Oktober 2022

Ook dit jaar hebben we meer dan 200 uur in oktober op de telpost gestaan, wat de laatste twee jaar ook lukte, maar daarvoor vaak niet. In die uren kwamen er zo’n 270.000 vogels over, veel minder dan vorig jaar, maar dat waren er extreem veel. Per uur kwam er 1.235 vogels over, ruim boven het gemiddelde, maar de laatste vijf jaar is dat meestal meer. Er werden 89 soorten vogels gezien, 7 soorten vlinders en, voor het eerst, één soort zoogdier. In totaal 97 soorten en dat is alleen in 2014 meer geweest, toen er 100 soorten in oktober werden gezien.

Oktober is de maand van grote aantallen en op de 4e is het al raak met 26duizend trekkers op één dag. Er sneuvelt die dag een dagrecord, 2.755 Zanglijsters. En het thema ROOD was van 11 tot 2 van toepassing; de eerste Roodpootvalk van dit jaar, een Roodkeelpieper en 3 Rode Wouwen. Aan het eind van de dag komt de Klapekster aan. Drie dagen later weer een dag met goede trek met heel veel Boomleeuweriken, 320 en dat is niet alleen een record voor ons, maar zelfs een Nederlands dagrecord! Ook in deze week een Europese Kanarie en twee keer een Pontische Meeuw. In de tweede week komt er nog een Europese Kanarie over en op de 12e heeft een Rosse Vleermuis een primeur, het eerste trekkende zoogdier op de Brobbelbies (die dag zijn er elders ook trekkende Rosse Vleermuizen gezien). De volgende dag komt er een groep van 9 Bonte Strandlopers, de op een na grootse groep hier ooit. De volgende week begint met een IJsgors, niet verkeerd, net zoals de Brandgans de volgende dag. De woensdag is de dag van grote aantallen, veel soorten hebben hun piek deze dag (Toendrarietgans, Sperwer, Buizerd, Houtduif, Zwarte Kraai, Kramsvogel). Een Velduil laat zich daags erna mooi fotograferen, zie het weekverslag van week 15. De 21ste is het de dag voor een nieuw dagrecord van de Rietgors, 258. Rietgorzen vliegen dit jaar toch al goed. En met 7 Blauwe Kiekendieven wordt er nog een dagrecord verbeterd. De volgende ochtend komen er 7 Wilde Zwanen over, ook een dagrecord. Inmiddels is het de 26ste oktober en deze dag vliegt het ook goed met drie Goudvinken als het hoogtepunt. Twee dagen later met hoge temperaturen komt er nog een late Oranje Luzernevlinder en op zondag de 30ste voor de tweede keer Wilde Zwanen (en pas de 4e keer in al die jaren) en een late Bruine Kiekendief. De laatste dag van oktober laat nog mooie trek van Buizerds zien: 101.

De oktober-vogels

De top3 van oktober bestaat weer uit drie vertrouwde soorten met uiteraard de Vink op de eerste plaats, dit jaar werden er 108duizend geteld, meer dan het gemiddelde maar ongeveer de helft van recordjaar 2021. De tweede plek is dit keer voor de Spreeuw, met geregeld een flinke piek in het eerste uur. Het waren er minder dan vorig jaar maar ook ruim boven het gemiddelde. De derde plek is dit keer voor de Houtduif met exact 32.000, maar die tellen we vaak veel meer (vorig jaar heel veel meer), alhoewel dit toch boven het gemiddelde is.

