tabel staan de soorten die voornamelijk in oktober langskomen. De Aalscholver kende een goed jaar, iets beter dan vorig jaar. Kolganzen deden het weer goed na een paar jaar wat minder (toen kwamen er ook in september al veel langs). De Grauwe Gans was ietsje minder dan vorig jaar, maar het is een miniem verschil. Sperwers kwamen goed langs, maar dat is met al die Vinken niet zo vreemd. De Buizerd liet aardig op zich wachten, maar uiteindelijk zijn er veel over gekomen, het beste jaar sinds 2012. Smellekens deden het uitzonderlijk goed met 30 vogels, we hebben er maar een keer meer geteld (2008, 35). Ook Kieviten werden dit jaar veel geteld, veel meer dan vorig jaar. Na 3 magere jaren was dit jaar weer een goed jaar voor de Veldleeuwerik (maar niet genoeg voor de top3), logisch dat het dagrecord sneuvelt. De Graspieper telden we iets minder dan vorig jaar maar meer dan gemiddeld. Een gemiddelde hoeveelheid Koperwieken kwam langs, wat meer dan vorig jaar en gelukkig veel meer dan die twee jaren daarvoor. Ook voor de Keep was het een goed jaar, boven het gemiddelde, het dubbele van vorig jaar, maar er kwam nog meer (zie novemberverslag). De laatste soort in deze tabel is de Rietgors en die vlogen ook al goed, boven gemiddeld en het dagrecord werd verbeterd.

Soort/Jaar Gem. 2003-2011 Max. 2003-2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Aalscholver 1.398 2.947 1.301 737 1.191 872 750 1.173 1.243 1.420
Kolgans 1.578 4.487 2.862 3.749 3.811 12.641 10.565 1.657 5.108 3.049
Grauwe Gans 1.321 3.499 1.200 2.004 1.876 951 2.342 1.693 1.615 1.679
Sperwer 275 480 414 329 322 175 104 231 325 397
Buizerd 717 1.669 1.199 822 665 421 171 662 903 1.083
Smelleken 17 35 3 16 17 18 5 10 30 20
Kievit 2.662 4.411 2.958 7.830 3.305 3.053 1.424 802 3.695 2.239
Veldleeuwerik 9.798 21.204 22.216 21.050 21.769 6.625 8.501 5.983 21.987 17.759
Graspieper 7.515 22.354 6.954 3.477 5.931 4.097 4.798 8.578 7.639 5.525
Koperwiek 7.472 21.388 3.785 3.147 14.755 498 352 4.796 5.560 12.151
Keep 993 2.902 597 300 517 367 30 323 726 187
Rietgors 486 1.061 649 746 1.264 596 484 624 820 626