Grauwe Ganzen kwamen in gewone aantallen over, maar de afgelopen 5 jaar telden we er meestal meer (zie tabel hieronder). Kolganzen hadden vorig jaar een slecht jaar maar dit jaar waren de aantallen prime, boven het gemiddelde, er zijn maar 3 jaren geweest dat er meer over kwamen. Aalscholvers deden het gemiddeld, ietsje beter dan dat zelfs, vergelijkbaar met afgelopen 5 jaar. Buizerds leken het niet goed te doen, maar door elke middag door te tellen kwam er toch een gemiddeld aantal over, alleen de laatste 5 jaar komen er meestal meer over. Hetzelfde geldt voor Sperwers, gemiddeld maar minder dan de laatste 5 jaar. Smellekens kwamen er minder dan anders over, 12 vogels is weinig. Kieviten deden het ook minder dan gemiddeld, maar niet heel veel minder. Andere jaren zaten er wel meer rond de telpost, dat zijn Kieviten die ter plaatse zitten en niet geteld worden. Vrij ongemerkt zijn er dit jaar meer Veldleeuweriken geteld dan ik elk ander jaar in oktober. Vorig jaar was al goed, dit jaar werden er nog 500 meer geteld en werden het er 23.206. Koperwieken zijn er ook veel geteld, het derde jaar ooit en meer een paar honderd minder dan vorig jaar. Ruim 7,5duizend Graspiepers is bovengemiddeld en gemiddeld vergeleken met de vorige 5 jaar. Vorig jaar zijn er uitzonderlijk veel Kepen geteld (21duizend) en dan lijkt het dit jaar weinig met 1100+, wat onder het gemiddelde is. Wordt vorig jaar niet meegenomen in dat gemiddelde dan is dit een uitstekend jaar. Tot slot is de Rietgors meer dan ooit geteld, niet alleen werd het dagrecord verbeterd, maar voor de tweede keer werden er 1200+ geteld en dit keer 4 Rietgorzen meer dan in 2014.

De oktober-vlinders

Ondanks de hoge temperaturen, vooral in het tweede deel van de maand, vlogen er niet veel vlinders. Iets waar in de pers al aandacht voor was, door de droogte in de zomer was de voortplanting dit jaar niet erg succesvol. Er zijn uiteindelijk 7 soorten gezien, waarbij het Klein Koolwitje het erg goed deed, 14 exemplaren is meer dan ooit in oktober. Er vlogen alleen nog een paar meer Atalanta’s. Noemenswaardig was de Oranje Luzernevlinder op 28 oktober, een late maar in 2014 is er één op 1 november gezien.

Het weer in oktober

In 2022 was oktober warm, de gemiddelde temperatuur was 13,1 ⁰C, terwijl het langdurig gemiddelde 10,9 ⁰C is. In de eerste helft waren er nog wel koele nachten, maar in de tweede helft waren ook de nachten warm en werd het zelden kouder dan 10 graden. Op 29 oktober was het zelfs erg warm en werd er in Eindhoven 24,6 ⁰C (Volkel 23,2 ⁰C). Er viel weinig regen, 46 mm tegenover normaal gemiddeld 84 mm, en het was behoorlijk zonnig; 155 uur, dat is 35 uur extra. Volkel was zelf nog zonniger met 168 uur.

Overzicht aantallen en uren in oktober

Jaar Uren oktober Aantal vogels okt Per uur Soorten oktober
2000 44:00 14.355 326 44
2001 82:00 36.941 450 49
2002 67:00 23.643 353 58
2003 115:11 34.882 302 74
2004 148:12 62.630 423 69
2005 170:38 109.131 640 79
2006 193:20 157.003 812 83
2007 184:09 105.755 574 82
2008 350:18 299.530 855 88
2009 204:26 89.698 439 77
2010 250:05 185.568 742 96
2011 207:40 146.343 705 76
2012 211:10 256.425 1.214 80
2013 207:35 224.078 1.082 78
2014 222:00 257.019 1.158 85
2015 181:40 141.510 779 88
2016 143:20 79.443 554 84
2017 183:23 226.615 1.236 81
2018 197:12 331.703 1.682 85
2019 166:31 221.631 1.372 87
2020 208:24 272.587 1.308 87
2021 209:58 587.916 2.813 94
2022 218:44 270.208 1.235 97

Top 3 vogelsoort in oktober

Jaar Nr. 1 Nr. 2 Nr. 3
2000 Spreeuw 4.496 Veldleeuwerik 3.481 Graspieper 1.982
2001 Boerenzwaluw 8.558 Graspieper 6.630 Veldleeuwerik 6.255
2002 Spreeuw 11.699 Vink 3.640 Graspieper 2.616
2003 Vink 8.880 Spreeuw 6.395 Houtduif 5.096
2004 Spreeuw 14.230 Vink 12.363 Graspieper 8.678
2005 Spreeuw 30.375 Vink 23.449 Houtduif 16.366
2006 Vink 47.691 Spreeuw 27.225 Graspieper 22.354
2007 Spreeuw 26.351 Vink 25.091 Houtduif 12.978
2008 Vink 158.361 Spreeuw 32.606 Koperwiek 21.388
2009 Vink 24.545 Spreeuw 22.921 Houtduif 8.036
2010 Vink 79.792 Spreeuw 44.063 Houtduif 14.800
2011 Spreeuw 40.862 Vink 37.397 Houtduif 18.692
2012 Vink 119.850 Spreeuw 47.487 Houtduif 28.472
2013 Vink 101.951 Spreeuw 40.576 Houtduif 28.341
2014 Vink 120.692 Houtduif 47.642 Veldleeuwerik 21.613
2015 Vink 49.647 Spreeuw 27.228 Houtduif 22.457
2016 Spreeuw 15.227 Vink 15.117 Houtduif 12.458
2017 Vink 138.813 Spreeuw 35.458 Houtduif 14.544
2018 Vink 122.764 Houtduif 105.660 Spreeuw 30.275
2019 Vink 89.443 Spreeuw 48.105 Houtduif 18.524
2020 Vink 120.128 Koperwiek 35.549 Spreeuw 30.922
2021 Vink 208.784 Houtduif 194.979 Spreeuw 82.866
2022 Vink 108.303 Spreeuw 45.930 Houtduif 32.000

Aantal per soort in oktober

Jaar Grauwe Gans Kolgans Aalscholver Buizerd Sperwer Kievit Smelleken Veldleeuwerik Koperwiek Graspieper Keep Rietgors
2000 6 0 202 25 12 593 0 3.481 210 1.982 58 54
2001 72 20 349 86 50 1.163 5 6.255 425 6.630 169 216
2002 331 0 700 34 28 503 3 1.418 600 2.616 36 135
2003 629 108 673 514 93 1.106 8 1.201 1.459 2.582 500 228
2004 1.283 693 1.121 218 115 2.621 8 6.764 3.399 8.678 112 174
2005 583 1.523 722 541 191 4.411 15 11.636 6.514 4.652 357 322
2006 444 698 2.124 972 310 4.371 25 17.322 17.111 22.354 143 376
2007 3.499 1.737 1.446 1.040 321 1.227 11 6.500 6.651 4.013 1.854 668
2008 930 452 2.947 412 462 1.889 35 21.204 21.388 12.187 1.650 1.061
2009 2.275 2.082 1.283 266 164 4.043 17 2.576 3.667 5.157 947 480
2010 1.004 2.323 1.190 819 480 1.935 16 7.959 1.580 3.329 2.902 489
2011 1.242 4.587 1.075 1.669 336 2.358 19 13.021 5.475 4.684 476 578
2012 1.200 2.862 1.301 1.199 414 2.958 3 22.216 3.785 6.954 597 694
2013 2.004 3.749 737 822 329 7.830 16 21.050 3.147 3.477 300 746
2014 1.876 3.811 1.191 665 322 3.305 17 21.769 14.755 5.931 517 1.264
2015 951 12.641 872 421 175 3.053 18 6.625 498 4.097 367 596
2016 2.342 10.565 750 171 104 1.424 5 8.501 352 4.798 30 484
2017 1.693 1.657 1.173 662 231 802 10 5.983 4.796 8.578 323 624
2018 1.615 5.123 1.243 906 325 3.695 30 21.998 5.560 7.639 723 820
2019 1.679 3.049 1.420 1.083 397 2.239 20 17.759 12.151 5.525 187 626
2020 1.319 23.313 1.351 3.614 352 2.460 8 8.556 35.549 5.447 1.030 829
2021 1.822 1.136 869 1.406 343 2.446 13 22.781 19.682 7.123 21.752 1.069
2022 1.368 5.702 1.229 816 262 2.116 12 23.206 19.169 7.664 1.117 1.268